In het hart van Emden, gelegen in de schilderachtige regio Niedersachsen, Duitsland, staat de indrukwekkende Nieuwe Kerk, lokaal bekend als Neue Kirche. Deze historische Protestantse Gereformeerde kerk is een bewijs van veerkracht en architectonische schoonheid, en biedt bezoekers een inkijkje in het rijke verleden van Emden en zijn blijvende geest.
Het verhaal van de Nieuwe Kerk begint in het midden van de 17e eeuw, een tijd waarin Emden bloeide met een bevolking van ongeveer 20.000 inwoners, waaronder een aanzienlijk aantal Nederlandse vluchtelingen. De bestaande kerken waren niet langer voldoende om de groeiende gemeente te huisvesten, waardoor de magistraat en de kerkenraad van de stad besloten een nieuwe kerk te laten bouwen in de wijk Faldern, die in 1570 deel was geworden van Emden. Het project werd toevertrouwd aan Martin Faber, een meesterbouwer uit Emden die zijn vaardigheden had verfijnd in Italië, Frankrijk en Nederland.
De bouw van de Nieuwe Kerk begon in 1643, te midden van de turbulentie van de Dertigjarige Oorlog, en werd voltooid in 1648. Opmerkelijk genoeg werd de kerk volledig gefinancierd door donaties, wat de toewijding en het geloof van de gemeenschap weerspiegelt. Aanvankelijk had de kerk geen zitplaatsen en stonden de kerkgangers tijdens de diensten. Pas in 1818 werden het eerste orgel en vaste banken geïnstalleerd.
De Nieuwe Kerk beleefde zijn donkerste uur op 6 september 1944, tijdens de zwaarste bombardementen op Emden in de Tweede Wereldoorlog. De kerk werd tot puin gereduceerd, met alleen de buitenmuren nog overeind. Echter, de veerkrachtige geest van de Emden-gemeenschap overwon, en tussen 1947 en 1950 werd de kerk herbouwd met een aangepast interieur. De wederopbouw omvatte de toevoeging van een vergaderruimte, bekend als de Consistorienkammer, en een plat plafond dat het natuurlijke licht in de kerk veranderde.
In 1998 werd het 350-jarig jubileum van de bouw van de kerk gevierd, en werd een bouwvereniging opgericht met het doel de kerk in zijn oorspronkelijke vorm te herstellen. Renovaties begonnen in juni 2012 en werden voltooid in september 2013, met een grootse heropeningsceremonie. De restauratiewerkzaamheden omvatten de verwijdering van de galerijen om de dubbele zuilen te onthullen, de installatie van moderne klimaatbeheersings- en verwarmingssystemen, en de toevoeging van nieuwe zitplaatsen voor 570 mensen.
De Nieuwe Kerk is een prachtig voorbeeld van vroege barokarchitectuur met Nederlandse invloeden. Het rode bakstenen gebouw is versierd met lichtgekleurde stenen accenten, wat een opvallend visueel contrast creëert. Het ontwerp van de kerk is gebaseerd op het Griekse kruis, met drie even lange armen en een kortere zuidelijke arm, wat een bewuste keuze was om het gebouw parallel aan de Brückstraße te plaatsen en de calvinistische principes te weerspiegelen.
De buitenmuren zijn voorzien van rondboogramen en decoratieve zandstenen banden, terwijl de gevels ronde ramen hebben die zijn geplaatst binnen grote ronde nissen. De ingangen, gelegen in de noordwest- en noordoosthoeken, zijn groot en uitnodigend, met rondboogportieken geflankeerd door pilasters. De noordwestelijke ingang is bijzonder opmerkelijk vanwege zijn ingewikkelde timpaan, dat het wapen van Emden toont—een gekroonde en gevleugelde harpij met borsten, bekend als Engelke up de Mür, tegen een achtergrond van stadswallen en golven.
Op het kruispunt van de kruisarmen staat een zeshoekige dakruiter met een open lantaarn en een replica van de keizerlijke kroon van de Habsburgers, die symbool staat voor Emdens historische aanspraak op autonomie. De windvaan bovenop de kroon, in de vorm van een haan, duidt op het gereformeerde erfgoed van de kerk. De dakruiter herbergt twee klokken: een kleine bronzen klok en een grotere klok die in 1724 werd gegoten door Jan Albert de Grave in Amsterdam.
Bij binnenkomst in de Nieuwe Kerk worden bezoekers begroet door een ruime en lichte binnenruimte. De centrale vierkante ruimte, gevormd door Dorische dubbele zuilen en halfzuilen aan de muren, creëert een gevoel van grandeur en openheid. Oorspronkelijk had het plafond een ribgewelf van kruisende houten tongewelven, maar de wederopbouw na de oorlog introduceerde een plat plafond dat de lichtdynamiek in de kerk aanzienlijk veranderde.
De preekstoel en de avondmaalstafel bevinden zich centraal tegen de zuidmuur, wat de functie van de kerk als preekhal weerspiegelt. De zitplaatsen zijn zo gerangschikt dat er vanuit alle hoeken een onbelemmerd zicht op de preekstoel is, wat het belang van de preek in de gereformeerde eredienst benadrukt. Opmerkelijk is dat er geen altaar is, aangezien de gereformeerde traditie het concept van een offeraltaar niet kent.
Hoewel veel van het oorspronkelijke meubilair verloren ging tijdens de oorlog, herbergt de Nieuwe Kerk nog steeds enkele belangrijke artefacten. Het doopvont, daterend uit de late 13e eeuw, was oorspronkelijk afkomstig uit de kerk in Jennelt en werd na de wederopbouw overgebracht naar de Nieuwe Kerk. Dit zandstenen doopvont is versierd met eenvoudige bladmotieven en wordt ondersteund door leeuwenfiguren, die de kracht en bescherming van Christus symboliseren.
De centrale kroonluchter, geschonken door het Kuipersgilde in 1648, is een ander hoogtepunt. Deze koperen kroonluchter, bekend als de Kuiperskroon, bevat het embleem van het gilde—een hand die een kuipershamer vasthoudt—en herdenkingsplaten van zijn schenkers en latere renovaties.
Het eerste orgel van de kerk, gebouwd door Johannes Wilhelmus Timpe in 1818, werd zwaar beschadigd tijdens de oorlog. Hoewel het oorspronkelijke orgel niet meer bespeelbaar is, blijft de kerk muzikale uitvoeringen en diensten organiseren, waardoor het een levendig centrum van het gemeenschapsleven blijft.
Tot slot is de Nieuwe Kerk in Emden niet alleen een plaats van aanbidding, maar ook een symbool van veerkracht en gemeenschapsgeest. Het rijke verleden, de architectonische schoonheid en de voortdurende rol als cultureel centrum maken het een must-see bestemming voor iedereen die de rijke geschiedenis van Emden en de bredere regio van Niedersachsen wil verkennen.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
