In het hart van Spijkenisse, een charmant stadje in Nederland, staat de Dorpskerk, een bewijs van de rijke geschiedenis en architectonische erfenis van de stad. Deze laat-gotische kerk in de vorm van een kruis, voltooid in 1521, is het oudste gebouw in Spijkenisse en dient nog steeds als een plaats voor erediensten en gemeenschapsbijeenkomsten.
De Dorpskerk staat op een lage heuvel, omringd door een schilderachtige kerkhofmuur. Aan de westkant van de kerk staat een scheve toren uit de 13e eeuw. Elke zijde van de toren heeft twee hoge, gotische klokkengaten en een wijzerplaat. Boven op de torenspits staat een weerhaan in de vorm van een haan. Terwijl de toren eigendom is van de gemeente Nissewaard, behoort de rest van het kerkgebouw tot de Hervormde Kerk van Spijkenisse.
Het oostelijke uiteinde van de kerk is versierd met een koor dat eindigt in een vijfzijdige apsis. De lange noord- en zuidzijde hebben elk een transept en een gotische deur omlijst met geprofileerde natuursteen. Deze deuren, hoewel tegenwoordig zelden gebruikt, dragen sporen waarvan wordt aangenomen dat ze afkomstig zijn van moeders die poeder schraapten om zalven voor hun zieke kinderen te maken. Bovendien heeft de noordzijde een uitbreiding uit 1969, bekend als de consistoriekamer. Gotische ramen sieren de noord-, oost- en zuidkant, en alle daken zijn bedekt met leisteen.
Bij binnenkomst door de hoofdingang in de toren komen bezoekers in een hal. Rechts leidt een deur naar de trap en de bovenverdiepingen. Op de derde verdieping van de toren bevinden zich twee kerkklokken en een carillon. De kleinste klok, die tevens de grootste in het carillon is, werd geïnstalleerd in 1304. Deze droeg de Latijnse inscriptie: Vivos voco - mortuos plango - m ccc iiii, wat betekent Ik roep de levenden, ik betreur de doden - 1304. Deze klok, een geschenk van Heer Nicolaas III van Putten, barstte helaas halverwege de 19e eeuw en werd in 1891 verkocht.
De tweede en grotere klok, gegoten door Utrechtse meesterklokkengieter Steven Butendiic in 1481, heeft een diameter van 94 cm en een toonhoogte van A1. Deze klok, de zwaarste en laagst klinkende, slaat het halve uur, luidt tijdens begrafenissen en roept kerkgangers op voor de zondagse diensten. De inscriptie op de klok luidt: o got wilt spikenes bescermen - alde rike mit den armen al die in de prochi horen - alde na werden geboren al(l)e doden hemelr(ij)c - mi(j) me(de) steven butendiïc - m cccclxxxï, wat vertaalt naar: O God, bescherm Spijkenisse - alle rijken en armen, allen die tot de parochie behoren - en allen die daarna geboren worden, alle doden in het koninkrijk der hemelen - ook mij, Steven Butendiic - 1481.
Tijdens de uitgebreide restauratie in 1933-1934 werd een tweede klok toegevoegd, gemaakt door Petit en Gebr. Edelbrock/Eijsbouts in 1933. Beide klokken werden in juni 1943 door de Duitsers verwijderd om te worden omgesmolten voor munitie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Echter, scheepskapitein J. van Dijk liet zijn met klokken beladen schip in het geheim zinken nabij Urk in plaats van ze naar Duitsland te leveren. De klokken werden teruggevonden en in begin 1946 teruggebracht.
Sinds 17 september 1988 hangt er een carillon in de toren, dankzij de Stichting Oud & Nieuw Spijkenisse, die tot doel had de openbare ruimtes van Spijkenisse te verfraaien. Veel inwoners en bedrijven hebben bijgedragen door klokken of melodieën te doneren. Het carillon speelt automatisch verschillende melodieën elk half en heel uur gedurende de dag, en op dinsdagen, wanneer er een markt is nabij de kerk, bespeelt een beiaardier het carillon.
Bij binnenkomst in de kerkruimte via een portaal worden bezoekers begroet door een houten tongewelf en witgepleisterde muren. Tegen de torenmuur staat het kerkorgel uit 1970. Het middenschip heeft houten kerkbanken uit 1933, geflankeerd door wandelpaden met grafstenen uit de 16e en 17e eeuw. De zijbeuken bevatten ook houten banken. De noordelijke zijbeuk herbergt een herenbank achterin en een rij kerkraadsbanken uit 1618 aan de voorkant. De preekstoel, ook uit 1618, werd aangeschaft na de Reformatie, omdat dergelijke meubels niet aanwezig waren in katholieke kerken, maar wel nodig waren in protestantse. In 1737 kreeg de preekstoel een koperen lessenaar, en het doophek dateert uit de 19e eeuw. Het stenen doopvont is uit 1969.
In 1768 werd Margareta Backus (1747-1783) de vrouwe van Spijkenisse en de Brabandse polder (het gebied ten zuiden van de Nieuwstraat, tot aan Hekelingen en Vriesland). Ze trouwde in 1769 met Pieter Pompe(j)us Repelaer. Ter gelegenheid van hun huwelijk werd hun wapenschild boven de herenbank in de Dorpskerk geplaatst. Bijna een eeuw later, in 1857, schonk Maria Jacoba Repelaer (1802-1862) het zilveren avondmaalstel en de doopschaal met een koperen voet. Een inscriptie op de grote schaal geeft aan dat zij de vrouwe van Puttershoek en Spijkenisse was. In 1860 werd het eerste orgel, een Bätz-Witte orgel, ingewijd. Een inscriptie op de grootste pijp luidde: .... geschonken door de Eerwaarde Mevrouw MARIA JACOBA REPELAER .... Dit orgel werd in 1970 vervangen door een orgel van de firma Witte.
Er wordt aangenomen dat er in de 13e eeuw een heuvel met een houten kapel stond op de huidige locatie van de Dorpskerk. Deze eenvoudige rechthoekige zaal was waarschijnlijk bedekt met een dak van vierkante houten dakspanen of riet, vergelijkbaar met de huizen uit die tijd.
In de 13e eeuw begon men met de bouw van een toren nabij de westmuur van de kapel. Voor de fundering werden een reeks houten vaten zonder bodems in de grond begraven en gevuld met palen en boomstammen. Daarop werd een zwaar eikenhouten raamwerk geplaatst, gevolgd door dikke bakstenen muren. Begin 14e eeuw was de toren klaar om een klok te huisvesten.
Naarmate de bevolking van Spijkenisse groeide, werd de stad in het midden van de 15e eeuw aangewezen als een zelfstandige parochie, wat de bouw van een echte parochiekerk noodzakelijk maakte. De bouw begon met het priesterkoor (gericht naar het oosten) met hoge ramen, gevolgd door het transept (noord-zuid) dat er haaks op stond. De grondvorm van de kerk vormt het oost-west georiënteerde kruis van Christus. Het koor met hoge ramen symboliseert de triomferende Kerk in de hemel, terwijl het transept, met een klein raam in de noordmuur (waarvan werd gedacht dat de duivel daar verbleef) en een groot raam in het zuiden, de lijdende Kerk vertegenwoordigt. Het later gebouwde schip symboliseert de Ark van Noach. Het schip, enigszins scheef tussen de toren en het transept, symboliseert mogelijk het schuine Lichaam van Christus of het feit dat het koor niet recht op de toren was gebouwd. Vanwege een gebrek aan middelen werd een goedkoper eenbeukig schip gebouwd in plaats van de oorspronkelijk geplande drie beuken. De kerk werd in 1521 voltooid en feestelijk ingewijd.
Toen de Watergeuzen in 1572 verschenen, begroeven de inwoners van Spijkenisse een altaarklok en een kelk onder het koor van de kerk, waarschijnlijk uit angst voor plundering. Deze voorwerpen werden pas
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
