De St. Nicolaikerk, lokaal bekend als St. Nicolai, is de oudste van de twee Evangelisch-Lutherse parochiekerken in het pittoreske stadje Lemgo, gelegen in Noordrijn-Westfalen, Duitsland. Gelegen nabij de markt aan de oostzijde van het Stadhuis en ten zuiden van de Mittelstraße, die de oude stad van Lemgo van west naar oost doorkruist, wordt de St. Nicolaikerk omgeven door groene, met bomen omzoomde ruimtes aan de noord- en zuidzijde.
De bouw van de St. Nicolaikerk begon kort na de oprichting van de stad rond 1190. Aanvankelijk ontworpen als een kruisvormige basiliek in romaanse stijl, werd de kerk gewijd aan St. Nicolaas van Myra, de beschermheilige van zeelieden en langeafstandshandelaren, passend bij een Hanzestad. De romaanse kerk, voltooid na ongeveer 50 jaar, was aanzienlijk kleiner dan de huidige structuur. De oorspronkelijke lage en smalle zijbeuken zijn nog steeds te herkennen in het torengebied, dat zich in de lengte uitstrekt tot aan de nog steeds bewaard gebleven trede achter het altaar.
Rond 1300 werd besloten de smalle zijbeuken af te breken en nieuwe te bouwen die bijna net zo hoog en breed waren als het middenschip, waardoor de kerk werd omgevormd tot een gotische hallenkerk. De romaanse elementen bleven alleen in het torengebied behouden. Een mooi transeptportaal van het laatromaanse voorgangergebouw is bewaard gebleven, dat de overgang van de romaanse rondboog naar de gotische spitsboog laat zien.
De gotische bouwelementen, zoals het koepelgewelf, zijn afkomstig uit Anjou, een hertogdom rond Angers aan de Loire. Men denkt dat Bernhard II, de oprichter van Lemgo, een bouwloge van daar heeft meegenomen, mogelijk na enige tijd in de regio te hebben doorgebracht. Tegen 1375 had de kerk haar huidige vorm bereikt. Plannen om het koorgebied uit te breiden werden verlaten vanwege een pestepidemie die de bouwactiviteiten stopte.
De ongebruikelijke dubbele torengevel voor een stadskerk was bedoeld om de macht van de Heren van Lippe te demonstreren. Echter, alleen de zuidelijke toren, die de klokken herbergt, behoort tot de kerk. De spits van de toren, die in 1660 door een tornado werd weggeblazen, werd drie jaar later vervangen door een gedraaide spits, vervaardigd door Salomon Möller uit Hildesheim en bedekt met 17 ton lood. Dergelijke gedraaide spitsen, bekend als clocher tors, zijn vooral gebruikelijk in Frankrijk. De noordelijke toren, eigendom van de stad, bevat de wachterskamer, die tot 1854 bewoond was, compleet met een open haard, woonruimte en uitkijkpunt. Het klokkenspel luidt elke twee uur overdag.
Het oudste stuk interieurdecoratie is een altaarretabel uit ongeveer 1280, ingebed in de noordmuur. Het toont drie scènes: de Aankondiging aan Maria, de Geboorte van Christus en de Opstanding van Christus met de wachters bij het graf. Opmerkelijk is dat Jozef wordt afgebeeld terwijl hij zich onder het bed verstopt, met een Joodse hoed op, een mandaat van het Vierde Lateraans Concilie in 1215 dat Joden verplichtte zich te onderscheiden met specifieke kleding.
Het timpaan in de westelijke hoge muur van de zuidelijke zijbeuk, daterend uit dezelfde periode, toont Christus verheven tussen Maria en Johannes. Na 1300 bevat de kerk engelen op de kroonlijst van de noordmuur en een beeld van St. Christoffel tegenover het noordportaal. Het was gebruikelijk om naar deze figuur te kijken en een kruisteken te maken om zegeningen voor de dag te ontvangen.
De fresco's op de oost- en zuidmuur, gemaakt rond 1370, tonen belangrijke bijbelse figuren. De oostmuur toont Jacobus de Oudere en Johannes aan de linkerkant, en Paulus en Petrus aan de rechterkant, met wijdingskruisen eronder. De zuidmuur toont Jacobus, Johannes, Bartholomeüs en Thomas in lange, smalle behuizingen onder torens, met rollen met de Latijnse tekst van de Geloofsbelijdenis.
Het grote crucifix boven het altaar, daterend tussen 1470 en 1480, hangt waar het doksaal ooit het koor, dat alleen toegankelijk was voor priesters vóór de Reformatie, scheidde van het hoofdgedeelte van de kerk voor de gemeente. Een belangrijk stuk steenhouwwerk, het sacramentshuis uit 1477, staat tegen de noordmuur. Beeldenstormers uit de Reformatieperiode vernietigden de figuren in 1531, waardoor alleen de pelikaan bovenaan overbleef, die de offerliefde van Christus symboliseert.
Speurtochten in Lemgo
Ontdek Lemgo met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Lemgo op een spannende en interactieve manier!
In 1533 introduceerde het stadsbestuur van Lemgo de Braunschweiger Kerkorde van Johannes Bugenhagen, waardoor Lemgo Luthers werd. Deze beslissing bleef van kracht, zelfs toen graaf Simon VI het graafschap in 1604 hervormde tot het calvinisme en alleen calvinistische predikanten aanstelde. Deze uitdagende houding leidde ertoe dat de zoon van de graaf de regeringszetel van Lemgo naar Detmold verplaatste. Het principe van cuius regio, eius religio, vastgelegd in de Vrede van Augsburg, gold aanvankelijk alleen voor katholieken en lutheranen, met de Vrede van Westfalen in 1648 werd het uitgebreid tot de gereformeerde (calvinistische) belijdenis.
De rijk versierde preekstoel, kort na 1600 gemaakt, benadrukt het belang van prediking in de lutherse eredienst. Het bevat Duitse inscripties en verstrengelde Griekse letters X (Chi) en P (Rho), de initialen van het Griekse woord ΧPHΣTOΣ (Christus). De sierlijk versierde preekstoelbekroning, die de Heilige Geest als een duif symboliseert, dateert van rond 1630. De leuning van de trap draagt de inscriptie: Het evangelie van Christus is een kracht van God die allen redt die erin geloven. De preekstoel zelf draagt een tekst uit de Brief aan de Romeinen in het Nederduits.
Het doopvont in het oosten van de zuidelijke zijbeuk, gemaakt door de Lemgo-beeldhouwer Georg Crossmann in 1597, bevat een Latijnse inscriptie uit Marcus 16:16. De beweegbare deksel, opgehangen aan een ketting, toont Christus die door Johannes de Doper wordt gedoopt. De balustrade, versierd met typische Weser-Renaissance decoraties, bevat nieuwtestamentische inscripties met betrekking tot de doop. De deur wordt geflankeerd door zuilen en bekroond met hoogreliëffiguren van Christus als heerser van de wereld en Johannes de Doper met het Lam Gods. De gevel van het portaal toont Petrus en Paulus, met Christus en twee kinderen erboven, verwijzend naar Marcus 10:14.
De creatie van het vroegbarokke hoofdaltaar in het koorgebied is verbonden met een historische gebeurtenis: Op 12 september 1636 viel een groep Zweedse soldaten Lemgo binnen, wat leidde tot een grondige plundering van de stad. Na het vertrek van de Zweden moest het garnizoen van de toren verantwoordelijk worden gehouden. Echter, de beeldhouwer Hermann Voß ontsnapte naar Hameln, waar hij genoeg verdiende om de boete van de stad te betalen. In 1641 bood Voß aan om een prachtig altaar van 32 voet hoog en 12 voet breed aan de kerk te schenken in ruil voor toelating tot het Brüderkloster vor St. Johannispforten. De gemeenteraad accepteerde, en in 1643 werd het hoofdaltaar gecreëerd met auriculaire en kraakbeenachtige vormen. De schilderijen van Berent Woltemate tonen de Hemelvaart van Christus boven en het Laatste Avondmaal beneden, waarbij de centrale leerstelling van de Reformatie van het avondmaal in beide vormen wordt benadrukt.
De St. Nicolaikerk, met haar rijke geschiedenis, architectonische pracht en artistieke
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.