Casa del Agua (Barcelona)

Casa de l'Aigua, oorspronkelijk bekend als Casa del Agua, is een fascinerend industrieel erfgoed gelegen tussen de wijken La Trinitat Nova en Trinitat Vella in Barcelona. Dit historische juweeltje, dat ooit een belangrijke waterzuiveringsinstallatie was, staat nu als een bewijs van de rijke geschiedenis van de stad en de evolutie in waterbeheer. Omgevormd tot een levendige gemeentelijke faciliteit, dient Casa de l'Aigua vandaag de dag als een cultureel en sociaal centrum, waarbij het verleden naadloos wordt verweven met het heden.

Het Architectonische Ensemble

Het Casa de l'Aigua-complex, waarvan de bouw begon tussen 1915 en 1919, functioneerde oorspronkelijk als een opslag-, zuiverings- en chloreringsstation voor water uit putten in de naburige gemeente Montcada i Reixac. Het architectonische ensemble omvat een pompstation in Trinitat Vella, ondergrondse kanalisatiefaciliteiten en een zuiverings- en opslagstation in Trinitat Nova.

Het pompstation in Trinitat Vella, gelegen nabij de drukke Avinguda Meridiana, bestaat uit drie kleine gebouwen. Een van deze structuren diende als distributiepunt voor water van de Casa de la Mina en de putten van Casa de les Aigües de Montcada. Een ander huisvestte elektrische pompen, die sindsdien zijn ontmanteld, en het derde bevatte een onderzeese motor, later omgebouwd tot een elektrische generator. Een vierde gebouw, ooit de woning van de bewaker, werd gesloopt tijdens de bouw van de Meridiana.

Deze faciliteiten zijn verbonden door een ondergrondse galerij die onder Avinguda Meridiana doorloopt en zich uitstrekt naar Collserola. Dit netwerk omvatte ook het Baix-aquaduct, dat water naar de stad transporteerde, en het Alt de Montcada-aquaduct, dat bedoeld was om Vallcarca te bereiken, maar nooit operationeel werd. Casa de l'Aigua in Trinitat Nova omvat bezinkings-, chlorerings- en opslagfaciliteiten, die werden gebruikt totdat in 1989 nabijgelegen nieuwe reservoirs werden gebouwd. De opslagtank, met een capaciteit van 10.000 kubieke meter, beslaat een terrein van 6.800 vierkante meter. De installatie omvat ook twee gebouwen: een met diverse meetinstrumenten en een ander met een poolsysteem dat het water van de tank ververste.

Een Cultureel en Sociaal Centrum

Vandaag de dag dienen de gerestaureerde gebouwen van Casa de l'Aigua als ontvangstruimten en open ruimtes voor tentoonstellingen en diverse sociaal-culturele en educatieve activiteiten. De opslagtanks zijn toegankelijk gemaakt en beschikken over een grote hypostyle hal voor uiteenlopende doeleinden. Als een ruimte verbonden aan het Barcelona History Museum, omvat Casa de l'Aigua museale functies en biedt het tentoonstellingen die ingaan op het erfgoed van de locatie en de geschiedenis van de watervoorziening in Barcelona.

De permanente tentoonstelling El fil de l'aigua: continuïtat i discontinuïtat in het voormalige pompstation van Trinitat Vella en de verbindingsgalerij volgt de geschiedenis van de watervoorziening in Barcelona vanaf de Romeinse tijd, met nadruk op de technologische revolutie aan het begin van de 19e en 20e eeuw. Ondertussen verkent de tentoonstelling Aigua km zero / BCN in de tank van Trinitat Nova de lange traditie van lokaal watergebruik en beheer binnen het gebied begrensd door Collserola, de rivier Besòs en Montjuïc. Het benadrukt de essentiële rol van lokaal water in de ontwikkeling van de vlakte van Barcelona, die zorgde voor levensonderhoud, agrarische vruchtbaarheid, energie voor molens en huishoudelijk en industrieel gebruik.

Een Reis door de Geschiedenis

Casa de l'Aigua werd gebouwd door het gemeentelijke bedrijf Aigües de Montcada tussen 1915 en 1919, na een verwoestende tyfusepidemie in 1914 veroorzaakt door besmet water. De dringende noodzaak om het drinkwatersysteem te vernieuwen leidde tot de ontwikkeling van deze cruciale infrastructuur. Water werd van Trinitat Vella naar de tank van Trinitat Nova gepompt, waar het werd gechloreerd voordat het werd gedistribueerd naar het oude stadscentrum, inclusief Barceloneta. Hoewel het oorspronkelijke project ook tot doel had water te leveren aan de wijk Eixample via het Alt de Montcada-aquaduct, werd dit nooit voltooid. De faciliteit bleef operationeel tot 1989.

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog dienden de ondergrondse faciliteiten van Casa de l'Aigua tijdelijk als schuilkelders voor de lokale gemeenschap. Naarmate de oorlog vorderde, werden er echter schuilkelders dichter bij de woningen gebouwd. Tegen het einde van de oorlog waren er alleen al in Trinitat Vella 17 schuilkelders gebouwd. De watertanks van het Trinitat Waterbedrijf werden op 31 maart 1989 gesloten en raakten al snel in verval en werden het doelwit van vandalisme.

Vanaf 2007 werd het omliggende land hersteld en verdeeld in teeltpercelen die aan buurtbewoners werden toegewezen. Er werd ook een bloemen- en aromatische kruidentuin aangelegd, die kleur en geur aan de ruimte toevoegde. Vandaag de dag is Casa de l'Aigua, ooit vitaal voor de watervoorziening van Barcelona, nieuw leven ingeblazen als een ruimte waar bewoners hun tuinen kunnen onderhouden, waardoor de wijk opnieuw wordt verbonden met zijn landelijke wortels.

Tussen 2007 en 2013 ondernam de gemeenteraad van Barcelona de consolidatie en verbetering van het erfgoedcomplex. Op 22 maart 2018, samenvallend met Wereldwaterdag, werd de hele site heropend, wat een nieuwe fase markeerde in het herstel van deze erfgoedruimte. Het Barcelona History Museum begon in 2011 de betekenis van de site te benadrukken als onderdeel van een breder programma over de geschiedenis van watergebruik en -voorziening in de stad.

Casa de l'Aigua is niet alleen een historisch monument; het is een levend deel van het erfgoed van Barcelona, dat een unieke mix van geschiedenis, cultuur en gemeenschapsleven biedt. Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een cultuurliefhebber of gewoon op zoek bent naar een rustige plek om te verkennen, Casa de l'Aigua is een must-see bestemming in Barcelona.