Thomaskirche

De Thomaskerk, lokaal bekend als Thomaskirche, in Köniz, Zwitserland, is een voorbeeld van modernistische architectuur en gemeenschapszin. Gebouwd als reactie op de groeiende bevolking van het Bernse metropolitaanse gebied, werd dit opmerkelijke bouwwerk op 3 maart 1967 ingewijd en is sindsdien een geliefd herkenningspunt voor zowel de lokale bevolking als bezoekers.

De Geschiedenis van de Thomaskerk

De oorsprong van de Thomaskerk gaat terug tot het midden van de 20e eeuw, toen de behoefte aan een eigen gebedsruimte voor de groeiende gemeenschap van Liebefeld duidelijk werd. Voordat de kerk werd gebouwd, werden diensten gehouden in de aula van de Hessgut-school. De kerk werd niet alleen gezien als een religieus toevluchtsoord, maar ook als een gemeenschapscentrum dat de banden tussen de inwoners zou versterken.

De planning voor de kerk begon serieus in de jaren 50. De kerkenraad verkreeg tussen 1954 en 1956 de rechten op het land en kocht het gebied uiteindelijk in 1958, gevolgd door een aangrenzend perceel in 1959. Deze acquisitie maakte de creatie van een uitgebreid kerkcentrum met meerdere toegangen mogelijk, naadloos geïntegreerd in de omliggende buurt.

In 1961 werd een ontwerpwedstrijd gehouden onder vijf lokale architecten, en het project Calvin van Franz Meister werd unaniem gekozen vanwege zijn innovatieve en harmonieuze ontwerp. Meisters visie omvatte een kerk met kubusvormen en een plat dak, die moeiteloos in het glooiende terrein past zonder uitgebreide aanpassingen aan het land. De bouw begon met het leggen van de eerste steen op 26 mei 1965 en de kerk werd minder dan twee jaar later, op 5 maart 1967, ingewijd.

Architectonisch Wonder

Bij het naderen van de Thomaskerk vanaf de Könizstrasse beklimmen bezoekers een brede trap die leidt naar het voorplein van de grote gemeenschapszaal, waarboven de kerk zelf verheven is. De hoofdingang is bereikbaar via een portaalachtige doorgang onder de vrijstaande klokkentoren, wat een dramatische en uitnodigende entree creëert. Alternatief leidt de primaire toegangsroute vanaf de Könizbergstrasse bezoekers langs een met platanen omzoomd pad naar het kerkplein.

De buitenkant van de kerk is bekleed met een opvallende koperen huid die doorloopt tot een doorlopende band van ramen, rustend op een solide betonnen basis. Dit onderscheidende ontwerp, met geprefabriceerde betonnen balken die buiten met koper en binnen met hout zijn bekleed, geeft het gebouw een uniek karakter. De licht variërende hoeken van het dak en de muren versterken de modernistische aantrekkingskracht.

Binnen worden bezoekers verwelkomd door dubbele deuren onder een brede galerij. De ruimte met hoge plafonds is bekleed met bruine dennenhouten latten, wat een warme en akoestisch aangename omgeving creëert. Natuurlijk licht filtert door kleurrijke, thematisch beschilderde glas-in-loodramen, waardoor de heilige ruimte wordt verlicht. Extra licht stroomt binnen via openingen in het plafond, die het altaargebied benadrukken. Het altaar, de doopvont en de preekstoel zijn allemaal gemaakt van kubusvormig beton, wat de minimalistische esthetiek benadrukt. De zitopstelling is flexibel, waardoor verschillende configuraties mogelijk zijn voor diverse diensten en evenementen.

Kunstzinnige Schatten

Ondanks het heersende sentiment in de jaren 60 dat visuele of symbolische voorstellingen de gelovigen zouden kunnen afleiden, omarmde de Thomaskerk artistieke bijdragen om haar ruimtes te verrijken. De kleurrijke glas-in-loodramen van Max Rudolf von Mühlenen tonen religieuze symbolen zoals Christus, de duif, de vis en een kelk. Hans Jegerlehner’s muurschildering boven de doorgang naar Buchenweg vangt het transformatieve moment van de reis van Apostel Thomas van twijfel naar geloof.

Werner Schmutz’s fries in de voormalige vergaderzaal beeldt de seizoensvieringen van de kerk uit, geïnspireerd door traditionele Appenzeller pastorale schilderijen. Hermann Plattner’s kalligrafische muurschildering in de kleine zaal gebruikt ritmische Griekse letters om meerdere beschrijvingen van Christus over te brengen. Elsbeth Gysi’s muurschildering in de jeugdkamer, Tuin van het Paradijs, toont de verdrijving van Adam en Eva in haar kenmerkende schetsachtige stijl.

In de grote gemeenschapszaal voegen de abstracte houten sculpturen van Rudolf Mumprecht een element van contemplatie toe, terwijl een keramisch reliëf van Walter Loosli de westelijke muur van de Thomaszaal siert. De avondmaalsvaten ontworpen door de Bernse goudsmid Othmar Zschaler zijn een andere opmerkelijke toevoeging. Buiten op het kerkplein bevat de Levensspiraal, gemaakt door de belijdenisklas van 2016, kleurrijke grondschilderingen met betekenisvolle citaten en symbolen.

Het Orgel en de Klokkentoren

Het grote orgel, vervaardigd door Kuhn AG, neemt een prominente plaats in op de galerij. Voltooid in de zomer van 1967, heeft het 45 registers verdeeld over drie manualen en een pedaal, waardoor het een van de grootste orgels in het Bernse metropolitaanse gebied is. Het ontwerp van het orgel past naadloos in de moderne ruimte terwijl het trouw blijft aan het klassieke Werkprinzip met duidelijke toonstructuren voor elk manuaal en pedaal.

De vrijstaande klokkentoren, bekroond met een windvaan, herbergt vijf klokken gegoten door Rüetschi AG in Aarau. Deze klokken, met grote vreugde ontvangen door de lokale schoolkinderen, werden in oktober 1966 geïnstalleerd. De klok van de toren, met zijn eenvoudige, verzonken wijzerplaten, werd geleverd door Baer uit Sumiswald. Een betonnen reliëf van Rudolf Mumprecht met een kruis binnen een cirkel en het Christus-monogram Alfa en Omega siert de doorgang onder de toren, wat de artistieke en spirituele sfeer van de kerk verder verrijkt.

De Thomaskerk in Köniz is niet alleen een plaats van aanbidding; het is een getuigenis van modernistische architectuur, gemeenschapszin en artistieke samenwerking. Het unieke ontwerp, de rijke geschiedenis en de levendige gemeenschapsactiviteiten maken het tot een must-see bestemming voor iedereen die de regio verkent.