Museo de Cerámica de Paterna

In het pittoreske stadje Paterna, gelegen in de provincie Valencia, Spanje, bevindt zich een verborgen parel voor liefhebbers van geschiedenis en kunst: het Museu de Ceràmica de Paterna. Dit gemeentelijk museum, lokaal bekend als Museo de Cerámica de Paterna, biedt een boeiende reis door de rijke geschiedenis van lokale keramiek en toont stukken uit de Middeleeuwen en de Moderne Tijd, specifiek van de 13e tot de 16e eeuw. Zodra je de deuren binnenstapt, word je terug in de tijd gebracht naar een tijdperk waarin keramiek niet alleen functionele voorwerpen waren, maar ook kunstwerken die verhalen uit het verleden vertelden.

De Geschiedenis van Museu de Ceràmica de Paterna

Het Museu de Ceràmica de Paterna werd in 1980 geopend en was aanvankelijk gehuisvest in de iconische Torre de Paterna. Door de jaren heen is het museum op verschillende locaties gevestigd geweest, maar uiteindelijk vond het zijn thuis in het oude stadhuis, een gebouw uit 1881. Deze schilderachtige locatie op het Plaza del Pueblo, gelegen tussen de eerste en tweede cirkels van middeleeuwse muren die Paterna ooit omringden, draagt bij aan de historische sfeer van het museum.

Het museum is sinds 2017 een trots lid van het Netwerk van Lokale Etnologische Musea, gecoördineerd door het Valenciaans Museum van Etnologie. Alle artefacten in het museum zijn het resultaat van archeologische opgravingen in de omgeving, wat het een schatkamer van historische betekenis maakt. Het museum richt zich niet alleen op tentoonstellingen, maar houdt zich ook bezig met studie, conservatie, restauratie en verspreiding van kennis. Het beschikt zelfs over een gespecialiseerde bibliotheek met uitgebreide bibliografische en documentatiebronnen met betrekking tot keramiek, erfgoed en archeologie.

Verkenning van de Begane Grond

Bij binnenkomst op de begane grond van het museum word je verwelkomd door een tentoonstelling van Romeinse materialen die zijn teruggevonden uit de Romeinse villa van Paterna. Deze tentoonstelling omvat een verscheidenheid aan artefacten, waaronder grafsteles, metalen figuren, munten, objecten van glas, gereedschappen voor het repareren van dolia en hoog-imperiale keramiek. Deze voorwerpen bieden een kijkje in het leven en de gebruiken van de Romeinse inwoners van Paterna.

Een andere kamer op de begane grond toont tegels uit verschillende periodes, variërend van de 14e tot de 19e eeuw. Deze tegels, opgegraven tijdens recente opgravingen in de gemeente, benadrukken de evolutie van keramische kunst en technieken door de eeuwen heen.

Ontdekking van de Eerste Verdieping

Socarrats van Paterna

Een van de hoogtepunten van de eerste verdieping is de collectie socarrats, een soort keramische tegel die uniek is voor Paterna. De term socarrat betekent eenmaal gebakken in het Valenciaans, en deze tegels werden meestal gebruikt als decoratieve elementen in de onderste delen van dakranden en tussen houten balken. Socarrats, die dateren uit de 15e eeuw, bevatten vaak fantasierijke en soms esoterische iconografie, met veelvoorkomende motieven zoals menselijke figuren, dieren, heraldische symbolen en geometrische patronen. De socarrats worden tentoongesteld naast rodells, kleischijven die gebruikt worden op pottenbakkerswielen.

Groene en Mangaan Keramiek

Een andere boeiende tentoonstelling op de eerste verdieping is de collectie groene en mangaan keramiek, die een verscheidenheid aan voorwerpen omvat zoals wastafels, lampen, kommen, kruiken en kannen. Deze stukken, versierd in groen en zwart, paars of bruin op een witte achtergrond, dateren van het begin van de 14e eeuw tot het einde van de 14e eeuw. Het museum suggereert dat deze keramiek geproduceerd werd vanaf het midden van de 13e eeuw, zoals blijkt uit vondsten in Pobla de Ifach.

Keramiek uit de 13e-14e Eeuw

De volgende kamer bevat een kleine maar indrukwekkende tentoonstelling van tafelgerei met heraldische, geometrische en plantaardige motieven, versierd in blauw (kobaltoxide) uit de 14e eeuw. Daarnaast zijn er stukken ruwe keramiek, meestal versierd in zwart (mangaanoxide) en soms geglazuurd met lood voor waterdichtheid. Deze voorwerpen, daterend uit de 13e eeuw, omvatten kookpotten, lampen, kruiken en zelfs een reproductie van een islamitische begrafenis en een bruidskruik.

Keramiek uit de 15e-16e Eeuw

De laatste tentoonstelling op de eerste verdieping toont keramiek uit de 15e en 16e eeuw, met een verscheidenheid aan decoraties. De collectie omvat biscuitgebakken stukken met geometrische motieven in zwart, evenals een tentoonstelling van 15e-eeuws tafelgerei versierd in blauw, met zoomorfische, plantaardige en geometrische elementen. Opmerkelijke voorwerpen zijn onder andere een set zalfpotten en glazen flessen.

De Gouden Keramiek Kamer

Een van de meest betoverende kamers in het museum is gewijd aan gouden keramiek, een techniek die drie keer bakken vereist om de karakteristieke gouden kleur te bereiken. Deze methode, die in de 13e eeuw in Paterna ontstond, evolueerde samen met de samenleving en vermengde elementen uit zowel de islamitische als de christelijke wereld. De gouden keramiek kamer bevat stukken versierd met gotische rozen, engelen, peterselieblaadjes en andere motieven, die de culturele symbiose van die tijd weerspiegelen.

De Reproducties Kamer

De rondleiding door het museum eindigt in de reproducties kamer, waar bezoekers schaalmodellen kunnen zien van de Paterna pottenbakkerijoven, de stookkamer en het pottenbakkerswiel. Deze kamer bevat ook een model dat het principe van stratigrafie uitlegt en een kleine tentoonstelling van driepoten en llongos (gereedschappen voor het rangschikken van stukken in de oven) en stukken met bakfouten.

Het Museu de Ceràmica de Paterna is niet zomaar een museum; het is een reis door de tijd die een uniek inzicht biedt in de rijke geschiedenis en kunst van de keramiek van Paterna. Of je nu een geschiedenisliefhebber, een kunstliefhebber of gewoon een nieuwsgierige reiziger bent, een bezoek aan dit museum zal ongetwijfeld een onvergetelijke ervaring zijn.