In het hart van Cottbus, Brandenburg, staat de Oberkirche St. Nikolai, een symbool van de rijke geschiedenis en architectonische erfenis van de regio. Deze laatgotische bakstenen kerk, de grootste middeleeuwse kerk in Neder-Lausitz, is al eeuwenlang een baken van geloof en cultuur. De imposante verschijning op Oberkirchplatz nabij de Altmarkt trekt bezoekers aan met beloftes van historische intriges en architectonische pracht.
De geschiedenis van de Oberkirche St. Nikolai gaat terug tot 1156, wat het de vroegst gedocumenteerde kerk in Neder-Lausitz maakt. Bij opgravingen tijdens renovaties in 1910 werden de fundamenten van een hallenkerk uit de late 13e eeuw ontdekt. Het onderste deel van de westtoren, gebouwd aan het einde van de 14e of het begin van de 15e eeuw, is een overblijfsel van deze eerdere structuur. De bouw van de huidige hallenkerk begon in de eerste helft van de 15e eeuw, waarbij het altaar waarschijnlijk als eerste werd voltooid.
De bouw van de kerk was een langdurig proces dat doorliep tot in de 16e eeuw. De sacristie, een tweeverdiepingen bijgebouw, en de aangrenzende traptoren werden kort na de voltooiing van het koor toegevoegd. Daarna volgde de bouw van de vier westelijke traveeën van de schipmuren. Een verwoestende stadsbrand in 1468 veroorzaakte aanzienlijke schade, wat leidde tot een gedeeltelijke herontwerp van het schip en de transformatie ervan in een pseudo-basiliek. De kruisvormige bijgebouwen aan beide zijden maakten deel uit van het oorspronkelijke plan, maar werden later voltooid. Aan het begin van de 16e eeuw werd de kerk gewelfd en de eerder vier verdiepingen tellende toren werd met een extra verdieping verhoogd.
In 1537, tijdens de Reformatie, werd de kerk protestants. Om haar prominente positie ten opzichte van de naburige kloosterkerk te benadrukken, werd de kerk in 1572 tot Oberkirche (Bovenkerk) benoemd. De kloosterkerk werd dienovereenkomstig Unterkirche (Benedenkerk) genoemd. De achthoekige structuur met een gebogen koepel, lantaarn en ui-koepel werd in 1685 toegevoegd.
Het interieur van de kerk onderging ingrijpende renovaties in 1891 en 1892. In 1896 stortte het dak boven het koor in en aan het begin van de 20e eeuw vielen delen van het metselwerk op het voorplein. Dit leidde tot een nieuwe uitgebreide renovatie in 1910 en 1911. De kerk leed zware schade tijdens de Tweede Wereldoorlog en brandde tot op de fundamenten af. De oostelijke schipzuil aan de noordmuur, de gewelven van het oostelijke schip en het noordelijke zijschip, en een deel van de lichtbeuk stortten in. De kerk werd vervolgens herbouwd en opnieuw ingewijd op 1 juni 1955. Het gewelf werd in 1960 verzegeld en de laatste ramen werden in 1965 geïnstalleerd. De laatste bouwwerkzaamheden werden in 1979 voltooid, gefinancierd door een kerkbouwprogramma in de DDR. Tussen 1993 en 1995 werd het kerkdak gemoderniseerd, gevolgd door de restauratie van het interieur, die in 2008 werd voltooid.
De Oberkirche St. Nikolai is een driebeukige hallenkerk van baksteen, met een omgangskoor. De buitenkant van het schip en het koor wordt gekenmerkt door steunberen en hoge, meerledige spitsboogvensters met traceringen. De individuele portalen, met name het grotere noordportaal en het ingangsportaal in de westtoren, zijn geprofileerd met ronde en peervormige staven. Het oostelijke noordportaal is versierd met smeedijzeren beslag uit de renovaties van 1910 en 1911. Een vierpasfries loopt onder de dakrand, oorspronkelijk een eenvoudige pleisterband rond het koor, die in 1910 werd aangepast aan de rest van het fries. De daken van de zijbeuken werden tijdens renovaties verlaagd, waardoor het middenschip meer opvalt.
Aan de noordmuur van het altaar bevindt zich een tweeverdiepingen sacristie, die zich over twee traveeën uitstrekt. Het zadeldak loopt parallel aan het schip van de kerk, met aan de smalle zijden trapgevels en spitsboogpanelen. De sacristie is verbonden met de achthoekige noordelijke en huidige doopkapel, bekroond met een massieve gepleisterde spits. In 1911 werd een attica-achtige dakdecoratie toegevoegd aan de dakrand van de kapel. Aan de zuidkant van de Oberkirche bevindt zich een iets bredere, tweetraveeën zuidkapel met een meer gedetailleerde trapgevel, pinakels, touwstaven en panelen over de volledige hoogte van de westgevel. Aan het begin van de 16e eeuw werd ten westen van de zuidkapel een veelhoekige portaalvoorhal toegevoegd, die lijkt op de doopkapel met een gepleisterde spits en dakranddecoratie.
Speurtochten in Cottbus
Ontdek Cottbus met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Cottbus op een spannende en interactieve manier!
De kerktoren is niet uitgelijnd met de as van het gebouw, maar verschoven naar het noorden. Hij staat op een veldstenen basis met een drie verdiepingen tellende dwars rechthoekige onderbouw, gevolgd door een vierkante verdieping met terugliggende zijden en een klokkenverdieping met afgeschuinde hoeken. De onderste verdieping is onversierd, met een spitsboog westportaal met een rijkelijk versierde rechthoekige dubbele deur. Spitsboogvensters sieren de noord- en zuidzijde van de onderste verdieping. De twee bovenste verdiepingen worden gescheiden door horizontale blinde stroken en versierd met rijen spitsboogpanelen. De klokkentoren wordt geopend door hoge spitsboog galmgaten met traceringen en versierd met blinde bogen.
Boven de klokkentoren bevindt zich een achthoekige barokke structuur met rechthoekige vensters. De toren wordt bekroond door een gebogen koepel en een ui-koepel met een lantaarn ertussen. De bovenbouw van de toren werd in 1988 herbouwd na te zijn verwoest in de Tweede Wereldoorlog. De 55 meter hoge toren kan beklommen worden en biedt een prachtig uitzicht over Cottbus.
De hoge en ruime geledende hal wordt ondersteund door stevige achthoekige pilaren en is versierd met rijke gewelven. De aanzienlijke hoogte van het schip is uniek in Neder-Lausitz. Het altaar is verdeeld door pilasterachtige muurprojecties en aan de basis verlevendigd door spitsboog tweelingpanelen. De overgang tussen het altaar en het schip wordt gemarkeerd door een bijzonder robuust paar pilaren met afgeschuinde hoeken. De noordelijke zijbeukmuur en de noordkapel bevatten rijen rondboognissen. De muur- en gewelfschilderingen gingen grotendeels verloren bij de stadsbrand van Cottbus in 1600, maar resten werden tijdens de reconstructie van 1951 ontdekt. De schilderingen op de zuidoostelijke koorpilaar tonen de heiligen Antonius van Padua, Jacobus de Meerdere en Paulus. Een fragment van de Bespotting van Christus blijft op de derde pilaar van het zuiden, terwijl de schildering op de noordelijke koorpilaar het Dragen van het Kruis toont. Deze schilderingen dateren uit de jaren 1470 en werden in 1993 gerestaureerd.
De onderste verdieping van de toren, die dienst doet als entree van de kerk, heeft een celgewelf dat aan de westmuur wordt ondersteund door maskerkonsoles. Grote spitsboognissen sieren de muren. De bovenste verdieping van de toren behoudt resten van een tweetraveeën ribgewelf. De sacristie heeft een ribloos kruisgewelf op consoles in de onderste verdieping en een later toegevoegd stergewelf in de bovenste verdieping. De noord- en zuidkapellen zijn elk versierd met parallelle ribgewelven. De bovenverdieping van de zuidkapel is versierd met een schildering van de Pantocrator. De portaalvoorhal naast de zuidkapel is bedekt met een kruisgewelf. Een kopie van een laatgotisch beeldhouwwerk van Maria als Koningin van de Hemel, gemaakt in 1911
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.