Het Koloniënpaleis, tegenwoordig bekend als het Afrikapaleis, is een getuigenis van België's complexe koloniale geschiedenis en architectonische vaardigheden. Gelegen in het schilderachtige stadje Tervuren, net buiten Brussel, werd dit neoklassieke juweel oorspronkelijk in 1897 gebouwd in opdracht van Koning Leopold II. Het was bedoeld om de koloniale sectie van de Internationale Tentoonstelling van 1897 te huisvesten, een groots evenement dat België's koloniale avonturen in Congo tentoonstelde. Tegenwoordig maakt het Koloniënpaleis deel uit van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA) en dient het als een centrum voor kantoren, opslagruimtes, klaslokalen en een ontvangsthal.
De oorsprong van het Koloniënpaleis is nauw verbonden met de Internationale Tentoonstelling van 1897. In opdracht van Koning Leopold II en ontworpen door de Franse architect Alfred-Philibert Aldrophe, was het paleis een centraal onderdeel van de tentoonstelling, die de rijkdommen en culturele artefacten van de Congo-Vrijstaat wilde tonen. De tentoonstelling was verdeeld in vier secties, met etnografische objecten, opgezette dieren en Congolese exportproducten zoals koffie, cacao en tabak. Een van de meest opvallende elementen was de Hal van de Grote Culturen, ontworpen door Georges Hobé, die een Congolees bos nabootste met Bilinga-hout, een Afrikaanse boom.
De tentoonstelling had echter ook een duistere kant. In de klassieke tuinen, ontworpen door de Franse landschapsarchitect Elie Lainé, werd een tijdelijke menselijke dierentuin opgezet. Deze controversiële tentoonstelling omvatte een replica van een Afrikaans dorp, waar 60 Congolezen werden tentoongesteld. Tragisch genoeg overleefden zeven van hen hun gedwongen verblijf in België niet, wat een schaduw wierp over de erfenis van het evenement.
Het succes van de tentoonstelling van 1897 leidde tot de oprichting van het Museum van Congo in 1898. Dit instituut had tot doel koloniale propaganda te bevorderen en België's koloniale activiteiten te ondersteunen. Aanvankelijk gehuisvest in het Koloniënpaleis, groeide het museum al snel uit zijn ruimte door de enthousiaste verzamelingen van zijn wetenschappers. In 1910 verhuisde het museum naar een groter gebouw in de buurt, ontworpen door de Franse architect Charles Girault. Deze nieuwe locatie, tegenwoordig bekend als het AfricaMuseum, herbergt nog steeds de uitgebreide collectie artefacten en onderzoeksdocumenten.
Tijdens de renovatie van het museum in 2018 werd het Koloniënpaleis omgedoopt tot het Afrikapaleis. Deze verandering was bedoeld om een inclusievere en nauwkeurigere weergave van de functie en geschiedenis van het gebouw te weerspiegelen. Tegenwoordig blijft het paleis een integraal onderdeel van het KMMA en vervult het diverse administratieve en educatieve functies.
Speurtochten in Tervuren
Ontdek Tervuren met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Tervuren op een spannende en interactieve manier!
Het Koloniënpaleis is een prachtig voorbeeld van neoklassieke architectuur. Het gebouw heeft een rechthoekige centrale vleugel met zeven traveeën, geflankeerd door twee vierkante zijvleugels met elk drie traveeën. De gevels zijn een harmonieuze mix van blauwe en witte steen, aangevuld met wit houtwerk. Een grote trap, omzoomd met beelden van Egyptische sfinxen, leidt naar de ingang en zorgt voor een majestueuze eerste indruk.
De centrale vleugel wordt gedomineerd door een vooruitstekend centraal gedeelte, versierd met kolossale Ionische zuilen en een groot driehoekig fronton. Deze architectonische elementen creëren een gevoel van grandeur en formaliteit. De begane grond heeft grote Franse ramen met halfronde bovenlichten, terwijl de bovenverdieping rechthoekige ramen met ingewikkelde details heeft. Het geheel straalt elegantie en verfijning uit, passend bij de historische betekenis van het gebouw.
De zijvleugels van het paleis hebben een iets andere architectonische stijl. Hoewel ze enkele elementen delen met de centrale vleugel, zoals het gebruik van platte bossages en Ionische pilasters, zijn de openingen verschillend. De centrale travee van elke zijvleugel heeft een kleine deur met daarboven een enorme gebogen raam, terwijl de zijtraveeën versierd zijn met gebogen nissen op de begane grond en ovale cartouches op de bovenverdieping. Deze variaties voegen visuele interesse en complexiteit toe aan het algehele ontwerp.
Voor het paleis kunnen bezoekers een dierensculptuur bewonderen van Charles, Burggraaf du Passage, getiteld Na het Gevecht. Dit standbeeld, dat een brullend hert afbeeldt, staat sinds 1893 op deze locatie. Hoewel het origineel beschadigd was door roest en vorst, werd in 2010 een bronzen replica geplaatst. Aan de achterkant van het paleis staat een standbeeld van Civilis, een Bataafse leider die in 69 na Christus een opstand tegen de Romeinen leidde, als herinnering aan historische weerstand. Het originele beeld, gemaakt door Lodewijk Van Geel, werd in 2013 vervangen door een kopie vanwege weersschade en vandalisme.
Het Koloniënpaleis, met zijn rijke geschiedenis en architectonische schoonheid, biedt bezoekers een unieke kijk op België's koloniale verleden. Of je nu een architectuurliefhebber bent, een geschiedenisliefhebber, of gewoon nieuwsgierig naar het erfgoed van het land, een bezoek aan dit opmerkelijke gebouw in Tervuren zal zeker een gedenkwaardige ervaring zijn.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.