Haus der Sorben

In het hart van Bautzen, een stad die bekend staat om zijn rijke culturele geschiedenis in Saksen, Duitsland, staat het Serbski dom, ook wel lokaal bekend als Haus der Sorben. Dit iconische gebouw is niet alleen een opvallend architectonisch monument, maar ook een levendig centrum van Sorbische cultuur en geschiedenis. Het Serbski dom is een symbool van veerkracht en culturele trots, en dient als thuisbasis voor verschillende Sorbische instellingen, wat getuigt van de blijvende geest van het Sorbische volk.

De Historische Betekenis van Serbski dom

De wortels van het Serbski dom gaan terug tot het midden van de 19e eeuw, met de oprichting van de Sorbische culturele en wetenschappelijke vereniging Maćica Serbska in 1845. De medeoprichter van de vereniging, Jan Arnošt Smoler, speelde een cruciale rol in het realiseren van het idee van een toegewijd Sorbisch huis. Smoler verwierf in 1873 een pand aan de Lauengraben, dat het centrum van Sorbische culturele activiteiten werd. Helaas werd het oorspronkelijke gebouw, bekend als het Wendische Haus, tragisch verwoest in april 1945 tijdens de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog.

Na de oorlog stond de Sorbische gemeenschap voor de uitdaging om opnieuw op te bouwen. Het stadsparlement van Bautzen wees de locatie van de verwoeste Lessingschool aan de Postplatz toe voor de bouw van een nieuw Sorbisch huis. De architectuurwedstrijd werd gewonnen door het Dresdense bureau Högg & Rötschke, en de eerste steen werd gelegd op 24 augustus 1947, te midden van grote feestelijkheden en internationale solidariteit, vooral uit Slavische landen.

Heropbouw en Moderne Tijd

De bouw van het nieuwe Serbski dom was een monumentale taak, grotendeels gefinancierd door donaties van Sorbische gemeenschappen en internationale supporters. Ondanks financiële tegenslagen door de valutahervorming in de Sovjet-bezettingszone, werd het gebouw voltooid en ingehuldigd op 8 juli 1956, tijdens de 2e Sorbische Volksvergadering. Dit nieuwe gebouw werd een baken van Sorbische cultuur en een symbool van vernieuwing en hoop.

In de loop der decennia heeft het Serbski dom verschillende renovaties en moderniseringen ondergaan. Belangrijke interieurverbouwingen vonden plaats in 2012/2013, waaronder de modernisering van de grote zaal en de ombouw van het voormalige Café Bjesada tot kantoorruimtes. Deze updates hebben ervoor gezorgd dat het gebouw een functionele en moderne ruimte blijft, terwijl het zijn historische essentie behoudt.

Architectonische Charme

Het Serbski dom is een architectonisch juweel, beschermd als historisch monument. Het drie verdiepingen tellende gebouw onderscheidt zich door zijn drie driehoekige gevels, versierd met ingewikkelde zandstenen honingraatpatronen. Het ontwerp is zowel symmetrisch als esthetisch aantrekkelijk, waarbij de eerste verdieping een prominente nadruk legt op één zijde, terwijl de bovenste verdiepingen een gebalanceerde symmetrie behouden. De ligging van het gebouw aan de noordzijde van de Postplatz, geflankeerd door de Karl-Marx-Straße en de Kurt-Pchalek-Straße, maakt het een centraal en toegankelijk herkenningspunt.

Een opvallend kenmerk is de zandstenen sculptuur Jugendbrigadierleiter aan de gevelzijde die uitkijkt op de Kurt-Pchalek-Straße, ter nagedachtenis aan de jeugdbrigades die een cruciale rol speelden bij de bouw van het gebouw. Dit artistieke element voegt een laag historische diepgang en gemeenschapsgevoel toe aan de structuur.

Een Centrum van Sorbische Cultuur

Tegenwoordig is het Serbski dom het hoofdkwartier van de Domowina, de koepelorganisatie voor Sorbische verenigingen, en de Stichting voor het Sorbische Volk. Het herbergt ook het Sorbische Culturele Informatiecentrum, de Sorabia Filmstudio en andere culturele entiteiten. Deze instellingen werken onvermoeibaar aan het behoud en de promotie van de Sorbische taal, cultuur en erfgoed.

Tot 2020 was het gebouw ook de thuisbasis van het Studio Bautzen van Sorbische Radio, onderdeel van de Mitteldeutscher Rundfunk (MDR). De verhuizing van de studio naar het nabijgelegen Postplatz 3 heeft de rol van het Serbski dom als cultureel baken niet verminderd. De verbinding van het gebouw met de omroep gaat terug tot 1956, met aanzienlijke vooruitgangen in studiotechnologie door de jaren heen, waardoor live-uitzendingen en onafhankelijke Sorbische programmering vanuit Bautzen mogelijk werden.

Bezoek aan Serbski dom

Voor bezoekers aan Bautzen biedt het Serbski dom een unieke blik op het rijke tapijt van Sorbische cultuur. Het gebouw zelf is een visueel genot, met zijn historische architectuur en symbolische sculpturen. Binnen kunnen bezoekers de verschillende culturele instellingen verkennen, leren over de Sorbische geschiedenis en in contact komen met de levendige Sorbische gemeenschap.

Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een culturele ontdekkingsreiziger of gewoon een nieuwsgierige reiziger, het Serbski dom in Bautzen is een bestemming die je niet mag missen. Het staat als een trots testament van de veerkracht en culturele rijkdom van het Sorbische volk en nodigt iedereen uit om deze unieke erfenis te ontdekken en te vieren.