Kerk van Sint-Jan

De Sint-Janskerk, lokaal bekend als Sankt Johannes kyrka, is een ware parel in de levendige stad Malmö, Zweden. Deze architectonische wonder, genoemd naar de apostel Johannes, fungeert als een baken van spirituele en culturele betekenis binnen de gemeenschap. Gelegen nabij het drukke Triangeln-gebied, is deze kerk niet alleen een plaats van aanbidding, maar ook een getuigenis van de rijke geschiedenis en artistieke erfenis van de regio.

De Geschiedenis van de Sint-Janskerk

De fundamenten van de Sint-Janskerk werden gelegd tussen 1903 en 1907, een periode van snelle stedelijke ontwikkeling in Malmö. De kerk werd ontworpen door de beroemde architect Axel Anderberg, wiens visie een structuur tot leven bracht die functionaliteit en esthetische schoonheid harmonieus combineert. Hoewel de plannen waren om de kerk in 1906 te openen, zorgde een arbeidsconflict voor vertraging, en werd de kerk uiteindelijk in 1907 voor het publiek geopend. De bouw van de kerk werd geleid door meesterbouwers Frans Andersson en O. Knutsson, die ervoor zorgden dat elk detail zorgvuldig werd uitgewerkt.

Architectonische Pracht

De Sint-Janskerk is een opvallend voorbeeld van Jugendstil, of Art Nouveau, gekenmerkt door zijn organische vormen en ingewikkelde details. De kerk is gebouwd met rode baksteen op een granieten fundering, wat een gevoel van soliditeit en permanentie uitstraalt. De torenspits, die een hoogte van 60 meter bereikt, is strategisch geplaatst in de noordoostelijke hoek, afwijkend van de traditionele uitlijning met het schip. Deze unieke plaatsing is een kenmerk van de Art Nouveau-beweging, die zich wilde losmaken van de rigide architecturale normen van de 19e eeuw.

Wanneer je de kerk nadert, valt de afwezigheid van een traditionele vestibule op. In plaats daarvan openen de deuren zich direct naar het schip, waardoor aanbidders en bezoekers direct het hart van het heiligdom binnenkomen. Het interieur is versierd met rozen, die Christus symboliseren. Deze rozen zijn in steen en hout uitgesneden en geschilderd, waardoor de kerk de liefkozende bijnaam De Rozenkerk heeft gekregen.

Symboliek en Kunstzinnigheid

Het interieur van de kerk is een visueel spektakel, rijk aan symbolische elementen die diepe spirituele betekenissen overbrengen. Aan de linkerkant van het schip houden drie engelen symbolen van hoop, liefde en geloof vast. Hoop wordt vertegenwoordigd door een anker, geloof door een kruis, en liefde door rozen, afwijkend van het conventionele hart symbool. Aan de zuidkant, tegenover hen, beelden drie andere engelen vrede, gebed en lof uit, met olijftakken, gevouwen handen en hymneverzen, respectievelijk.

Voorin het koor staan vijf engelen op wacht. Twee van hen zijn beschermengelen, die een lans en een zwaard vasthouden, terwijl twee anderen de kelk en het brood van de Eucharistie dragen. De centrale engel, gedeeltelijk verborgen door het altaar, houdt een vaandel vast met de inscriptie O heilig, o heilig, o heilig, een eerbiedige hulde aan het goddelijke. Traditioneel hebben kerken twaalf engelen, maar de Sint-Janskerk wijkt af van deze norm door de twaalfde engel te verwijderen die ooit de top van het altaar sierde.

Opmerkelijke Kenmerken en Artefacten

Een van de meest opvallende kenmerken van de Sint-Janskerk is de triomfboog, versierd met afbeeldingen van Olaus Petri, de Zweedse hervormer, en Claus Mortensen, zijn Deense tegenhanger. Deze hulde aan de Deense geschiedenis van Malmö herinnert aan de culturele en historische banden van de stad. Aan de andere kant, boven de preekstoel, is een afbeelding van Martin Luther, wat de protestantse erfenis van de kerk verder benadrukt.

Het altaarstuk van de kerk, volledig gemaakt van eikenhout, werd ingewijd in 1909. Het altaarframe en de standaard werden gesneden door Malmö Snickerifabrik, terwijl het reliëfpaneel het werk was van Harald Sörensen-Ringi. De kinderen van de kunstenaar modelleerden voor de twee kinderen aan de linkerkant van Jezus, en zijn vrouw inspireerde de knielende vrouw aan dezelfde kant. Ongebruikelijk is dat het altaarstuk ook een vrouw toont die naar Jezus luistert terwijl ze haar kind voedt, een zeldzame afbeelding in religieuze kunst.

De Prachtige Orgel

De Sint-Janskerk herbergt verschillende opmerkelijke orgels, elk met een unieke geschiedenis. Het oorspronkelijke orgel, gebouwd in 1907 door Åkerman & Lund, was relatief klein, met 27 registers. In 1957 werd het vervangen door een krachtiger orgel van de Nederlandse bouwer D A Flentorp Orgelbouw. Dit orgel had echter tekortkomingen, vooral met de luchttoevoer naar de pedaalpijpen.

In 2008 werd een nieuw orgel in romantische stijl ingewijd, opnieuw gebouwd door Åkerman & Lund. Dit orgel heeft 59 registers, wat een rijke en resonante klank biedt die de akoestiek van de kerk verbetert. Daarnaast verwierf de kerk een orgel van de Immanuelskyrkan in Gävle, gebouwd door E.H. Eriksson in 1906. Dit orgel werd in 2016 naar de Sint-Janskerk verplaatst en in 2021 ingewijd. De kerk beschikt ook over een koororgel, gebouwd in 1969 door Anders Persson Orgelbyggeri.

Een Plaats van Muziek en Aanbidding

De Sint-Janskerk is niet alleen een plaats van aanbidding; het is ook een centrum voor muzikale excellentie. De orgels van de kerk zijn te horen geweest in talrijke opnames, die de rijke en diverse klanken laten horen die het heiligdom vullen. Van klassieke stukken tot hedendaagse composities, de muziek die hier wordt gespeeld, resoneert met de spirituele en artistieke erfenis van de kerk.

Samenvattend is de Sint-Janskerk in Malmö een getuigenis van het rijke culturele en historische tapijt van de stad. De architectonische schoonheid, symbolische kunstzinnigheid en muzikale erfenis maken het een must-see bestemming voor iedereen die Malmö verkent. Of je nu wordt aangetrokken door de spirituele betekenis, de artistieke pracht of het muzikale erfgoed, de Sint-Janskerk biedt een diepgaande en verrijkende ervaring voor iedereen die haar deuren binnenstapt.