In het pittoreske stadje Ede in Nederland staat de Oude Kerk Ede, een monument van eeuwenoude geschiedenis, geloof en gemeenschapszin. Deze historische kerk, die eigendom is van de Hervormde Gemeente van Ede (PKN), is niet alleen een plek van aanbidding, maar ook een cultureel centrum. Hier worden regelmatig orgelconcerten en kooroptredens georganiseerd die bezoekers van heinde en verre aantrekken.
De oorsprong van de Oude Kerk Ede gaat terug tot rond 1200, toen het begon als een bescheiden stenen zaalkerk. Men vermoedt dat er daarvoor een houten kapel op dezelfde plek stond. De toren, een opvallend kenmerk van de kerk, dateert uit de 14e eeuw, terwijl delen van de huidige structuur rond 1470 zijn gebouwd.
In de 14e eeuw werd het schip verlengd en de huidige toren gebouwd. De kerk leed echter aanzienlijke schade in 1421 door oorlogshandelingen. Tijdens de wederopbouw werd het koor, zoals het er nu staat, opgericht. Oorspronkelijk was de kerk gewijd aan Johannes de Doper.
In 1635 veroorzaakte een blikseminslag een brand die de toren en het dak van de kerk ernstig beschadigde. Het duurde enkele jaren om de schade te herstellen, en in 1643 werden de huidige gewelven in het schip en het zuidertransept geïnstalleerd. Opmerkelijk is dat een oude romaanse zijmuur aan de noordkant in zijn oorspronkelijke staat is gebleven, hoewel het onduidelijk is of de kerk destijds een noordelijk transept had. De grote omvang van de kerk is bijzonder, gezien het feit dat Ede toen een klein dorp was.
Het onderste deel van de kerktoren, voornamelijk gebouwd van tufsteen, dateert waarschijnlijk uit de 15e eeuw. In de 17e eeuw werd de toren verhoogd met baksteen. De twee voorhoeken van de toren hebben sierlijke consoles en kroonlijsten, overblijfselen van voor de Reformatie. Voor de beeldenstorm ondersteunden deze beelden van Johannes de Doper en Sint Barbara.
In 1946 werd een plaquette aan de toren toegevoegd ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog.
Tussen 1963 en 1967 onderging de kerk een ingrijpende restauratie, waarbij een noordelijk transept werd toegevoegd om een symmetrische vorm te herstellen. De kleine toren op de kruising van het schip en het transept werd ook gerestaureerd. Een andere restauratie vond plaats in 1994, waarbij de gewelven en muren werden gerepareerd. In 2007 werden de wijzerplaten op de toren vernieuwd, en in 2008 werd het kerkplein gerenoveerd. De muren rond het plein werden verwijderd en grind werd vervangen door bestrating en beplanting. De beelden van de 12 apostelen, die eerder van de muren waren verwijderd, werden herplaatst.
In 2009 werd besloten de kapotte vloerverwarming te vervangen. Tijdens het verwijderen van asbest werd de kerk vier maanden gesloten en werden diensten gehouden in de Bethelkerk in Ede-Zuid. Deze periode werd ook gebruikt voor groot onderhoud aan het orgel. De traditionele orgelconcerten werden tijdelijk verplaatst naar de Nieuwe Kerk.
Speurtochten in Ede
Ontdek Ede met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Ede op een spannende en interactieve manier!
Het interieur van de Oude Kerk Ede is rijk aan geschiedenis en karakter. Tot de 19e eeuw was het gebruikelijk dat vooraanstaande inwoners in de kerk werden begraven. Tegenwoordig getuigen 37 grafstenen, waarvan de oudste uit de 15e eeuw dateert, van deze traditie. De laatste persoon die in de Oude Kerk werd begraven, was Schout van Meurs in 1822. Tijdens de restauratie in de jaren 60 werden de graven geruimd en de stenen bij elkaar gebracht.
De kerk herbergt ook een prachtig gesneden eiken preekstoel uit 1674, een opvallend kenmerk dat bijdraagt aan de historische sfeer van het interieur.
Het orgel, gebouwd in 1877 door de firma Van Dam uit Leeuwarden voor de Hervormde Kerk in Nieuwe Niedorp, werd in 1967 naar Ede verplaatst. Het werd gerestaureerd en uitgebreid door de firma Pels, met de bekende Nederlandse organist Feike Asma als adviseur. In 2020/2021 werd het orgel gerenoveerd door Van Vulpen, waardoor de grandeur en functionaliteit behouden bleven.
Sinds 1987 heeft de toren een carillon, aanvankelijk bestaande uit 47 klokken, inclusief de drie bestaande luidklokken. Vanwege het beperkte bereik van de bespeelbare muziek werden in 1998 vier extra klokken toegevoegd, wat het totaal op 51 bracht. Het carillon wordt bespeeld door Boudewijn Zwart, in de voetsporen van voormalig stadsbeiaardier Henry Groen.
De Oude Kerk Ede is meer dan alleen een historisch gebouw; het is een levend monument dat een vitale rol blijft spelen in de gemeenschap. Of je nu een dienst bijwoont, geniet van een concert, of gewoon de rijke geschiedenis verkent, een bezoek aan deze opmerkelijke kerk is een reis door de tijd en een viering van erfgoed en cultuur.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.