Synagoge van Ahrweiler

In het schilderachtige stadje Bad Neuenahr-Ahrweiler, gelegen in het mooie Ahrdal van Rijnland-Palts, Duitsland, staat de Synagoge Ahrweiler. Dit historische juweel, oorspronkelijk bekend als Synagoge, getuigt van het rijke erfgoed en de veerkracht van de Joodse gemeenschap. Gebouwd in 1894, heeft dit architectonische wonder de tand des tijds doorstaan en zowel vreugdevolle vieringen als tragische gebeurtenissen meegemaakt. Tegenwoordig dient het als een cultureel baken, dat bezoekers uitnodigt om zijn bewogen verleden te ontdekken en zijn unieke schoonheid te waarderen.

Een Reis Door de Tijd

De geschiedenis van de Synagoge Ahrweiler is een boeiend verhaal van groei, doorzettingsvermogen en wederopbouw. In 1875 vond de Joodse gemeenschap van Ahrweiler dat hun bestaande gebedsruimte in de Plätzerstraße te klein was geworden voor hun groeiende aantal. Tegen 1886 werd de noodzaak voor een nieuwe ruimte dringend, aangezien de oude gebedszaal werd verkocht en de nieuwe eigenaar de gemeenschap een deadline van vijf jaar gaf om te vertrekken. Leopold Heymann, een lid van de Joodse gemeenschap in Bad Neuenahr, hielp door een perceel van 285 vierkante meter in de Altenbaustraße te verkopen voor 2.700 mark. Architect Jakob Nicolaus Gronert uit Remagen kreeg de opdracht om de nieuwe synagoge te ontwerpen binnen een budget van 10.000 mark, waarvan de helft via een lening moest worden gefinancierd. De Synagoge Ahrweiler werd ingewijd op 21 oktober 1894, met een ceremonieel adres door Rabbi Laser Weingarten uit Bad Ems.

Een Architectonisch Wonder

Het ontwerp van de Synagoge Ahrweiler is een harmonieuze mix van traditie en innovatie. Gebouwd van bruine zandsteen, staat het in lijn met naburige gebouwen van vergelijkbare hoogte, waardoor een samenhangend straatbeeld ontstaat. De gevel is bijzonder opvallend, met drie hoge ramen met hoefijzerbogen in Moorse stijl. Deze ramen zijn een bepalend kenmerk en laten natuurlijk licht het interieur binnenstromen. Het fronton wordt bekroond met de Stenen Tafelen van de Wet, gegraveerd met de Hebreeuwse initialen van de Tien Geboden. Achter het hoofdgebouw bevindt zich een bijgebouw, oorspronkelijk een klaslokaal en de trap naar de vrouwenafdeling. De hoofdingang voor mannen bevond zich aan de westkant, waardoor aanbidders van west naar oost de gebedsruimte binnenkwamen. Het gebouw meet 11,5 bij 9 meter, met een blauw geschilderd plafond versierd met gouden sterren, wat de trots en identiteit van de gemeenschap in die tijd weerspiegelt.

Overleven in de Storm

De Synagoge Ahrweiler beleefde zijn donkerste uur tijdens de Novemberpogrom van 1938, ook bekend als Kristallnacht. Op 10 november vernielden SA-mannen de synagoge, sloegen ramen in, gooiden banken omver en sleepten heilige voorwerpen, boeken en documenten naar buiten om te verbranden. De brandweer greep alleen in om naburige gebouwen te beschermen. In juni 1939 werd de synagoge verkocht aan een zakenman die het leeg liet staan, met plannen voor gebruik na de oorlog. Toen Amerikaanse troepen de stad in maart 1945 bezetten, werd het gebouw gevorderd en werden reparaties aan het beschadigde dak en interieur bevolen. Amerikaanse soldaten, samen met een militaire rabbijn, hielden een dienst in het gebouw. Na de oorlog, in 1955, werd de synagoge verkocht aan de lokale Raiffeisen-coöperatie, die het herbestemde als magazijn en winkelruimte voor landbouwbenodigdheden, waarbij de ingang en het interieur werden aangepast.

Een Nieuw Begin

De restauratie van de Synagoge Ahrweiler begon vorm te krijgen in de jaren 70. Een jeugdgroep uit de stad, geïnspireerd door een bezoek aan Israël in 1976, verzocht de lokale overheid om de synagoge te restaureren. Dit leidde tot een reeks discussies, resulterend in gemeentelijke besluiten in 1977/78 om het gebouw te behouden. Op 9 november 1978 werd de Bürgerverein Synagoge e.V. opgericht en na lange onderhandelingen verwierf de vereniging de synagoge in 1981. Uitgebreide restauratiewerkzaamheden volgden, met als hoogtepunt een grootse heropening op 27 mei 1990. Tegenwoordig organiseert de synagoge culturele evenementen zoals concerten, lezingen, kunsttentoonstellingen en lezingen. Het herbergt ook een permanente tentoonstelling over de geschiedenis van de synagoge en de Joodse gemeenschap van Ahrweiler.

Een Schat van Traditie

Een van de kostbare tentoonstellingen van de synagoge is het originele Toragordijn (Parochet), tentoongesteld in een glazen kast in de Toraniche. Dit gordijn, geschonken door Joodse kuurgasten in 1881/82, draagt de inscriptie: Dit gordijn is gemaakt van de heilige donaties die royaal zijn bijgedragen voor de Eeuwige door degenen die hier naar Ahrweiler kwamen om genezing te zoeken voor hun kwalen. Het gordijn, versierd met traditionele symbolen zoals de Torakroon en leeuwen, hing waarschijnlijk in de oude gebedsruimte in de Plätzerstraße voordat het werd overgebracht naar de nieuwe synagoge.

Een Schatkamer van Kennis

De Synagoge Ahrweiler herbergde ooit een bibliotheek met meer dan 1.000 boeken, geschonken door verschillende weldoeners. Deze bibliotheek was toegankelijk voor iedereen en behandelde onderwerpen zoals het jodendom, het Joodse leven, literatuur, biografieën, Hebreeuwse literatuur, Joodse kunst en Israël. Helaas werd de bibliotheek zwaar beschadigd tijdens de overstromingsramp in het Ahrdal op 14 juli 2021 en kon niet worden hersteld.

De Synagoge Ahrweiler is meer dan slechts een gebouw; het is een symbool van culturele veerkracht en historische continuïteit. De muren vertellen het verhaal van een gemeenschap die bloeide, leed en uiteindelijk volhardde. Als je door de deuren loopt, betreed je niet alleen een historische plek maar een levend testament van de blijvende geest van de Joodse gemeenschap in Bad Neuenahr-Ahrweiler. Of je nu een geschiedenisliefhebber, een culturele ontdekkingsreiziger of een nieuwsgierige reiziger bent, de Synagoge Ahrweiler biedt een diepgaande en verrijkende ervaring die een blijvende indruk zal achterlaten.