De Grote Synagoge van Deventer, lokaal bekend als de Grote Synagoge van Deventer, is een fascinerend historisch en architectonisch juweel in het hart van Deventer, Nederland. Dit prachtige gebouw, met zijn rijke geschiedenis en opvallend ontwerp, biedt bezoekers een unieke kijk op het culturele en religieuze erfgoed van de Joodse gemeenschap in de regio.
De Grote Synagoge van Deventer werd gebouwd in 1892 en ontworpen door de beroemde architect J.A. Mulock Houwer. Houwer, die van 1882 tot 1900 als 'Bouwmeester der gemeente Deventer' diende, combineerde in het ontwerp neorenaissance en Spaans-Moorse stijlen. De synagoge verving een oudere synagoge, slechts enkele tientallen meters verderop gelegen aan de Roggestraat 3, waar nu het Etty Hillesum Centrum is gevestigd, genoemd naar een bekende Joodse figuur uit Deventer die omkwam tijdens de Holocaust.
De architectuur van de synagoge is een lust voor het oog, met ingewikkeld metselwerk, minaretachtige torentjes en een opvallende gevel versierd met een grote Davidster. Het ijzeren hek aan de voorkant draagt bij aan de grandeur van het gebouw. Dit architectonische wonder diende de Joodse gemeenschap van Deventer tot de donkere dagen van de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog leed de synagoge aanzienlijke schade. Op 25 juli 1941 vernielden leden van de NSB veel van de Joodse elementen in het interieur. De Joodse gemeenschap van Deventer werd tijdens de Holocaust gedecimeerd, met veel leden die werden gedeporteerd naar concentratiekampen.
Na de oorlog herstelden de overgebleven leden van de Joodse gemeenschap de synagoge, die in juni 1947 opnieuw werd ingewijd. Echter, het gebouw bleek te groot voor de verkleinde gemeente en in 1952 werden de diensten verplaatst naar een kleinere locatie aan de Lange Bisschopstraat 19. De synagoge werd vervolgens verkocht aan de lokale Christelijke Gereformeerde Kerk, die het tot 2010 gebruikte voor erediensten.
In 2010 kreeg het gebouw een nieuwe bestemming toen het werd gehuurd door de Masorti Joodse gemeenschap van Beth Shoshanna. Zij herstelden de religieuze functie van de synagoge, voegden een aron hakodesj (heilige ark) toe en plaatsten in 2014 een Torarol tijdens een inwijdingsceremonie bijgewoond door lokale hoogwaardigheidsbekleders en gemeenschapsleiders. De synagoge werd ook onderdeel van het 'Zaterdagmiddagconcerten Deventer' programma, waarbij diverse culturele evenementen werden georganiseerd.
Echter, in 2018 onderging de synagoge opnieuw een verandering. Het gebouw werd verkocht aan een lokale ondernemer die van plan was het om te bouwen tot een foodhall. Dit plan werd uiteindelijk afgewezen door de gemeente vanwege bestemmingsplannen en de beschermde status van het gebouw als rijksmonument. Ondanks deze tegenslag verhuisde de Joodse gemeenschap naar een nieuwe locatie in de voormalige synagoge van Raalte.
De Grote Synagoge van Deventer is een visueel genot, met zijn neorenaissance en Spaans-Moorse elementen die een unieke en boeiende gevel creëren. De minaretachtige torentjes, ooit bekroond met halve manen, en de grote Davidster boven de ingang zijn opvallende kenmerken. Het interieur behoudt nog veel originele elementen, waaronder de hoge vrouwen galerij, kroonluchter en diverse architectonische details die teruggrijpen op het oorspronkelijke ontwerp.
Bezoekers kunnen de historische betekenis en architectonische schoonheid van de synagoge waarderen, waardoor het een onmisbare bezienswaardigheid in Deventer is. Het gebouw organiseert af en toe concerten en kooroptredens, wat bijdraagt aan de culturele betekenis en een unieke locatie biedt voor artistieke expressie.
De Grote Synagoge van Deventer is een rijksmonument, wat de historische en culturele betekenis weerspiegelt. Behoudsinspanningen zijn gaande, met lokale organisaties die pleiten voor een geschikte en respectvolle bestemming van het gebouw die het Joodse erfgoed eert. In 2022 waren er nog steeds discussies gaande om een passende bestemming voor dit architectonische erfstuk te vinden.
In 2024 werd een vergunning aangevraagd om een poolcentrum in het gebouw te vestigen, een voorstel dat werd tegengewerkt door een stichting die zich inzet voor de bescherming van het Joodse culturele erfgoed in Deventer. De stichting streeft ernaar ervoor te zorgen dat elk toekomstig gebruik van de synagoge de historische betekenis respecteert en het unieke karakter behoudt.
Samenvattend is de Grote Synagoge van Deventer niet alleen een architectonisch wonder, maar ook een bewijs van de veerkracht en het doorzettingsvermogen van de Joodse gemeenschap in Deventer. De rijke geschiedenis, het opvallende ontwerp en de voortdurende inspanningen voor behoud maken het een fascinerende bestemming voor iedereen die geïnteresseerd is in geschiedenis, architectuur en cultureel erfgoed. Of je nu een geschiedenisliefhebber, een architectuurliefhebber of een nieuwsgierige reiziger bent, de Grote Synagoge van Deventer biedt een unieke en verrijkende ervaring die je niet mag missen.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
