Verborgen in het groene landschap van Emmen, in de provincie Drenthe, staat het megalithische graf D43 als een bewijs van de vindingrijkheid en het vakmanschap van de Trechterbekercultuur uit de Nieuwe Steentijd. Als het grootste hunebed in Nederland is D43 een opmerkelijke archeologische schat die een fascinerend inzicht biedt in het verleden.
De geschiedenis van D43 gaat terug tot de Nieuwe Steentijd, wat betekent dat het meer dan 5.000 jaar oud is. Dit oude graf werd voor het eerst officieel gedocumenteerd tussen 1788 en 1792 op de Hottinger Kaart. Door de eeuwen heen is het onderwerp geweest van talrijke archeologische onderzoeken, met belangrijke opgravingen uitgevoerd in 1913 door Jan Hendrik Holwerda en later in 1960 door Albert Egges van Giffen. Deze onderzoeken hebben veel onthuld over de constructie en het gebruik van het graf, waardoor we meer te weten zijn gekomen over de praktijken en overtuigingen van de mensen die het bouwden.
D43 is uniek, niet alleen vanwege zijn grootte, maar ook vanwege zijn ontwerp met twee kamers, een kenmerk dat het onderscheidt van andere hunebedden in de regio. Het graf is georiënteerd in een noord-noordwest tot zuidzuidoost richting en heeft een indrukwekkende lengte van 40,3 meter. De breedte varieert van 7 meter in het noorden tot 5 meter in het zuiden, waardoor het een licht trapeziumvormige vorm heeft.
Het graf is omringd door 54 stenen, met hun vlakke zijden naar buiten gericht. Oorspronkelijk werden de openingen tussen deze stenen opgevuld met droge stenen muren, een kenmerk dat tijdens de restauratie in 1960 werd gereconstrueerd. Het zuidelijke uiteinde van het graf was onderwerp van enige controverse, aangezien Holwerda geloofde dat het was veranderd tijdens de restauratie van 1869, maar van Giffen weerlegde dit later en identificeerde slechts twee stenen als moderne toevoegingen.
Speurtochten in Emmen
Ontdek Emmen met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Emmen op een spannende en interactieve manier!
De noordelijke kamer van D43 is 4,6 meter lang, 3 meter breed en ongeveer 1,5 meter hoog. Het is opgebouwd uit drie paren wandstenen aan de lange zijden, een enkele eindsteen aan elke korte zijde en drie dekstenen. Een kleine ingang, geplaveid met stenen, biedt toegang tot de kamer, die een stenen vloer en droge stenen muren tussen de wandstenen heeft.
De zuidelijke kamer is aanzienlijk groter, met een lengte van 8,1 meter en een breedte van 2,9 meter. Het is gebouwd met vijf paren wandstenen aan de lange zijden en een enkele eindsteen aan elke korte zijde. Van de oorspronkelijke vijf dekstenen zijn er nog maar twee over. Net als de noordelijke kamer heeft de zuidelijke kamer een stenen vloer en droge stenen muren. Een ingang, ontdekt door van Giffen in 1960, leidt naar de kamer.
Tijdens zijn opgraving in 1913 ontdekte Holwerda twee putten tussen de kamers, waarvan hij dacht dat ze voor rituele doeleinden werden gebruikt. Een put, gelegen tussen de kamers, mat 2,2 meter bij 1,65 meter, terwijl de andere, ten zuidwesten van de zuidelijke kamer, 3 meter bij 1,4 meter was. Een derde put werd ontdekt door van Giffen in 1960. Het exacte doel van deze putten blijft onduidelijk, aangezien ze weinig artefacten bevatten, voornamelijk keramiekscherven en kleine fragmenten van verbrande botten.
De kamers van D43 bevatten relatief weinig grafgiften, voornamelijk bestaande uit keramiekscherven. In de noordelijke kamer vond Holwerda grote, bolvormige vaten, cilindrische containers en fragmenten van een halsfles, naast andere items. De zuidelijke kamer leverde een vergelijkbare reeks artefacten op, waaronder schalen, cilindrische vaten en een enkele halsfles. Daarnaast werden vuursteenfragmenten en een kleine beitel ontdekt.
Een bezoek aan D43 is als een stap terug in de tijd naar een periode waarin oude volkeren deze monumentale structuren met grote vaardigheid en zorg bouwden. Het graf bevindt zich op een groen terrein aan de westelijke rand van Emmen, bereikbaar via een veldpad dat vertakt van de Odoornerweg. De serene omgeving en de indrukwekkende grootte van het graf maken het een boeiende bestemming voor zowel geschiedenisliefhebbers als toevallige bezoekers.
In de buurt kun je andere hunebedden verkennen, zoals Emmen-Noord (D41), Westenesch-Noord (D42), Westenesch (D44), Emmerdennen (D45) en de drie graven bij Emmerveld (D38–D40). Elk van deze sites biedt unieke inzichten in de Nieuwe Steentijd, wat bijdraagt aan een rijker begrip van de oude geschiedenis van de regio.
Samenvattend is D43 in Emmen niet zomaar een hunebed; het is een venster naar het leven en de overtuigingen van de mensen uit de Nieuwe Steentijd die ooit in deze regio woonden. De grootsheid en historische betekenis maken het een must-see locatie voor iedereen die geïnteresseerd is in het oude verleden. Terwijl je tussen de stenen loopt, kun je bijna de echo's horen van een lang vervlogen tijd, een tijd waarin deze stenen meer waren dan alleen markeringen van de doden, maar symbolen van de blijvende erfenis van een gemeenschap.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.