Abraham Crijnssen

De HNLMS Abraham Crijnssen, een mijnenveger van de Jan van Amstel-klasse, is een boeiend stuk maritieme geschiedenis dat te bewonderen is in het Nederlands Marinemuseum in Den Helder. Dit schip, vernoemd naar de 17e-eeuwse zeecommandant Abraham Crijnssen, is niet alleen een overblijfsel uit het verleden, maar ook een bewijs van vindingrijkheid, moed en overlevingsdrang tijdens oorlogstijd.

De Geniale Vermomming

Een van de meest fascinerende verhalen over de HNLMS Abraham Crijnssen is haar ongelooflijke ontsnapping aan de Japanse troepen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen Japan in 1941 de Nederlandse Oost-Indië binnenviel, was het schip gestationeerd in Surabaya. Na de verwoestende nederlagen van de geallieerden bij de Slagen in de Javazee en Straat Soenda, kregen alle overgebleven geallieerde schepen het bevel zich terug te trekken naar Australië. Abraham Crijnssen zou samen met drie andere oorlogsschepen varen, maar ging uiteindelijk alleen verder.

Om niet ontdekt te worden door Japanse vliegtuigen, bedacht de bemanning een briljant plan: ze vermomden het schip als een tropisch eiland. Ze bedekten het schip met junglebladeren, hakten bomen en takken van nabijgelegen eilanden en plaatsten deze om een jungledek te vormen. Elk blootliggend deel van de romp werd geschilderd om op rotsen en kliffen te lijken. Overdag bleef het schip voor anker liggen en onbeweeglijk nabij de kust, zodat het opging in het omliggende landschap, en voer alleen 's nachts. Deze slimme camouflage stelde de Abraham Crijnssen in staat om aan vijandelijke detectie te ontsnappen en op 20 maart 1942 veilig Fremantle, West-Australië, te bereiken. Deze gedurfde ontsnapping maakte Abraham Crijnssen het laatste Nederlandse schip dat Java ontvluchtte en het enige schip van haar klasse in de regio dat overleefde.

Dienst in de Koninklijke Australische Marine

Na aankomst in Australië onderging de Abraham Crijnssen een refit, inclusief de installatie van nieuwe ASDIC-apparatuur. Op 28 september 1942 werd ze in dienst genomen bij de Koninklijke Australische Marine (RAN) als HMAS Abraham Crijnssen. Ze werd geherclassificeerd als een anti-onderzeeër konvooi-escorte en diende ook als onderzeeboottender voor de Nederlandse onderzeeërs die zich na de Japanse verovering naar Australië hadden verplaatst. De bemanning bestond uit een mix van Nederlandse zeelieden, overlevenden van de Britse torpedobootjager HMS Jupiter en Australisch personeel, allemaal onder bevel van een Australische luitenant.

Een opmerkelijk incident tijdens haar dienst bij de RAN vond plaats op 26 januari 1943. Terwijl ze een konvooi naar Sydney door de Bass Strait escorteerde, detecteerde Abraham Crijnssen een onderzeeër op ASDIC. Het konvooi kreeg bevel te verspreiden, en Abraham Crijnssen, samen met HMAS Bundaberg, voerde een dieptebommenaanval uit op de onderzeeër. Hoewel er geen wrakstukken werden gevonden, veroorzaakte de aanval schade aan de mijnenveger, waardoor een droogdok van een week nodig was voor reparaties.

Terugkeer naar Nederlandse Dienst en Naoorlogse Operaties

Op 5 mei 1943 werd Abraham Crijnssen teruggegeven aan de Koninklijke Nederlandse Marine (RNN), maar bleef ze gedurende het grootste deel van de Tweede Wereldoorlog in Australische wateren. Ze was betrokken bij mijnopruimingsoperaties in de haven van Kupang voordat een RAN-macht arriveerde om de Japanse overgave van Timor te accepteren. Na de oorlog werd de mijnenveger ingezet voor anti-revolutiepatrouilles in Nederlands-Indië.

In augustus 1951 keerde Abraham Crijnssen terug naar Nederland en werd in maart 1956 omgebouwd tot een boomverdedigingsvaartuig. Ze werd in 1960 van de marinelijst verwijderd en vervolgens geschonken aan het Nederlandse Zeekadetkorps voor trainingsdoeleinden. Het schip lag van 1962 tot 1972 in Den Haag, waarna het werd verplaatst naar Rotterdam en gebruikt als opslaghulk.

Een Museumschip in Den Helder

In 1995 werd Abraham Crijnssen overgenomen door het Nederlands Marinemuseum in Den Helder om als museumschip te worden bewaard. Ze werd gerestaureerd naar haar configuratie uit de oorlogstijd, waardoor bezoekers een stap terug in de tijd kunnen doen en het schip kunnen ervaren zoals het was tijdens haar heldhaftigste momenten. Vandaag de dag staat de HNLMS Abraham Crijnssen trots tentoongesteld en toont ze de opmerkelijke geschiedenis van maritieme oorlogsvoering en de vindingrijkheid van haar bemanning.

Bezoekers van het Nederlands Marinemuseum kunnen het schip verkennen en meer leren over haar rijke verleden. Het museum biedt een unieke gelegenheid om in de geschiedenis van de Koninklijke Nederlandse Marine te duiken en de cruciale rol die de Abraham Crijnssen speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog te ontdekken. Van haar gedurfde ontsnapping vermomd als een eiland tot haar dienst in de Koninklijke Australische Marine en naoorlogse operaties, de HNLMS Abraham Crijnssen is een symbool van veerkracht en vindingrijkheid.

Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een maritiem enthousiasteling, of gewoon op zoek bent naar een boeiende en educatieve ervaring, een bezoek aan de HNLMS Abraham Crijnssen in het Nederlands Marinemuseum in Den Helder is een must. Dit historische vaartuig vertelt niet alleen het verhaal van een schip, maar ook het verhaal van de dappere mannen die aan boord dienden, waardoor het een onvergetelijke bestemming is.