Slot Johannisburg

Kasteel Johannisburg, majestueus gelegen boven de rivier de Main in Aschaffenburg, Beieren, is een ware parel van de Renaissance-architectuur en historische betekenis. Dit imposante kasteel, met zijn kenmerkende rode zandstenen gevel, heeft eeuwen van geschiedenis doorstaan, van zijn oorsprong als middeleeuwse vesting tot zijn huidige status als cultureel juweel.

De Geschiedenis van Kasteel Johannisburg

De locatie van Kasteel Johannisburg heeft een rijke en gevarieerde geschiedenis die teruggaat tot de 13e eeuw. Oorspronkelijk diende het als tweede residentie voor de aartsbisschoppen van Mainz, en het oorspronkelijke middeleeuwse kasteel was een belangrijk politiek en religieus centrum. Het kasteel was het toneel van talrijke belangrijke gebeurtenissen, waaronder prinselijke vergaderingen en bisschoppelijke synodes, en verwelkomde voorname gasten zoals koning Ludwig de Beier en koning Wenceslaus van Luxemburg.

De betekenis van het kasteel nam nog verder toe toen aartsbisschop Albrecht van Brandenburg zijn residentie hierheen verplaatste in 1539 vanwege de Reformatie. Echter, het middeleeuwse bouwwerk werd verwoest tijdens de Markgravenoorlog in 1552, toen het geplunderd en vernietigd werd. Gelukkig overleefden enkele kunstschatten, waaronder werken van Lucas Cranach de Oude, en maken nu deel uit van de indrukwekkende collectie van het kasteel.

Het huidige Kasteel Johannisburg werd in 1604 in opdracht van aartsbisschop Johann Schweikhard von Cronberg gebouwd. De gerenommeerde architect Georg Ridinger uit Straatsburg kreeg de opdracht voor de bouw. Ridinger integreerde de overblijfselen van het oude kasteel, waaronder de grote gotische donjon, in het nieuwe Renaissanceontwerp. Het kasteel werd voltooid in 1614, en Schweikhard markeerde de gelegenheid door herdenkingsmunten te slaan met daarop het kasteel en zijn wapenschild.

Architectonisch Wonder

Kasteel Johannisburg is een prachtig voorbeeld van Renaissance-architectuur. Het ontwerp van het kasteel is een symmetrische vier-vleugel lay-out met afmetingen van 87,5 meter bij 86 meter. De rode zandsteen die voor de gevels werd gebruikt, kwam uit steengroeven in de regio's Miltenberg en Obernburg, wat het kasteel zijn kenmerkende uiterlijk geeft. De acht verdiepingen tellende hoektorens, die 52 meter hoog zijn, zijn bijzonder indrukwekkend en dragen bij aan de grandeur van het kasteel.

De gevel van het kasteel is versierd met ingewikkelde details, waaronder geprofileerde raamkozijnen en sierlijke gevels in de middenassen van de verbindingsvleugels. De torens hebben balustrades rond hun zevende verdiepingen en achthoekige koepels bovenop, wat een visueel opvallend silhouet creëert. Het kasteel wordt omgeven door een droge gracht en is te bereiken via een brug aan de zuidoostzijde.

Binnenin huisvestte het kasteel oorspronkelijk een verscheidenheid aan kamers, waaronder keukens, administratieve kantoren en woonvertrekken voor de aartsbisschop. De eerste verdieping van de hoofdvleugel was bestemd voor de residentie van de aartsbisschop, terwijl de tweede verdieping het Kaiserappartement bevatte, gereserveerd voor de keizer. De grote Kaisersaal, met zijn zeven ramen, was een hoogtepunt van deze suite.

Overleven in Roerige Tijden

Kasteel Johannisburg heeft door de eeuwen heen zijn deel van de onrust doorstaan. Tijdens de Dertigjarige Oorlog ontsnapte het kasteel ternauwernood aan vernietiging dankzij het snelle denken van een kapucijner monnik genaamd Bernhard van Trier. Toen de Zweedse koning Gustavus Adolphus dreigde het kasteel in brand te steken, wees Bernhard slim op de talrijke wielen die boven de ramen waren uitgesneden, suggererend dat de koning het kasteel eenvoudigweg naar Zweden kon rollen. Geamuseerd spaarde de koning het kasteel.

In 1792 vluchtte aartsbisschop Friedrich Karl Joseph von Erthal uit Mainz voor de oprukkende Franse troepen en bracht waardevolle meubels, schilderijen en andere schatten naar Aschaffenburg. Het kasteel en de omgeving werden vervolgens in neoklassieke stijl gerenoveerd door hofarchitect Emanuel Herigoyen.

De Tweede Wereldoorlog bracht aanzienlijke schade toe aan Kasteel Johannisburg. Het kasteel werd zwaar gebombardeerd en beschoten tijdens de Slag om Aschaffenburg in 1945, wat resulteerde in uitgebreide branden die een groot deel van het interieur verwoestten. De naoorlogse wens om het kasteel te herstellen leidde echter tot een zorgvuldige reconstructie, geholpen door historische verslagen van de oorspronkelijke bouw. De restauratie werd voltooid in 1964 en het kasteel werd heropend voor het publiek.

Een Culturele Schatkamer

Vandaag de dag is Kasteel Johannisburg een levendig cultureel centrum met verschillende musea en collecties. De Staatsgalerie Aschaffenburg, een uitbreiding van de Beierse Staatscollecties Schilderijen, is een hoogtepunt. Het bevat een indrukwekkende reeks schilderijen, waaronder werken van Lucas Cranach de Oude, zijn zoon en hun leerlingen, evenals een opmerkelijke collectie van 17e- en 18e-eeuwse Nederlandse en Vlaamse meesters. De galerij heropende in 2023 na uitgebreide renovaties.

Het kasteel herbergt ook een Paramentenkamer, waar waardevolle liturgische gewaden en textiel worden tentoongesteld. Bezoekers kunnen de geschiedenis van het kasteel verkennen via de verschillende tentoonstellingen, die artefacten omvatten uit de tijd dat het een residentie was voor de aartsbisschoppen en het latere gebruik door de Beierse monarchie.

Kasteel Johannisburg is niet alleen een historisch monument; het is een levend testament van de veerkracht en culturele rijkdom van Aschaffenburg. De muren hebben eeuwen van geschiedenis meegemaakt, van middeleeuwse feesten tot oorlogstijdse strijd, en vandaag de dag staat het als een baken van kunst en erfgoed, dat bezoekers uitnodigt om zijn rijke verleden en levendige heden te verkennen.