In het hart van Zoetermeer, verscholen in de charmante wijk Buytenwegh De Leyens, ligt een verborgen juweel dat een cruciale rol speelt in het waterbeheer van de stad: Vakgemaal De Leyens. Dit poldergemaal, gebouwd in 1977, is niet alleen een essentieel stuk infrastructuur; het is ook een bewijs van de vindingrijkheid en veerkracht van de Nederlandse ingenieurskunst. Of je nu een geschiedenisfanaat bent, een liefhebber van techniek, of gewoon een nieuwsgierige reiziger, een bezoek aan Vakgemaal De Leyens biedt een fascinerende kijk op de voortdurende strijd van Nederland tegen het water.
De naam De Leyens gaat terug tot het midden van de 16e eeuw en verwijst naar het lappendeken van land dat bekend staat als 'Die Leyens'. Dit gebied, gekenmerkt door zijn onregelmatige percelen, heeft een rijke geschiedenis van landaanwinning en waterbeheer. Tussen 1767 en 1771 werd de regio drooggelegd met behulp van vier windmolens, waardoor het moerassige veen werd omgevormd tot landbouwgrond. Deze monumentale inspanning legde de basis voor het huidige landschap van Zoetermeer.
In de 20e eeuw vereiste de voortdurende uitbreiding van Zoetermeer geavanceerdere waterbeheersoplossingen. Zo kwam Vakgemaal De Leyens tot stand, een ultramodern gemaal ontworpen om de waterstanden in een gebied van ongeveer 2250 hectare te handhaven. Oorspronkelijk uitgerust met drie vijzels, elk in staat om 55 kubieke meter water per minuut te verplaatsen, werd de capaciteit van het gemaal in 1992 aanzienlijk vergroot met de installatie van een krachtige pomp van 80 kubieke meter per minuut.
Vakgemaal De Leyens is een opvallend voorbeeld van moderne techniek, waarbij vorm en functie naadloos in elkaar overgaan. Het strakke, minimalistische ontwerp van het gemaal verbergt de complexe machines die erin gehuisvest zijn. Bezoekers zijn vaak onder de indruk van de aanblik van de vijzels, een oude uitvinding die nog steeds in gebruik is en onvermoeibaar werkt om Zoetermeer droog te houden. Deze vijzels, genoemd naar de Griekse wiskundige Archimedes, zijn een wonder om te aanschouwen en tonen de tijdloosheid van effectieve technische oplossingen.
Een van de unieke kenmerken van Vakgemaal De Leyens is de peilschaal, een waterstandsmeter aan de westkant van het gemaal. Deze meter geeft niet alleen de waterstand aan de lage kant van het gemaal weer, maar markeert ook het NAP (Normaal Amsterdams Peil), waardoor bezoekers geconfronteerd worden met de verbazingwekkende realiteit dat ze zich enkele meters onder zeeniveau bevinden. Het is een nederige herinnering aan de constante waakzaamheid die nodig is om Nederland veilig te houden tegen overstromingen.
Speurtochten in Zoetermeer
Ontdek Zoetermeer met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Zoetermeer op een spannende en interactieve manier!
De primaire functie van Vakgemaal De Leyens is om water van NAP -5,80 meter naar NAP -4,00 meter te pompen, waarbij het overtollige water uit de wijken Driemanspolder, Meerzicht, Buytenwegh en De Leyens wordt beheerd. Dit water, samen met afvoer uit de Drooggemaakte Grote Polder ten westen van Zoetermeer, stroomt via de stadswateren naar het gemaal. Van daaruit wordt het afgevoerd naar de Zoetermeerse Plas, een kunstmatig meer dat in de late jaren zestig werd uitgegraven om zand te leveren voor de bouw van nieuwe woonwijken.
De Zoetermeerse Plas, samen met de Noordhovense en Benthuizer Plas, dient als een cruciale wateropslagplaats, in staat om grote hoeveelheden water op te slaan tijdens zware regenval. Dit systeem zorgt ervoor dat Zoetermeer beschermd blijft tegen overstromingen, zelfs als de stad blijft groeien. Het water uit deze meren wordt uiteindelijk weggepompt door het Nieuwe Poldergemaal, dat het afvoert naar de Rijnlands boezem, het hoofddrainagesysteem van het Hoogheemraadschap van Rijnland, dat uiteindelijk uitmondt in de Noordzee.
In 2017 onderging Vakgemaal De Leyens een ingrijpende renovatie om het aan moderne standaarden te laten voldoen. De open vijzels werden afgedekt om het geluidsniveau te verminderen en de veiligheid te verbeteren, terwijl de elektrische systemen werden geüpgraded voor betrouwbare werking. Daarnaast werd een vuilrooster en opvangbak geïnstalleerd om de waterwegen vrij te houden van obstructies. Deze renovatie verbeterde niet alleen de functionaliteit van het gemaal, maar zorgde er ook voor dat het de gemeenschap nog jaren van dienst zou zijn.
Een bezoek aan Vakgemaal De Leyens biedt een unieke kans om het Nederlandse waterbeheer in actie te zien. Het gemaal is gemakkelijk toegankelijk en geeft een fascinerend inzicht in de technische wonderen die Nederland droog houden. Terwijl je naast de krachtige vijzels staat, kun je niet anders dan bewondering hebben voor de vindingrijkheid en vastberadenheid die dit opmerkelijke land hebben gevormd.
Of je nu de pittoreske wijken van Zoetermeer verkent of je verdiept in de rijke geschiedenis van de stad, een stop bij Vakgemaal De Leyens is een must. Het herinnert ons aan de delicate balans tussen land en water en de ongelooflijke inspanningen die nodig zijn om deze te behouden. Dus, de volgende keer dat je in Zoetermeer bent, neem even de tijd om het vitale werk van Vakgemaal De Leyens en de blijvende erfenis van het Nederlandse waterbeheer te waarderen.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.