De Dom St. Peter und Paul in Brandenburg, ook wel bekend als Dom St. Peter und Paul, is een indrukwekkend voorbeeld van de rijke historische en architectonische erfenis van Brandenburg an der Havel in Duitsland. Deze prachtige kathedraal, vaak aangeduid als de Wieg van het Markgraafschap Brandenburg, is niet alleen het grootste kerkgebouw in de stad, maar ook een baken van culturele en historische betekenis.
De geschiedenis van de Dom St. Peter und Paul in Brandenburg gaat terug tot de 10e eeuw toen Otto I in 948 het eerste bisdom stichtte om de christelijke missie onder de Slaven te ondersteunen. Hoewel deze eerste poging van korte duur was, werd het bisdom in 1161 heropgericht, wat de weg vrijmaakte voor de bouw van de kathedraal. De eerste steen werd gelegd in 1165, wat het begin markeerde van een eeuwenlange evolutie van een romaanse eenbeukige kerk tot een grote gotische basiliek.
De kathedraal bevindt zich op het hoogste punt van de Dominsel (Kathedraaleiland) tussen de Beetzsee en de Havel. Deze strategische locatie bracht echter uitdagingen met zich mee, omdat de fundering op heterogene culturele grond moest worden gelegd, wat door de jaren heen tot verschillende structurele problemen leidde. Ondanks deze uitdagingen heeft de kathedraal de tand des tijds doorstaan en zich door verschillende architectonische stijlen en historische perioden heen ontwikkeld.
De eerste bouwfase onder bisschop Wilmar resulteerde in een romaanse, kruisvormige kerk met een plat plafond. Tegen het einde van de 12e eeuw onderging de kathedraal aanzienlijke veranderingen en evolueerde naar een basiliek met een plat plafond en zuilen. De funderingsopgravingen onthullen plannen voor een westwerk vergelijkbaar met de kathedraal van Havelberg, maar uiteindelijk werd gekozen voor een façade met twee torens. De begane grond van de Noordtoren en de lage stomp van de Zuidtoren zijn overblijfselen van deze vroege plannen.
Onder bisschop Gernand, afkomstig uit Maagdenburg, werd de kathedraal vernieuwd en uitgebreid in de vroege gotische stijl. De bouw van de tweebeukige, vier traveeën tellende crypte onder het verhoogde koor begon in deze periode. Hoewel hallencrypten destijds ongebruikelijk waren, weerspiegelde deze toevoeging de overgangsarchitectuur. Het gewelf van de crypte, voltooid in het begin van de 14e eeuw, heeft groteske versierde kapitelen met een mengeling van romaanse en gotische elementen.
Het laatgotische koor, gebouwd in het midden van de 15e eeuw op de romaanse fundamenten van zijn voorganger, en de daaropvolgende gotische gewelven van het schip vervingen het platte plafond, wat de laatste belangrijke structurele transformatie van de kathedraal markeerde. Het schip heeft vijf traveeën, terwijl de zijbeuken elk zeven traveeën hebben die naar het kruispunt leiden. De transeptarmen en het koor zijn eenbeukig, wat zorgt voor een harmonieuze architectonische stroom.
De bovenste verdiepingen van de Noordtoren werden tussen 1669 en 1672 toegevoegd en bevatten post-gotische elementen. De façade van de Noordtoren is versierd met stenen wapenschilden van de Grote Keurvorst en de toenmalige domheren. Om de torens te stabiliseren, werden drie massieve steunberen toegevoegd aan de westelijke voorkant.
In het begin van de 19e eeuw ondernam de Pruisische architect Karl Friedrich Schinkel aanzienlijke restauratie- en herinrichtingsinspanningen. Schinkel bekleedde het bovenste deel van de westelijke gevel in neogotische stijl en voegde kantelen toe aan de stomp van de Zuidtoren. De voorheen open toegang tot de crypte werd overbouwd met een monumentale stenen trap die van het schip naar het hoge koor leidt. Een kleurrijk roosvenster werd boven het hoofdportaal geïnstalleerd en de renaissancekoepel werd vervangen door een gotisch geïnspireerde torenkap, die tot op de dag van vandaag behouden is gebleven.
Opmerkelijk genoeg overleefde de kathedraal de Tweede Wereldoorlog met minimale schade dankzij luchtbeschermingsmaatregelen. In de jaren zestig leidde de 800ste verjaardag van de eerste steenlegging van de kathedraal tot verdere structurele verbeteringen, waaronder de verwijdering van Schinkel's stenen trap om de middeleeuwse toestand te herstellen. De restauratie van de Noordklooster werd voltooid in 2009 en voortdurende renovaties hebben tot doel om het interieur kleurenschema terug te brengen naar zijn middeleeuwse oorsprong.
De Dom St. Peter und Paul in Brandenburg herbergt een indrukwekkende collectie kunstwerken die zich uitstrekt van de middeleeuwen tot de 20e eeuw. De kathedraal en het museum bevatten middeleeuwse grafstenen van bisschoppen, proosten, domheren en leken, waaronder opmerkelijke figuren zoals bisschoppen Joachim von Bredow, Johannes von Thuchem en Stephan Bodecker. Een marmeren en albasten epitaaf voor de in 1621 overleden deken Adam von Königsmarck, toegeschreven aan Christoph Dehne, hangt in het schip.
Onder de altaarstukken van de kathedraal valt het Boheemse Altaar uit 1375 op. Dit triptiek, geschonken door de Boheemse koning en keizer Karel IV, bevat gebeeldhouwde figuren van een Mariakroning met vier heiligen, geflankeerd door twaalf heiligen en geschilderde scènes uit de levens van Petrus en Paulus. Het Lehnin Altaar, gemaakt in 1518 voor het Cisterciënzerklooster van Lehnin, bevindt zich in het hoge koor. Het toont drie kleurrijke gebeeldhouwde figuren: een Madonna in een stralenkrans, geflankeerd door Petrus en Paulus, met schilderijen van Benedictus van Nursia, Maria Magdalena, Bernardus van Clairvaux en Sint Ursula op de altaarvleugels.
Andere opmerkelijke kenmerken in het hoge koor zijn een zeshonderd jaar oude driegevelige schrijn voor het opbergen van liturgische gewaden, een gotisch tabernakel, koorbanken en een grote kruisigingsgroep uit de 15e eeuw boven het kruispunt van het koor. De crypte herbergt een laatromaans triomfkruis uit circa 1250 en een Man van Smarten met doornenkroon en wonden, die het lijden van Christus symboliseert.
De aangrenzende Domklausur (kathedraalklooster) gebouwen herbergen nu het Dom Museum, dat een uitgebreide collectie liturgische gewaden, textiel, boeken, sculpturen en altaren tentoonstelt. Onder de schatten van het museum bevindt zich een paneelschilderij uit de 15e eeuw, de Rijke Calvarie, en het rijkelijk geborduurde Brandenburgse Hongerdoek uit circa 1290, dat het leven van Christus afbeeldt op een doek van 2 bij 4 meter. Het museum bezit ook de stichtingsakte van het bisdom Brandenburg uit 948, met het zegel van Otto I, en documenten waarin de steden Cölln in 1237 en Berlijn in 1244 worden genoemd.
Het Wagner orgel van de kathedraal, gebouwd tussen 1723 en 1725 door Joachim Wagner, is een zeldzaam juweel, grotendeels bewaard in zijn oorspronkelijke staat. Het orgelfront, gecreëerd door Johann Georg Glume, een leerling van Schlüter, rijst boven het glas-in-lood roosvenster dat door Schinkel in de scheidingswand van het schip is opgenomen. Het orgel heeft 33 registers (2010 pijpen) op twee manualen en pedaal. Het werd tussen 1997 en 1999 zorgvuldig gerestaureerd door Schuke (Potsdam).
Samenvattend is de Dom St. Peter und Paul in Brandenburg niet alleen een historisch monument, maar ook een levend chroniek van de spirituele, culturele en architectonische evolutie van Brandenburg. De muren weerklinken met verhalen uit het verleden, wat het een onmisbare bestemming maakt voor iedereen die deze charmante stad bezoekt.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
