Haus Salmegg

Haus Salmegg, een voornaam historisch gebouw in Rheinfelden (Baden-Württemberg, Duitsland), staat symbool voor het rijke culturele en architectonische erfgoed van de regio. Gelegen aan de schilderachtige oevers van de Rijn, is dit neoklassieke juweel door de eeuwen heen geëvolueerd en getuige geweest van de veranderingen in de geschiedenis en menselijke inspanningen.

De Naam en Zijn Oorsprong

De naam Salmegg is afgeleid van het woord Salm, dat verwijst naar de zalm die ooit overvloedig in de Rijn voorkwam. Historisch gezien bevond zich een Salmenwaage, een zalmweegstation, op een kleine fundering in de rivier, recht voor het huis. Dit hefmechanisme stelde vissers in staat om netten te laten zakken en op te halen om de waardevolle vis te vangen, wat een knipoog is naar de verbinding van het gebouw met de natuurlijke rijkdom van de rivier.

Een Reis Door de Geschiedenis

Voor de bouw van het huidige Haus Salmegg in 1824/25, stond op deze plek het Gasthaus zur Aue, een herberg die ook eeuwenlang als rechtbank diende. Deze herberg stond nabij het noordelijke uiteinde van de Rijnbrug, naast een douanestation dat vandaag de dag nog steeds bestaat. De locatie aan de rivier had een aanlegsteiger voor boten en een drinkbak voor paarden aan de oostkant van de brug, waarvan de overblijfselen nog steeds te zien zijn achter het huidige douanegebouw.

Het huidige gebouw werd in opdracht van Franz Joseph Dietschy gebouwd, een vooraanstaand figuur geboren in Wiesental en woonachtig in het Zwitserse Rheinfelden. Dietschy, die de Salmen-herberg en brouwerij bezat en burgemeester van de stad was, zag Haus Salmegg als een zomerverblijf voor zijn vrouw, Anna-Maria Tschudy. Tragisch genoeg overleed Anna-Maria kort na de voltooiing ervan, en het huis werd daarna slechts beperkt gebruikt. Een van Dietschy's kleindochters, getrouwd met uitgever Martin Benziger uit Einsiedeln, woonde er tot 1911.

Oorlogs- en Naoorlogse Overgangen

Tijdens beide Wereldoorlogen werd de grensovergang bij Rheinfelden gesloten en bleef het huis grotendeels ongebruikt. In de nazi-tijd werd Zwitsers bezit in Duitsland en vice versa ontmoedigd. Als gevolg daarvan moesten Dietschy's nakomelingen Haus Salmegg in 1942 ruilen voor twee eigendommen in Zwitserland, waardoor het eigendom werd overgedragen aan de stad Rheinfelden. Het gebouw huisvestte toen gedwongen gevestigde Duitse families en diende zelfs een periode als muziekschool van de stad.

In 1962 werd het grote economische gedeelte dat oorspronkelijk aan het hoofdgebouw was bevestigd, gesloopt. De woningbouwvereniging van de stad kocht het pand in 1988, en een renovatie in 1989 leverde een prijs op voor Goede Bouwpraktijken.

Heden Daags Gebruik

Vandaag de dag is Haus Salmegg een bruisend cultureel centrum. In de kelder bevindt zich een chique restaurant, terwijl de begane grond een feestzaal met een trouwkamer herbergt. De eerste verdieping is gewijd aan tentoonstellingen georganiseerd door de Vereniging voor Kunst en Geschiedenis Haus Salmegg. Tot 2017 was de zolder de thuisbasis van het stadsmuseum van Badisch Rheinfelden. Het aangelegde park rondom het huis maakt nu deel uit van het stadspark, versierd met een monument voor Anna-Maria Dietschy en oude bomen, waaronder een majestueuze beuk en torenhoge dennen.

Kunstzinnige Accenten

Het voorplein tussen de Rijnbrug en Haus Salmegg wordt verfraaid door de Stadszuil, een beeldhouwwerk van de lokale kunstenaar Leonhard Eder. Gemaakt van schelpkalksteen, toont de zuil oversized handen waar water doorheen sijpelt, wat symbool staat voor de rol van de rivier in de geschiedenis van de stad als waterkrachtbron. Gegraveerde chemische formules benadrukken het industriële verleden van de stad, en de namen van de burgemeesters van de stad zijn op de zuil gegraveerd, samen met kleurbanden die de stadskleuren vertegenwoordigen.

Voor het restaurantterras, op een van de verschillende betonnen sokkels die ooit de masten van hoogspanningslijnen van de waterkrachtcentrale Rheinfelden naar de centrale Augst/Wyhlen ondersteunden, staat de Dickfigur Beteigeuze, een beeldhouwwerk van de Zwitserse kunstenaar Bernhard Luginbühl. Deze meer dan een ton zware ijzeren bol, met een anker dat aan kettingen hangt, was een geschenk van het Zwitserse Rheinfelden aan zijn Duitse zusterstad ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de stad.

Direct voor Haus Salmegg in de Rijn ligt het beruchte St.-Anna-Loch, een diepe depressie in de rivierbedding die bekend staat om zijn gevaarlijke draaikolken. In een creatieve interpretatie van een mythisch verhaal rond deze draaikolk ontwierp de lokale kunstenaar Roland Kistner in 2007 een fontein op het restaurantterras. De fontein bevat twee bronzen figuren: een amfibische vrouw met kieuwen en grote kikkerpoten, rouwend over een verdronken kind naast haar, waarbij water uit haar voeten in een kleine stenen kom stroomt.

Haus Salmegg is meer dan alleen een historisch gebouw; het is een levend museum dat de geest en geschiedenis van Rheinfelden belichaamt. De muren vertellen verhalen uit het verleden, terwijl de huidige functies nieuw leven in dit architectonische juweel blazen, waardoor het een must-see bestemming is voor iedereen die het rijke culturele weefsel van Baden-Württemberg wil verkennen.