In het hart van Den Helder, een stad beroemd om zijn maritieme erfgoed, staat een monument dat stilletjes een verhaal van heldenmoed en opoffering vertelt—de Gedenkbank J.A. de Jongh. Dit bescheiden maar aangrijpende eerbetoon is opgedragen aan Luitenant Johan August de Jongh, een marineofficier wiens moed in gevaarlijke omstandigheden een blijvende plek heeft in de Nederlandse marinegeschiedenis. Terwijl je door het gebied wandelt, nodigt het monument je uit om stil te staan en na te denken over de moed en onbaatzuchtigheid die het herdenkt.
Johan August de Jongh was een Luitenant bij de Koninklijke Marine en diende aan boord van de Hr. Ms. Pangrango. Op een noodlottige dag, 4 oktober 1917, vertrok het schip vanuit Den Helder en navigeerde door de gevaarlijke wateren tussen het Westgat en Schulpengat. Tijdens deze reis werd een matroos door de woeste zee overboord geslagen. Zonder aarzeling sprong De Jongh in het woelige water, gewapend met slechts een reddingsboei en een reddingslijn, vastbesloten om zijn kameraad te redden. Hij slaagde in zijn missie, maar tragisch genoeg eiste de zee hem als prijs. Zijn lichaam werd later gevonden aan de zuidpunt van Texel, een sombere getuigenis van zijn dappere offer.
Na zijn heldhaftige daad werd De Jongh's moed voor het eerst herdacht in november 1917 met een marmeren plaquette in het Koninklijk Instituut voor de Marine in Willemsoord. De inscriptie in gouden letters eerde zijn moedige daad en benadrukte zijn wilskracht en zelfopoffering. Het was een passend eerbetoon aan een man die zijn leven gaf om een ander te redden.
Speurtochten in Den Helder
Ontdek Den Helder met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Den Helder op een spannende en interactieve manier!
Op 10 juli 1919 werd de Gedenkbank J.A. de Jongh onthuld. Dit artistieke monument was een geschenk van de Koninklijke Nederlandsche Vereeniging Onze Vloot en de Koninklijke Marine. Ontworpen door de gebroeders Baanders, bekend om hun werk in de Amsterdamse School-stijl, nam het monument de vorm aan van een halfronde bank gemaakt van baksteen en muschelkalksteen. De inscriptie op de stenen balk boven de bank vertelt het heldhaftige verhaal van De Jongh, zodat zijn verhaal levend blijft voor toekomstige generaties.
Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de bank bij De Jongh's graf in Amersfoort zou worden geplaatst. Vanwege zorgen over de toekomst van die locatie vond het echter zijn plek bij de Buitenhaven in Nieuwediep. Vijftig jaar lang stond het daar, een stille wachter van De Jongh’s nalatenschap, totdat een dijkversterkingsproject de verwijdering noodzakelijk maakte. Het monument werd ontmanteld en zijn stenen balk werd tijdelijk verplaatst naar het Helderse Marinemuseum in de jaren '70. Daar raakte het in verval, aangetast door de tijd, totdat een lokale inwoner rond het jaar 2000 aandacht vroeg voor de verslechterde staat ervan.
De oproep tot restauratie werd beantwoord, wat leidde tot een zoektocht naar de originele ontwerpen, die uiteindelijk werden gevonden in de archieven van de gebroeders Baanders in Amsterdam. De Gedenkbank werd zorgvuldig herbouwd naar zijn oorspronkelijke glorie en opnieuw onthuld in 2013 op het herdenkingsplein van het Marinemuseum. Tegenwoordig staat het als een prachtig gerestaureerd stuk geschiedenis, een bewijs van het blijvende respect voor De Jongh’s offer.
De Gedenkbank is een opvallend voorbeeld van de Amsterdamse School-stijl, gekenmerkt door het gebruik van rode en donkerdere bakstenen in een kenmerkend horizontaal en verticaal patroon. Het halfronde ontwerp creëert een uitnodigende ruimte voor reflectie, terwijl de stenen zitplaatsen bezoekers uitnodigen om te zitten en de inscriptie te overdenken die De Jongh’s verhaal vertelt. Naast de inscriptie staan symbolen van maritiem erfgoed: een anker en het embleem van de Vereniging Onze Vloot. De kunstzinnigheid en vakmanschap van het monument weerspiegelen het diepe respect en de bewondering voor De Jongh’s heldenmoed.
Een bezoek aan de Gedenkbank J.A. de Jongh biedt meer dan alleen een blik in het verleden; het biedt een ruimte om de tijdloze waarden van moed en onbaatzuchtigheid te eren. Terwijl je op de stenen bank zit, omringd door de echo’s van de geschiedenis, word je herinnerd aan de diepgaande impact die de moed van één individu op de wereld kan hebben. Dit monument is niet alleen een eerbetoon aan een held van de zee, maar ook een herinnering aan de blijvende geest van de mensheid.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.