Kriegerdenkmal

In het pittoreske stadje Bernau bei Berlin, gelegen in de deelstaat Brandenburg, staat een monument van grote historische betekenis en opmerkelijke kunstzinnigheid: het Kriegerdenkmal. Dit oorlogsmonument, opgericht in 1890, is een eerbetoon aan de moed en het offer van de soldaten uit Bernau die omkwamen in verschillende conflicten in de 19e eeuw. Het herinnert op ontroerende wijze aan de veerkracht van de stad en haar plaats in het bredere geheel van de Duitse geschiedenis.

De Geschiedenis van het Kriegerdenkmal

Het Kriegerdenkmal werd bedacht en gerealiseerd door de beeldhouwer Friedrich Thiele, die het monument ontwierp in de Wilhelminische stijl, een populaire architectonische en artistieke stijl in Duitsland tijdens de regeerperiode van keizer Wilhelm II. Het monument werd officieel onthuld op 19 oktober 1890 en was aanvankelijk gewijd aan de soldaten uit Bernau die sneuvelden in de Duits-Deense Oorlog van 1864, de Oostenrijks-Pruisische Oorlog van 1866 en de Frans-Pruisische Oorlog van 1870-71.

In de loop der tijd werd de herdenkingsreikwijdte van het monument uitgebreid om ook de Slag bij Leipzig, ook bekend als de Volkerenslag, te omvatten, die plaatsvond tussen 1813 en 1815. Deze historische veldslag markeerde een belangrijk keerpunt in de Napoleontische oorlogen en leidde tot de uiteindelijke nederlaag van Napoleon Bonaparte. De toevoeging van deze herdenking benadrukt de rol van het monument in het eren van niet alleen lokale helden, maar ook degenen die vochten voor de bredere zaak van de Duitse bevrijding.

Architectuur en Ontwerp

Het Kriegerdenkmal is een indrukwekkende drieledige structuur, waarbij elk element bijdraagt aan zijn grandeur en symbolische betekenis. De basis van het monument is een drie meter hoge stenen sokkel, stevig en imposant, die een solide fundament biedt voor de torenhoge kolom erboven. Deze kolom wordt bekroond door een standbeeld van Victoria, de Romeinse godin van de overwinning, die triomfantelijk staat met een lauwerkrans hoog in haar rechterhand, wat roem en eer symboliseert.

In de kolom en sokkel zijn aan elke zijde zwarte marmeren platen ingebed. De voorkant van de kolom, gericht naar de straat, draagt de inscriptie Gott war mit uns, ihm sei die Ehre! wat vertaalt naar God was met ons, aan Hem zij de eer! Deze inscriptie weerspiegelt het diepe gevoel van dankbaarheid en eerbied dat de stadsbewoners voelden voor de goddelijke voorzienigheid waarvan zij geloofden dat die hun soldaten had geleid.

Aan de linkerkant van de kolom bevindt zich een verguld reliëf van keizer Frederik III, en aan de rechterkant een soortgelijk reliëf van keizer Wilhelm I. Deze afbeeldingen dienen als een herinnering aan het keizerlijke leiderschap waaronder deze oorlogen werden gevoerd. De voorkant van de sokkel bevat een inscriptie gewijd aan de dappere soldaten uit Bernau die deelnamen aan de glorieuze campagnes van 1864, 1866 en 1870-71, wat de oprechte waardering van de stad uitdrukt.

De linker- en rechterkant van de sokkel zijn gegraveerd met de namen van de tien soldaten uit Bernau die in deze oorlogen sneuvelden, zodat hun individuele offers niet worden vergeten. Aan de achterkant van het monument staat een eerbetoon aan de zeven mannen uit Bernau die stierven in de Slag bij Leipzig, vergezeld van een citaat van de Pruisische generaal Carl von Clausewitz: Ich glaube und bekenne, daß ein Volk nichts höher zu achten hat, als die Würde und Freiheit seines Daseins; daß es dieses mit dem letzten Blutstropfen verteidigen soll. Dit vertaalt naar Ik geloof en belijd dat een volk niets hoger moet waarderen dan de waardigheid en vrijheid van zijn bestaan; dat het dit met de laatste druppel bloed moet verdedigen.

Restauratie en Behoud

Door de jaren heen is het Kriegerdenkmal een centraal punt van lokale trots en herinnering geweest. Oorspronkelijk gefinancierd door donaties van de inwoners van Bernau, heeft het verschillende restauraties ondergaan om zijn integriteit en schoonheid te behouden. In de jaren 90, na de hereniging van Duitsland, werd het monument schoongemaakt en werd de omgeving opnieuw aangelegd, zodat het een waardige plek van bezinning bleef.

In 2008 richtten vandalen aanzienlijke schade aan het monument aan, met name aan de adelaars die de kolom sierden. De gemeenschap kwam echter opnieuw samen om het monument te herstellen, waarbij lokale bewoners en bedrijven fondsen bijdroegen voor de reparatie. De stadsadministratie wees ook extra middelen toe, en het restauratiewerk werd uitgevoerd door de specialist-restaurateur Burkhard Bluhm. Het monument werd volledig gerestaureerd en heringewijd in 2010, met een totaalbedrag van 8.000 euro dat aan het project werd besteed.

De Omgeving Verkennen

Het Kriegerdenkmal bevindt zich nabij de noordelijke doorgang van de historische stadsmuur van Bernau, een locatie die bijdraagt aan zijn historische resonantie. In de buurt kunnen bezoekers nog twee andere belangrijke monumenten vinden: het Deserteursmonument en de Obelisk van de Erebegraafplaats voor de Gevallenen van het Rode Leger. Deze monumenten, samen met de onlangs gereconstrueerde Berlijnse Poort, creëren een rijk tapijt van historische locaties die een dieper begrip bieden van het verleden van Bernau en zijn rol in bredere historische gebeurtenissen.

Samengevat is het Kriegerdenkmal in Bernau bei Berlin meer dan alleen een oorlogsmonument; het is een symbool van de veerkracht van de stad, haar respect voor geschiedenis en haar toewijding aan het eren van degenen die het ultieme offer hebben gebracht. Of je nu een geschiedenisenthousiasteling bent of een toevallige bezoeker, een bezoek aan dit monument biedt een diepgaande en ontroerende ervaring, die je verbindt met het rijke erfgoed van dit charmante Duitse stadje.