Tour aux Puces

In het hart van Thionville, gelegen in de schilderachtige Moezelstreek in het noordoosten van Frankrijk, staat de historische en mysterieuze Tour aux Puces. Dit intrigerende bouwwerk, waarvan de naam vertaald kan worden als Vlooientoren, is een versterkte structuur die dateert uit de 12e eeuw. De toren, ooit de donjon van een middeleeuws kasteel, herbergt nu het gemeentemuseum van Thionville en biedt bezoekers een fascinerende reis door de tijd.

De Oorsprong van de Tour aux Puces

De Tour aux Puces dankt zijn merkwaardige naam aan een misinterpretatie van de Frankische term Pëtztuurm, wat Bronwater Toren betekent. De oorspronkelijke naam van de toren was echter de Mirabel Toren of de Meilbourg Toren, zoals vermeld in documenten uit 1295. Door de eeuwen heen is hij ook de Thion Toren genoemd, een naam die door de lokale bevolking in de 19e eeuw werd gebruikt.

Een Blik in de Geschiedenis

De Tour aux Puces is het oudste monument in Thionville, met een bouwperiode die wordt geschat rond de 11e of 12e eeuw. De toren maakte oorspronkelijk deel uit van een kasteel dat toebehoorde aan de Graven en later de Hertogen van Luxemburg. Op deze locatie stond eerder een Karolingisch paleis, dat al in het midden van de 8e eeuw werd genoemd en in de 10e eeuw werd verwoest.

De noordoostkant van de toren onthult nog steeds de fundamenten van de oorspronkelijke constructie, die rond het jaar 1100 dateren. De toren is gedeeltelijk gesloopt en herbouwd met stenen van andere gesloopte gebouwen, wat het een uniek en enigszins lappendekenachtig uiterlijk geeft. De noordkant van de toren draagt de afdrukken van een dak, wat aangeeft dat het ooit aan een ander gebouw was gehecht voor de Eerste Wereldoorlog.

Deze 14-zijdige structuur rust op een cirkelvormige fundering, waarvan sommigen geloven dat het de overblijfselen zijn van een Karolingische kapel. Het is echter waarschijnlijker dat deze fundering eigentijds is met de veelhoekige verhoging van de toren. De toren diende als de donjon van een kasteel, dat volgens architectonische analyse in de 11e of 12e eeuw werd gebouwd met een verscheidenheid aan stenen, waaronder hergebruikte blokken van eerdere structuren.

In 1292 werd de toren de zetel van de provoost, een rol die hij behield tot het midden van de 16e eeuw. Tijdens het late 14e of vroege 15e eeuw werden er aanzienlijke renovaties uitgevoerd, waaronder de toevoeging van nieuwe gebouwen en aanpassingen aan het interieur. Deze veranderingen omvatten de constructie van een grote interne muur, de toevoeging van een open haard en andere structurele wijzigingen.

Transformatie en Restauratie

Tussen 1542 en 1558 ondernamen de Spanjaarden versterkingswerken langs de Moezel, waarbij de toren werd geïntegreerd in het militaire domein. Verdere aanpassingen werden gemaakt in de tweede helft van de 16e eeuw, waaronder nieuwe openingen en interieurveranderingen. In 1583 werden de kamers op de begane grond van de toren gewelfd, een proces dat ook werd uitgebreid naar de mezzanine kamers en de twee kamers op de eerste verdieping. De wenteltrap die naar de tweede verdieping leidt en de twee zuilen op dit niveau worden verondersteld uit deze periode te dateren.

In de 18e eeuw werd de toren voornamelijk gebruikt als militaire gevangenis, hoewel veel van de voorgestelde transformaties uit 1733 nooit werden gerealiseerd. Tijdens de 19e eeuw bleef de toren onder militair eigendom en werd hij gerestaureerd tijdens de Duitse annexatie. In 1880 werd het dak van de toren vervangen, met zink aan de Moezelkant en tegels aan de binnenplaatskant. De sloop van de omliggende vestingwerken in 1903 benadrukte het architectonische belang van de toren, wat leidde tot de omvorming tot museum door de stad in 1904.

Ondanks aanzienlijke schade tijdens Amerikaanse bombardementen in de Tweede Wereldoorlog, werd de toren gerestaureerd en het museum heropend in 1966. Vandaag de dag staat de Tour aux Puces als een getuigenis van de rijke geschiedenis en veerkracht van Thionville.

Legendes en Verhalen

De Tour aux Puces is gehuld in legendes die de verbeelding van de lokale bevolking al generaties lang hebben geprikkeld. Een van deze legendes vertelt over een geheime kamer die nooit is gevonden. In het midden van de 11e eeuw verdween een sleutel zonder spoor en een bewaker beweerde de dieven naar Lemestroff te hebben zien vluchten.

Een andere legende schrijft de naam van de toren toe aan een verkeerde vertaling van Luxemburgs naar Frans. Volgens dit verhaal werd een 14-jarige prinses opgesloten in de kerker van de toren, waar ze werd verslonden door duizenden woeste vlooien. Alleen haar haar en tanden bleven over, die naar verluidt door het museum zijn bewaard.

Het Museum Verkennen

Vandaag de dag herbergt de Tour aux Puces het gemeentemuseum van Thionville, dat de geschiedenis van de stad en haar regio toont, van de prehistorie tot de Renaissance. De acht thematische zalen van het museum bieden een boeiende kijk op het verleden, met collecties die archeologische vondsten, middeleeuwse artefacten en renaissance schatten omvatten.

Bezoekers kunnen de unieke architectuur van de toren verkennen, met zijn mengeling van stenen uit verschillende tijdperken en zijn intrigerende veelhoekige ontwerp. De tentoonstellingen van het museum geven inzicht in het leven van de mensen die ooit op deze historische locatie woonden, van de Karolingische tijd tot het heden.

Samengevat is de Tour aux Puces niet slechts een monument; het is een symbool van de blijvende geschiedenis en culturele erfgoed van Thionville. De muren weerklinken met verhalen uit het verleden en nodigen bezoekers uit om terug in de tijd te stappen en de rijke tapijt van gebeurtenissen te ontdekken die deze opmerkelijke regio hebben gevormd. Of je nu een geschiedenisliefhebber bent of een toevallige reiziger, een bezoek aan de Tour aux Puces is een onvergetelijke reis door de eeuwen heen.