Heidenschmiede

Gelegen in het schilderachtige stadje Heidenheim an der Brenz, genesteld in de oostelijke Zwabische Jura regio van Baden-Württemberg, Duitsland, is de Heidenschmiede een fascinerende plek die een opmerkelijke reis terug naar het Midden-Paleolithicum biedt. Deze historisch belangrijke rots schuilplaats is niet alleen een archeologische schatkamer, maar ook een bewijs van de vindingrijkheid en veerkracht van de Neanderthalers die ooit in dit gebied leefden.

De Locatie en Geologische Omgeving

De Heidenschmiede bevindt zich op de westelijke flank van het Brenz-dal, ingebed in het indrukwekkende Weißjura-rotsmassief. Gelegen ten zuidoosten van het imposante Hellenstein-kasteel, ligt deze oude plek op een hoogte van ongeveer 540 meter boven zeeniveau. De enige manier om deze afgelegen plek te bereiken is te voet, via de schilderachtige Hermann-Mohn-Weg. De wandeling zelf is een avontuur, met adembenemende uitzichten en een gevoel van anticipatie terwijl je deze verborgen parel nadert.

Een Glimp van Prehistorisch Leven

De Heidenschmiede, daterend van tussen de 70.000 en 50.000 jaar geleden, werd bezocht door Neanderthalers tijdens de late Acheuléen-periode. Deze vroege mensen gebruikten de plek waarschijnlijk als een tijdelijke werkplaats voor het maken van gereedschappen, zoals blijkt uit de talrijke stenen schilfers die hier zijn gevonden. De beperkte aanwezigheid van dierlijke botten suggereert dat de Heidenschmiede geen langdurige woonplaats was, maar eerder een plek waar Neanderthalers kort pauzeerden om hun overlevingsvaardigheden aan te scherpen.

De rots overhang van de Heidenschmiede bood een bescheiden schuilplaats, met een oppervlakte van ongeveer 8 vierkante meter, terwijl het omliggende terras een extra 20 vierkante meter bruikbare ruimte bood. Ondanks zijn kleine omvang speelde deze plek een cruciale rol in het dagelijks leven van zijn prehistorische bezoekers, die vertrouwden op hun vakkundig gemaakte gereedschappen voor jagen en verzamelen.

De Ontdekking en Opgraving

Het verhaal van de ontdekking van de Heidenschmiede is net zo fascinerend als de plek zelf. In de zomer van 1928 ging Hermann Mohn, een lokale historicus en fervent ontdekkingsreiziger, op zoek naar de Uhuloch, een kleine, met een ladder toegankelijke rotsopening die werd genoemd in een beschrijving van Heidenheim uit 1618. Tijdens zijn zoektocht stuitte Mohn op de Heidenschmiede, een plek die alleen bekend was door vage historische verwijzingen.

In maart 1930 begon Mohn, met de hulp van enthousiaste vrijwilligers, systematische opgravingen bij de Heidenschmiede. In de loop van enkele weken groeven ze ongeveer 5.000 stenen artefacten op, waaronder gereedschappen, kernen en schilfers, evenals 5 kilogram dierlijke botten. Ondanks het gebrek aan formele archeologische training documenteerde Mohn zijn vondsten nauwgezet, waarbij hij stratigrafische tekeningen en foto's maakte die van onschatbare waarde zouden blijken voor toekomstige onderzoekers.

Toen de opgraving bijna voltooid was, ontdekte Mohn een voorheen onbekende muur die in oost-westelijke richting kromde en de Heidenschmiede omsloot. Erkennend het belang van deze ontdekking stuurde het Württembergse Staatsbureau voor Monumentenzorg prehistoricus Eduard Peters om de laatste stadia van de opgraving te begeleiden en de artefacten te analyseren. Peters' nauwgezette werk, samen met bijdragen van andere gerenommeerde geleerden, culmineerde in de publicatie van het opgravingsverslag en de typologische analyse in 1931.

De Stratigrafie en Artefacten

De stratigrafie van de Heidenschmiede onthult een complexe geschiedenis van menselijke activiteit en natuurlijke processen. Middeleeuwse bouwactiviteiten, waaronder de constructie van een substantiële muur, hebben de archeologische lagen aanzienlijk verstoord en gemengd. Als gevolg hiervan is betrouwbare stratigrafische data schaars, en leeftijdsbepalingen zijn voornamelijk gebaseerd op typologische analyse van de artefacten.

Stenen Gereedschappen en Fauna Resten

De Heidenschmiede leverde een indrukwekkende reeks lithische artefacten op, waarvan meer dan 90% gemaakt was van tertiair kwartsiet (chert), en de rest van jaspis en kwarts. Deze grondstoffen werden verkregen uit nabijgelegen locaties zoals het Steinheim-bekken, Stubental en de grindafzettingen van de Brenz-rivier. De collectie omvat Acheuléen-handbijlen, schrapers, boren en multifunctionele gereedschappen, evenals Moustérien-punten, schrapers en priemen. Opvallend is een linkshandige schraper met een rechtse snijkant als een unieke vondst.

De fauna resten, hoewel beperkt in aantal, bieden waardevolle inzichten in de prehistorische omgeving en de overlevingsstrategieën van de Neanderthalers. De botten, waaronder die van mammoeten, neushoorns, paarden, rendieren, wolven, vossen, hazen, marmotten, lemmingen en verschillende vogels, vertonen sporen van verbranding en gereedschapsgebruik. Deze vondsten suggereren dat de bewoners van de Heidenschmiede botten gebruikten als aambeeld voor het maken van gereedschappen en waarschijnlijk een divers scala aan dieren consumeerden.

De Heidenschmiede Vandaag Bezoeken

Vandaag de dag staat de Heidenschmiede als een getuigenis van de blijvende erfenis van de Neanderthalers en hun opmerkelijke aanpassingsvermogen. Bezoekers kunnen de plek verkennen en zich voorstellen hoe het leven van deze vroege mensen eruitzag, die ooit onder de rots overhang schuilden. De artefacten die bij de Heidenschmiede zijn ontdekt, worden nu bewaard in het Landesmuseum Württemberg in Stuttgart en een lokaal museum in Heidenheim, wat een tastbare verbinding biedt met ons verre verleden.

Of je nu een geschiedenisfanaat bent, een archeologieliefhebber, of gewoon iemand die op zoek is naar een uniek avontuur, de Heidenschmiede in Heidenheim an der Brenz belooft een onvergetelijke reis door de tijd. Terwijl je onder de oude rots schuilplaats staat, word je teruggevoerd naar een tijdperk waarin Neanderthalers door de Zwabische Jura zwierven, een erfenis van innovatie en veerkracht achterlatend die ons vandaag de dag nog steeds inspireert.