Engelenburcht

Castel Sant'Angelo, een indrukwekkend cilindervormig fort, staat majestueus aan de rechteroever van de Tiber in Rome, op een steenworp afstand van Vaticaanstad. Dit iconische bouwwerk, oorspronkelijk gebouwd als mausoleum voor de Romeinse keizer Hadrianus, heeft door de eeuwen heen vele veranderingen ondergaan en heeft verschillende functies gehad, waaronder een fort, een pauselijke residentie, een gevangenis en nu een museum. Zijn rijke geschiedenis en architectonische pracht maken het tot een van de meest fascinerende bezienswaardigheden van Rome.

De Oorsprong van Castel Sant'Angelo

In 135 na Christus gaf keizer Hadrianus opdracht tot de bouw van Castel Sant'Angelo, dat aanvankelijk bedoeld was als mausoleum voor hemzelf en zijn familie. Geïnspireerd door het eerdere Mausoleum van Augustus, werd het ontworpen als een monumentaal graf. Het mausoleum werd voltooid in 139 na Christus door Hadrianus' opvolger, Antoninus Pius. Het bestond uit een enorme cilindrische structuur op een vierkante basis, versierd met marmer en standbeelden, en was verbonden met de stad via de Pons Aelius (nu bekend als de Ponte Sant'Angelo).

Het mausoleum herbergde de resten van verschillende Romeinse keizers, waaronder Hadrianus, Antoninus Pius en Marcus Aurelius. Echter, de functie van graf was van korte duur, aangezien de strategische ligging van het bouwwerk het al snel tot een waardevol militair bezit maakte.

Van Mausoleum tot Fort

In 403 na Christus werd het mausoleum door keizer Honorius opgenomen in de Aureliaanse Muren, waardoor het werd omgevormd tot een formidabel fort. Dit markeerde het begin van het militaire gebruik, dat eeuwenlang zou voortduren. Tijdens de Gotische Oorlogen in de 6e eeuw speelde het fort een cruciale rol bij de verdediging van Rome tegen de Ostrogoten. De verdedigers gebruikten de standbeelden van het mausoleum als projectielen tegen de aanvallers.

De naam Castel Sant'Angelo is afgeleid van een legendarische gebeurtenis tijdens de pestepidemie van 590 na Christus. Volgens de overlevering zag paus Gregorius I een visioen van de aartsengel Michaël die zijn zwaard op het mausoleum opborg, wat het einde van de pest betekende. Ter herdenking van deze gebeurtenis werd een standbeeld van de aartsengel op de top geplaatst, wat het kasteel zijn huidige naam gaf.

Een Toevluchtsoord voor Pausen

Gedurende de Middeleeuwen en de Renaissance werd Castel Sant'Angelo nauw verbonden met het pausdom. De nabijheid van het Vaticaan maakte het tot een ideaal toevluchtsoord voor pausen in tijden van gevaar. In de 13e eeuw verbond paus Nicolaas III het kasteel met de Sint-Pietersbasiliek via de Passetto di Borgo, een geheime doorgang die een snelle ontsnapping mogelijk maakte in geval van een aanval.

Tijdens de turbulente periode van het Pausdom van Avignon en de daaropvolgende terugkeer van de pausen naar Rome, werd Castel Sant'Angelo verder versterkt en uitgebreid. Het diende als residentie voor verschillende pausen, die luxe appartementen en kapellen toevoegden. Het kasteel huisvestte ook de schatkist van het Vaticaan en diende als gevangenis voor prominente gevangenen, waaronder de beruchte familie Borgia.

De Renaissance Transformaties

In de 15e en 16e eeuw onderging Castel Sant'Angelo aanzienlijke architectonische wijzigingen. Paus Alexander VI, een lid van de Borgia-familie, bracht aanzienlijke verbeteringen aan het fort aan, waaronder de toevoeging van een gracht en ophaalbrug. Zijn opvolger, paus Julius II, zette de renovaties voort en transformeerde het kasteel in een renaissancepaleis. De pauselijke appartementen werden weelderig versierd met fresco's van beroemde kunstenaars, en de verdedigingsmogelijkheden van het kasteel werden verbeterd met de toevoeging van bastions en artillerieopstellingen.

Een van de meest opvallende toevoegingen uit deze periode is het standbeeld van de aartsengel Michaël dat het fort bekroont. Het huidige bronzen standbeeld, gemaakt door de Vlaamse beeldhouwer Peter Anton von Verschaffelt in 1753, verving eerdere versies van marmer en hout.

Castel Sant'Angelo Vandaag

In 1901 werd Castel Sant'Angelo buiten gebruik gesteld als militair fort en omgevormd tot een museum, dat in 1906 voor het publiek werd geopend. Vandaag de dag herbergt het het Museo Nazionale di Castel Sant'Angelo, met een diverse collectie kunst, artefacten en historische tentoonstellingen die zijn lange en gevarieerde geschiedenis beslaan.

Bezoekers kunnen de vele niveaus van het kasteel verkennen, van de oude Romeinse fundamenten tot de weelderige pauselijke appartementen. Hoogtepunten zijn onder meer de Hall of the Urns, die ooit de as van de Romeinse keizers bevatte, en de Sala Paolina, een rijkelijk versierde ontvangsthal. De wallen van het kasteel bieden een adembenemend panoramisch uitzicht over Rome, de Tiber en Vaticaanstad.

De Geheimen van Castel Sant'Angelo Ontdekken

Een van de meest intrigerende aspecten van Castel Sant'Angelo is het doolhofachtige interieur, gevuld met geheime gangen, verborgen kamers en mysterieuze trappen. De Passetto di Borgo, de geheime gang die het kasteel met het Vaticaan verbindt, is een bewijs van de rol van het fort als pauselijk toevluchtsoord. Deze gang, die een cruciale rol speelde tijdens de Plundering van Rome in 1527, is open voor bezoekers tijdens speciale rondleidingen.

De gevangeniscellen van het kasteel, bekend als de Carceri, bieden een kijkje in de donkere geschiedenis van het gebouw. Deze sombere kamers herbergden ooit beroemde gevangenen, waaronder de beeldhouwer Benvenuto Cellini en de filosoof Giordano Bruno. De cellen vormen een scherp contrast met de weelderige pauselijke appartementen, wat de dubbele rol van het fort als toevluchtsoord en gevangenis benadrukt.

Een Symbool van de Weerbaarheid van Rome

Castel Sant'Angelo staat als een getuigenis van de weerbaarheid en aanpassingsvermogen van Rome. Van zijn oorsprong als Romeins mausoleum tot zijn transformatie in een middeleeuws fort en renaissancepaleis, het kasteel heeft zich voortdurend aangepast aan de behoeften van de stad en haar heersers. De muren hebben de opkomst en ondergang van rijken, de strijd van het pausdom en de artistieke en architectonische prestaties van de Renaissance meegemaakt.

Vandaag de dag blijft Castel Sant'Angelo een symbool van de eeuwige geest van Rome en trekt het bezoekers van over de hele wereld aan om zijn rijke verleden te verkennen. Of je nu een geschiedenisliefhebber, een kunstliefhebber of gewoon op zoek bent naar adembenemende uitzichten over de Eeuwige Stad, een bezoek aan Castel Sant'Angelo is een onvergetelijke ervaring.