De Stadtkirche Wittenberg, oorspronkelijk bekend als de Stadt- und Pfarrkirche St. Marien, staat als een baken van geschiedenis en geloof in het hart van Lutherstadt Wittenberg, in de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt. Deze indrukwekkende kerk is niet alleen een plaats van aanbidding, maar ook een symbool van de Protestantse Reformatie, met nauwe banden met Maarten Luther en Johannes Bugenhagen, twee van de meest invloedrijke figuren van de Reformatie.
De oorsprong van de Stadtkirche Wittenberg gaat terug tot 1187, toen de kerk voor het eerst werd genoemd in historische documenten. Aanvankelijk was het een bescheiden houten kerk onder de jurisdictie van het bisdom Brandenburg. Rond 1280 begon de kerk een meer permanent karakter aan te nemen met de bouw van het huidige koor en de zuidelijke zijbeuk. Tussen 1412 en 1439 onderging de kerk aanzienlijke veranderingen, waaronder de vervanging van het schip door de huidige driebeukige hal en de bouw van de torens, die oorspronkelijk bekroond waren met stenen piramides.
Het meest dramatische historische moment van de kerk vond plaats in 1522 tijdens de beeldenstorm geleid door Andreas Bodenstein, wat resulteerde in de bijna totale vernietiging van het interieur. Dit voorval bracht Maarten Luther ertoe terug te keren van de Wartburg naar Wittenberg, waar hij zijn beroemde Invocavit-preken hield, waarin hij pleitte voor gematigdheid en de vreedzame verspreiding van de Reformatie-ideeën.
Na de Schmalkaldische Oorlog in 1547 werden de houten piramides op de torens verwijderd om platforms voor kanonnen te creëren. In 1556 werden deze platforms vervangen door de achthoekige koepels die de torens vandaag de dag bekronen, compleet met een klok en een woning voor de torenwachter, die bewoond was tot 1945. Door de eeuwen heen onderging de kerk verschillende renovaties, waaronder een belangrijke neogotische herinrichting in 1811 door architect Carlo Ignazio Pozzi, en recentere restauraties ter voorbereiding op de 500e verjaardag van de Reformatie in 2017.
Een van de meest fascinerende kenmerken van de Stadtkirche Wittenberg is het altaar, bekend als het Reformatiealtaar, geschilderd door Lucas Cranach de Oude en zijn zoon, Lucas Cranach de Jonge. Voltooid in 1547, beeldt dit meesterwerk levendig belangrijke momenten van het christelijk geloof en de Reformatietheologie uit. Het centrale paneel toont het Laatste Avondmaal, waarbij Maarten Luther wordt afgebeeld als een van de apostelen. De predella toont Luther die preekt voor de Wittenbergse gemeente, waarbij de nadruk ligt op de centraliteit van Christus' offer. Het linker paneel toont Philipp Melanchthon die een kind doopt, terwijl het rechter paneel Johannes Bugenhagen en andere figuren bevat.
Een ander opmerkelijk kunstwerk is het epitafium voor Paul Eber, dat het schilderij De Werkers in de Wijngaard van de Heer door Lucas Cranach de Jonge omvat. Dit stuk is een diepgaande representatie van de christelijke ethos van arbeid en beloning.
Speurtochten in Wittenberg
Ontdek Wittenberg met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Wittenberg op een spannende en interactieve manier!
Op de zuidelijke buitenmuur van de kerk vinden bezoekers een sombere herinnering aan de donkere aspecten van de middeleeuwse geschiedenis: een Judensau-relief, een denigrerende afbeelding van Joden die helaas veelvoorkomend was in de Middeleeuwen. In 1988 werd een herdenkingsplaquette onder dit reliëf geplaatst om de historische gevolgen van antisemitisme te erkennen en te onderwijzen. Recente juridische uitspraken hebben toegestaan dat het reliëf blijft als onderdeel van een bredere inspanning om te herinneren en te leren van het verleden.
Het orgel van de kerk, gebouwd in 1983 door de Sauer Orgelbouw, bevat elementen van eerdere instrumenten, waaronder het centrale veld van het orgel uit 1811 en enkele registers van het orgel uit 1928. Dit indrukwekkende instrument heeft 53 registers verdeeld over drie manualen en een pedaal, met een modern combinatiesysteem dat 4.000 instellingen en een vaste rol mogelijk maakt. De combinatie van mechanische en elektrische actie maakt het een uniek en veelzijdig instrument voor zowel liturgisch als concertgebruik.
Bovendien zijn de klokken van de kerk zorgvuldig gerestaureerd. Het klokkenstoel in de zuidelijke toren, samen met de Marienglocke en Sonntagsglocke, werden in het begin van de jaren 2000 gerenoveerd, en een nieuwe klok, de Orate-Glocke, werd in deze periode gegoten.
De Stadtkirche Wittenberg blijft een levendig centrum van aanbidding en gemeenschapsleven. De band van de kerk met de Universiteit van Wittenberg, waar veel van haar predikanten ook vooraanstaande theologen waren, onderstreept haar historische en educatieve betekenis. Vandaag de dag blijft de kerk een getuigenis van de blijvende impact van de Reformatie en een gekoesterd monument in Lutherstadt Wittenberg.
Of je nu een geschiedenisenthousiast, een kunstliefhebber of een spirituele zoeker bent, een bezoek aan de Stadtkirche Wittenberg biedt een rijke en inspirerende reis door het verleden en het heden van deze opmerkelijke kerk. Haar muren en torens vertellen niet alleen het verhaal van een stad en een beweging, maar echoën ook de tijdloze boodschap van geloof, veerkracht en vernieuwing.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.