Santuario di San Martino

Het San Martino Heiligdom, lokaal bekend als Santuario di San Martino, is een baken van geschiedenis en geloof in de stad Cinisello Balsamo, Italië. Dit religieuze bouwwerk, gewijd aan Sint Maarten van Tours, is al eeuwenlang een hoeksteen van de lokale gemeenschap en heeft de evolutie van de stad van haar vroegste dagen tot het bruisende moderne tijdperk meegemaakt.

De Historische Weefsel van het San Martino Heiligdom

De oorsprong van het San Martino Heiligdom gaat terug tot het einde van de 13e eeuw, toen het voor het eerst werd vermeld in historische documenten als de Ecclesia Sancti Martini. Dit vroege gebouw maakte deel uit van de Pieve van Desio, wat getuigt van zijn langdurige betekenis in de regio. De oorspronkelijke structuur van de kerk was opmerkelijk vanwege zijn aanzienlijke grootte, met ten minste twee altaren, waarvan één gewijd was aan de Madonna en zich bevond in een zijkapel langs de zuidelijke muur.

Door de eeuwen heen heeft het heiligdom talrijke veranderingen ondergaan, die elk de architectonische en culturele verschuivingen van de tijd weerspiegelen. In het midden van de 16e eeuw werden de eerste gedetailleerde verslagen van de kerk gemaakt tijdens pastorale bezoeken, die cruciaal waren voor het documenteren en vaak het aanzetten tot renovaties van religieuze gebouwen. Een belangrijke transformatie vond plaats in 1597 toen een project onder leiding van een zekere Moneta een reeks verbeteringen voorstelde, waaronder het herschikken van de apsis van halfrond naar vierkant en de toevoeging van een polygonale doopkapel. Deze renovaties werden voltooid in het begin van de 17e eeuw, wat resulteerde in een grotere en stilistisch geüpdatete kerk.

Een Reis door de Tijd

In de loop der eeuwen bleef het San Martino Heiligdom zich ontwikkelen. In 1856 werd onder leiding van Don Giovanni Prato, de toenmalige pastoor van Balsamo, een nieuwe klokkentoren voltooid, die meer dan 60 meter hoog reikte. Deze toren werd een opvallend kenmerk van het heiligdom en herbergde vijf historische klokken die de vorderingen van de Tweede Wereldoorlog overleefden dankzij de slimme inspanningen van Don Piero Carcano.

Het begin van de 20e eeuw bracht verdere belangrijke veranderingen onder Don Antonio Colombo. De kerk werd uitgebreid tot haar huidige afmetingen, met een Latijns kruisplan en drie beuken: één centrale en twee laterale. In deze periode werd ook het Pio XI Oratorium toegevoegd in 1923, ontworpen door architect Oreste Scanavini, waardoor de rol van de kerk als gemeenschapscentrum verder werd versterkt.

Architectonische Pracht

De buitenkant van het San Martino Heiligdom presenteert een opvallende witte gevel, onderbroken door een halfrond glas-in-loodraam en verschillende standbeelden. De gevel geeft duidelijk de interne structuur van de kerk weer, met zes pilasters die de drie ingangen omlijsten. De hoofdpoort, gemaakt van ingewikkeld gesneden hout, is versierd met een mix van plantaardige motieven en een centraal schild met een kruis. Aan weerszijden van de hoofdingang staan standbeelden van Sint Maarten en Sint Anna met de Maagd Maria als kind, wat een vleugje eerbied en artistieke schoonheid toevoegt.

Boven de hoofdingang scheidt een dikke kroonlijst het onderste en bovenste gedeelte van de gevel, met de inscriptie DIVO MARTINO DICATUM prominent weergegeven. Het bovenste gedeelte heeft een groot halfrond raam, geflankeerd door stucwerk reliëfs van cherubijnen en plantaardige guirlandes. De gevel wordt bekroond door een driehoekig fronton, met bovenop een standbeeld van de Zegenende Maagd die een groot kruis vasthoudt, geflankeerd door twee cherubijnen, wat een visueel boeiend en spiritueel opbeurend zicht creëert.

De Torenhoge Klokkentoren

Staand aan de zuidwestelijke uiterste van het heiligdom, is de klokkentoren een vierkante structuur geschilderd in een warme okerkleur, bekroond met een rode koepel. Elke zijde van de toren heeft een klok en de klokkentoren herbergt vijf klokken. Deze klokken, die dateren van voor de oorlog, werden gered van het smelten tijdens de Tweede Wereldoorlog dankzij de inspanningen van Don Piero Carcano, die erin slaagde ze te verbergen totdat het conflict voorbij was.

Het Interieur van het Heiligdom: Een Canvas van Geloof

Binnenin is het San Martino Heiligdom versierd met een reeks fresco's geschilderd door de Lombardische kunstenaar Carlo Farina, begonnen in 1892. Deze fresco's verfraaien het plafond van het centrale schip met afbeeldingen van vliegende putti en bisschoppelijke emblemen, terwijl de vier pendentieven van de koepel de vier Evangelisten tonen: Sint Mattheüs met een engel, Sint Marcus met een leeuw, Sint Johannes met een adelaar en Sint Lucas schrijvend aan het Evangelie. De koepel zelf is een meesterwerk, met een hemels tafereel dat de ogen en harten van bezoekers naar boven trekt in contemplatie.

Een Heiligdom voor de Eeuwen

Ondanks de bouw van een nieuwe parochiekerk in het midden van de 20e eeuw om de groeiende bevolking van Cinisello Balsamo te huisvesten, blijft het San Martino Heiligdom een gekoesterde mijlpaal. Hoewel zijn rol door de jaren heen is afgenomen, blijft het dienen als een locatie voor occasionele missen en speciale vieringen. In 2012 veroorzaakte een aardbeving enige schade, wat leidde tot de tijdelijke sluiting van het gebouw om veiligheidsredenen. Echter, restauratiewerkzaamheden, met name aan de klokkentoren, werden voltooid in 2022, waardoor de klokken weer konden luiden.

Vandaag de dag staat het San Martino Heiligdom als een getuigenis van het blijvende geloof en de veerkracht van de gemeenschap van Cinisello Balsamo. Zijn rijke geschiedenis, architectonische schoonheid en spirituele betekenis maken het een must-visit bestemming voor iedereen die deze charmante Italiaanse stad verkent.