Fontana dell'Elefante

In het hart van het Piazza del Duomo in Catania staat trots de Olifantenfontein, lokaal bekend als de Fontana dell'Elefante. Dit indrukwekkende monument, ontworpen tussen 1735 en 1737 door architect Giovanni Battista Vaccarini, is een symbool van de Siciliaanse stad en weerspiegelt haar rijke geschiedenis en levendige cultuur. Het middelpunt van de fontein is een zwart basalt beeld van een olifant, liefkozend u Liotru genoemd door de lokale bevolking, en het staat symbool voor de veerkracht en geest van Catania.

De Geschiedenis van de Olifantenfontein

De Olifantenfontein maakte deel uit van de grote wederopbouw van Catania na de verwoestende aardbeving van 1693. Giovanni Battista Vaccarini, een gerenommeerde architect uit Palermo, kreeg de opdracht om dit meesterwerk te ontwerpen. Hoewel sommigen beweren dat hij inspiratie haalde uit Gian Lorenzo Bernini's Olifant en Obelisk in Rome, kunnen de ware oorsprongen van het ontwerp terug te voeren zijn naar de publicatie Hypnerotomachia Poliphili uit 1499, toegeschreven aan Francesco Colonna.

Het beeld zelf, uitgehouwen uit een enkel blok lavasteen, heeft een onzekere ouderdom. Men denkt dat de olifant oorspronkelijk werd gemaakt tijdens het Byzantijnse of Carthaagse tijdperk en dat het magische eigenschappen had die de stad beschermden tegen de uitbarstingen van de Etna. De huidige vorm van het beeld, met zijn witte marmeren ogen en slagtanden, werd hersteld door Vaccarini nadat de aardbeving zijn poten had verbrijzeld.

De Structuur van de Fontein

De basis van de Olifantenfontein is een wit marmeren voetstuk dat in het midden van een marmeren bassin is geplaatst. Water stroomt sierlijk van het voetstuk in het bassin eronder, wat een serene sfeer creëert in het drukke plein. Het voetstuk is versierd met sculpturen die de twee rivieren van Catania, de Simeto en de Amenano, voorstellen, waardoor het monument een lokaal tintje krijgt.

Bovenop de olifant staat een Egyptische obelisk, 3,66 meter hoog en gemaakt van graniet. Hoewel het geen hiërogliefen heeft, is de obelisk versierd met figuren in Egyptische stijl. Men denkt dat het deel uitmaakte van een oud Romeins circus in Catania, met zijn tegenhanger die nu in de binnenplaats van Castello Ursino staat. De obelisk wordt bekroond met een globe omgeven door een kroon van palmbladeren, symbool voor martelaarschap, en een lelietak, die zuiverheid vertegenwoordigt. Boven deze elementen bevindt zich een metalen plaquette met een inscriptie ter ere van de heilige Agatha, de beschermheilige van Catania, en bekroond met een kruis.

De Legende van U Liotru

De naam u Liotru zou een verbastering zijn van de naam Heliodorus, een edelman uit Catania die volgens de legende bisschop wilde worden. Toen zijn ambities werden gedwarsboomd, wendde hij zich tot toverkunst en werd uiteindelijk veroordeeld door bisschop Leo II. Heliodorus zou de olifant hebben gebeeldhouwd en er zelfs mee naar Constantinopel zijn gereden. Hoewel deze verhalen fictief zijn, voegen ze een mystiek tintje toe aan de geschiedenis van de fontein.

Tegenovergesteld aan deze legendes, wordt aangenomen dat de olifant diende als de gnomon van een zonnewijzer op het Piazza del Duomo, die de tijd mat met het zonlicht. Deze functie, gecombineerd met het lokale dialect, leidde tot de naam liotru.

De Culturele Betekenis

De Olifantenfontein is meer dan alleen een monument; het is een cultureel icoon dat diep verweven is met de identiteit van Catania. De olifant werd in 1239 het officiële symbool van de stad, ter vervanging van de beeltenis van Sint Joris. Deze verandering volgde op een reeks opstanden die leidden tot de overgang van Catania van een bisdom naar een koninklijke stad onder Frederik II.

Tegenwoordig prijkt de olifant trots op het stadswapen, het embleem van de metropool en zelfs het logo van de universiteit. Het dient ook als mascotte voor lokale sportteams, waaronder de voetbal- en rugbyclubs van Catania, waardoor het een plek in de harten van de mensen verwerft.

Een Bezoek aan de Olifantenfontein

Een bezoek aan de Olifantenfontein is een must voor iedereen die Catania verkent. De centrale ligging op het Piazza del Duomo maakt het gemakkelijk toegankelijk, omgeven door andere architectonische juweeltjes zoals de Kathedraal van Sint Agatha. Terwijl je de fontein bewondert, neem je een moment om de levendige sfeer van het plein in je op te nemen, waar de lokale bevolking en toeristen samenkomen en de geest van Catania tot leven komt.

Of je nu een geschiedenisfan bent of gewoon wilt genieten van de schoonheid van de Siciliaanse cultuur, de Olifantenfontein biedt een boeiende blik op het verleden en heden van deze opmerkelijke stad. De blijvende charme en rijke geschiedenis maken het tot een onvergetelijk hoogtepunt van elk bezoek aan Catania.