De Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Leodegariuskerk, gelegen in het hart van Bornem, België, is een boeiende mix van historische diepgang en architectonische pracht. Deze kerk, die de tand des tijds heeft doorstaan, biedt een fascinerende reis door eeuwen van religieuze en culturele evolutie, waardoor het een must-see is voor zowel geschiedenisliefhebbers als toeristen.
De oorsprong van de Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Leodegariuskerk gaat terug tot de 9e eeuw, toen de parochie van Bornem voor het eerst werd genoemd. Men gelooft dat er al in de 11e eeuw een plaats van aanbidding op deze locatie bestond, die later werd afgebroken. In 1101 werd hier een kerk gesticht, nauw verbonden met de abdij van reguliere kanunniken van Sint-Augustinus. In de 12e eeuw werd er een romaanse kerk gebouwd, gekenmerkt door een pijlerbasiliek in de vorm van een Latijns kruis. Deze vroege kerk werd echter niet gespaard van tegenslagen; in 1164 brandde ze gedeeltelijk af.
Door de eeuwen heen onderging de kerk talrijke veranderingen. In 1253 werd er een muur opgetrokken nabij de communiebank om een scheiding te creëren, die later in 1603 werd verwijderd. In 1828 onderging de romaanse kerk grote veranderingen toen het grootste deel ervan werd gesloopt, waarbij alleen de buitenmuren van het koor, de oostelijke lage muren van de zijkoren en de romaanse crypte overbleven. De kerk werd toen herbouwd in een laat-classicistische stijl, ontworpen door Vuillaume, en uitgebreid met een driebeukig schip. Latere renovaties omvatten grote werken aan de toren in 1864-1865, de crypte in 1891-1892 en interieurwijzigingen in 1910-1912 onder leiding van Edward Careels. De 20e eeuw bracht verdere restauraties, waardoor de kerk behouden bleef voor toekomstige generaties.
De toren van de Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Leodegariuskerk is een opvallend kenmerk, oorspronkelijk gebouwd van witte zandsteen. Het onderste gedeelte van de toren, daterend uit de 12e eeuw, blijft intact en toont vroege gotische architectuur met zijn spitsboogportaal en raam. Het roosvenster boven het portaal, een latere toevoeging uit 1864-1865, voegt charme toe aan de toren. Tijdens deze periode werd de oorspronkelijke spits vervangen door een slanker ontwerp van architect Joseph Schadde. De toren werd in 1993 opnieuw gerestaureerd om zijn historische en architectonische integriteit te behouden.
Een van de meest intrigerende aspecten van de kerk is de romaanse crypte, ook bekend als Onze-Lieve-Vrouw van de Krocht. Deze ondergrondse kapel, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw, dateert uit de late 11e eeuw en is sinds 1252 een bedevaartsoord. De crypte is een kleine, gewelfde ruimte van 7,25 bij 6,80 meter, ondersteund door vier robuuste zuilen van Doornikse steen. Ondanks de onrust van de 16e eeuw, waaronder het verlies van het oorspronkelijke beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Crypte, werd er in 1594 een nieuw beeld vervaardigd door Maarten van Calster. Dit gepolychromeerde lindehouten beeld, gerestaureerd in 1973, toont Onze-Lieve-Vrouw die een zilveren duif vasthoudt, wat een wonderbaarlijke gebeurtenis tijdens een overstroming in 1551 symboliseert.
De muren van de crypte bevatten vier glas-in-loodramen uit 1858 van J.F. Pluys, die een vleugje kleur toevoegen aan de heilige ruimte. Het altaar, daterend uit de late 19e eeuw, is gemaakt van witte steen en versierd met vier neo-romaanse zuilen. De crypte onderging een volledige restauratie in 1891-1892 en opnieuw in 1988, waardoor de eerbied en schoonheid behouden bleven.
In de crypte bevindt zich een zij-nis met het marmeren graf van Pedro Coloma, heer van Bornem en stichter van de Sint-Bernardusabdij, die in 1621 stierf. Dit graf, met koperen inlegwerk en rustend op vier gebeeldhouwde leeuwen, bevond zich oorspronkelijk in het midden van de crypte, maar werd in 1934 verplaatst naar de doopkapel. In 1948 werd een kleinere crypte ontdekt, aangepast om het graf te huisvesten. Naast het graf bevindt zich de grafsteen van Joanna Lescuyer, de vrouw van Pedro Coloma. Achter het graf staat een kruis met het hoofd van een beschadigd Christusfiguur, gebeeldhouwd door Wouter Pompe in 1768, dat eerder deel uitmaakte van een groot kruis op de Kruisberg en beschadigd raakte tijdens de Boerenkrijg in 1798.
Het interieur van de Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Leodegariuskerk is een schatkamer van kunst en geschiedenis. Het altaar, vervaardigd door Willem Ignatius Kerrickx in 1742, is een centraal punt. De kerk is versierd met schilderijen uit de 17e en 18e eeuw, waaronder een afbeelding van Sint-Leodegarius, de mede-patroonheilige van de kerk. Beelden uit verschillende periodes, waaronder een 15e-eeuws retabel van de graflegging, verrijken verder het artistieke erfgoed van de kerk. De 14 glas-in-loodramen, daterend uit 1888, werden geschonken door weldoeners die de afgebeelde heiligen kozen en hun namen op de ramen lieten inschrijven. Werken van beeldhouwer Matthias Zens, waaronder de communiebank en twee biechtstoelen, dragen bij aan de historische en artistieke betekenis van de kerk.
In 1908 werden 15 mysteries van de Rozenkrans rondom de kerk geïnstalleerd, bestaande uit 14 polychrome terracotta reliëfs in arduinen kapellen en een Calvarie. Deze beelden, ook van Matthias Zens, werden in 2008 gerestaureerd, waardoor dit unieke devotionele pad behouden bleef.
Erkend om zijn historische en culturele belang, werden de crypte en de oudste delen van de Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Leodegariuskerk officieel beschermd in 1935. In 1998 werd de hele kerk aangewezen als beschermd monument, wat zorgde voor het behoud als onderdeel van het erfgoed van Bornem.
De Onze-Lieve-Vrouw-en-Sint-Leodegariuskerk is niet alleen een plaats van aanbidding; het is een getuigenis van de rijke geschiedenis, kunst en geloof die Bornem door de eeuwen heen hebben gevormd. Een bezoek aan deze opmerkelijke kerk biedt een blik in het verleden en een dieper begrip voor de blijvende erfenis van deze heilige plek.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
