De Kerk van Santa Maria delle Grazie, lokaal ook wel bekend als de Basilica di Santa Maria delle Grazie, is een prachtig architectonisch juweel gelegen in Brescia, Italië. Deze indrukwekkende kerk, gesitueerd aan het westelijke einde van de Via Elia Capriolo, staat als een symbool voor het rijke historische en artistieke erfgoed van de stad. Gebouwd in de eerste helft van de 16e eeuw en aanzienlijk verrijkt in de 17e eeuw, is deze kerk een must-see voor iedereen die Brescia bezoekt.
De oorsprong van de Kerk van Santa Maria delle Grazie gaat terug tot het midden van de 15e eeuw, toen de Gerolamini-orde een kerk ver ten noorden van de stadsmuren stichtte. Echter, in 1517, na de verwoestende plundering van de stad door de troepen van Gaston de Foix-Nemours, beval de Republiek Venetië de vernietiging van alle gebouwen binnen anderhalve kilometer van de stadsmuren, waaronder de oorspronkelijke kerk. De Gerolamini verhuisden toen naar de Kerk van Santa Maria di Palazzolo, gelegen binnen de stadsgrenzen aan het westelijke einde van de Via Elia Capriolo.
In 1519 verleende paus Leo X de Gerolamini het recht om hun nieuwe kerkcomplex om te dopen tot Santa Maria delle Grazie. De bescheiden omvang van de bestaande kerk voldeed echter niet aan de wensen van de monniken, wat leidde tot de bouw van een nieuwe kerk in 1522, ontworpen door broeder Ludovico Barcella. Deze nieuwe kerk werd ingewijd in 1539 en werd de belangrijkste plaats van aanbidding, terwijl de voormalige kerk als een aangehecht heiligdom bleef bestaan.
In 1668 leidde de onderdrukking van de Gerolamini-orde door paus Clemens IX tot de overname van de kerk en haar kloosters door de jezuïeten, die er een gerenommeerde school vestigden. Hoewel het klooster in 1797 werd opgeheven, bleef de kerk open en actief. Op 17 maart 1963 werd de kerk verheven tot de status van een basiliek minor door paus Johannes XXIII, die de kerk meerdere keren had bezocht tijdens zijn ambtstermijn als Apostolisch Nuntius en Patriarch van Venetië.
De gevel van de Kerk van Santa Maria delle Grazie is toegankelijk via een klein kerkplein omgeven door een smeedijzeren hek. Aan de rechterkant staat een hoge zuil met een Ionisch kapiteel, waarop een bronzen beeldje van de Madonna della Pace staat, vervaardigd door de Brescianse beeldhouwer Emilio Magoni. Deze zuil, opgericht in 1921, verving een oudere die door een orkaan in 1873 omver was geworpen.
De gevel van de kerk is verdeeld in drie secties door eenvoudige pilasters, waarbij het centrale gedeelte het hoogste is. Een horizontale kroonlijst verdeelt de gevel, en een groot roosvenster, versierd met een 18e-eeuwse glas-in-lood voorstelling van de Geboorte van Giovanni Bertini, domineert het bovenste gedeelte.
In het midden van de gevel bevindt zich een prachtig gebeeldhouwd portaal van Botticino-marmer en rood Verona-marmer, overgebracht van de gesloopte kerk ten noorden van de stad in 1517. Het architraaf draagt een inscriptie ter nagedachtenis aan Matteo Leoni, een huursoldaat die de creatie van het portaal financierde. De lunet boven het portaal toont een reliëf van de Madonna delle Grazie en Kind, geflankeerd door Matteo Leoni in militair tenue met Sint Hiëronymus aan de rechterkant en een van Leoni's zonen met Sint Johannes de Doper aan de linkerkant. Deze sculpturale ensemble, innovatief in zijn modellering en decoraties maar toch een gotische compositie behoudend, vertegenwoordigt een belangrijke overgangsfase in de Brescianse steenbewerking van de late 15e eeuw.
Binnenin heeft de Kerk van Santa Maria delle Grazie een structuur met drie schepen, met een tongewelf dat het centrale schip bedekt en een reeks halfronde koepels boven de zijbeuken, elk corresponderend met een van de veertien altaren. Het diepe presbyterium wordt afgesloten door een veelhoekige apsis.
Het gewelf, de muren en alle zijkoepels zijn versierd met fresco's, stucwerk en vergulding, waardoor deze kerk het meest spectaculaire voorbeeld van barokke kunst in Brescia is. Het decoratieve werk was een gezamenlijke inspanning van vele kunstenaars, waaronder Francesco Giugno, die vijf medaillons op het centrale gewelf schilderde met de Verschijning van de Verrezene Christus aan de Madonna, Pinksteren, de Tenhemelopneming, de Kroning en de Dood van de Zalige Maagd. Giovanni Mauro della Rovere werkte aan het presbyterium, terwijl Girolamo Muziano episodes uit het leven van Sint Hiëronymus schilderde in de koepel nabij het altaar van de patroon.
Het eerste altaar aan de rechterkant, gewijd aan Sint Barbara, heeft een schilderij van het Martelaarschap van de Heilige door de Brescianse schilder Pietro Rosa, een leerling van Titiaan. De zorg voor het altaar was toevertrouwd aan de School van Bombardiers en Artilleristen, opgericht door de Venetiaanse regering in 1531. Het volgende altaar, oorspronkelijk gewijd aan Sint Rochus, werd later door de jezuïeten heringewijd aan Sint Franciscus Xaverius. In 1745 werd een schilderij van de 18e-eeuwse Veronese schilder Pietro Antonio Rotari, die Sint Franciscus Xaverius onder de Japanners afbeeldt, op het altaar geplaatst.
Het daaropvolgende altaar, gewijd aan de heiligen Lucia en Apollonia, is versierd met een schilderij van de Vicentijnse schilder Alessandro Maganza, die de twee heiligen afbeeldt voor de Madonna en Kind, omringd door Sint Jozef en een engel. Het volgende altaar, gewijd aan Sint Antonius van Padua, was oorspronkelijk versierd met een schilderij van Moretto, dat nu in de Pinacoteca Tosio Martinengo wordt bewaard voor conserveringsredenen en vervangen is door een laat 19e-eeuwse kopie door Bortolo Schermini. Boven de zijdeur hangt een schilderij van de Geboorte door Callisto Piazza. Het altaar van Sint Franciscus Regis is versierd met een schilderij van Simone Brentana dat de heilige afbeeldt. De kapel aan het einde van de zijbeuk herbergt een ander belangrijk werk van Moretto, de Madonna en Kind in Glorie met de Heiligen Rochus, Martinus en Sebastiaan, dat in de kerk blijft.
Aan weerszijden van de boog die naar het presbyterium leidt, bevinden zich de relieken van Sint Hiëronymus aan de linkerkant en het mausoleum van weldoener Uberto Gambara uit de 15e eeuw aan de rechterkant. Het hoofdaltaar wordt ondersteund door een moderne kopie van een Geboorteschilderij van Moretto, met het origineel dat sinds het einde van de 19e eeuw in de Pinacoteca wordt bewaard. De muren van het koor zijn versierd met verschillende schilderijen, waaronder het Huwelijk van Maria door broeder Tiburzio Baldini (1609), de Besnijdenis van Jezus Christus door Francesco Giugno, de Aanbidding der Wijzen door Grazio Cossali (1610), de Zuivering van de Maagd door Antonio Gandino (1660), en het Bezoek van Maria aan Elizabeth door broeder Tiburzio Baldini.
Het orgel van de kerk, gebouwd door de gebroeders Serassi uit Bergamo in 1844, verving een 16e-eeuws orgel van Giangiacomo Antegnati, waarvan de deuren waren versierd door Pietro Rosa met een scène van de Cumaeense Sibylle die de incarnatie van Christus voorspelt aan keizer Augustus. Aan weerszijden van het orgel hangen schilderijen van de Aankondiging door Antonio Gandino, de Kindermoord te Bethlehem door broeder Tiburzio Baldini, de Geboorte van de Maagd door Camillo Procaccini, en de Presentatie van Jezus in de Tempel, opnieuw door Antonio Gandino.
De apsiskapel van de linker zijbeuk, versierd met de Kruisafneming
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
