Kreuzeskirche

De Kreuzeskirche in Essen, Noordrijn-Westfalen, Duitsland, is een bewijs van de rijke geschiedenis en architectonische bekwaamheid van de stad. Gelegen in het bruisende hart van Essen, is deze Evangelische kerk sinds de bouw in de late 19e eeuw een baken van geloof en gemeenschap. Ontworpen door de beroemde Berlijnse architect August Orth, is de Kreuzeskirche een opvallend voorbeeld van neoromaanse architectuur, gekenmerkt door zijn robuuste structuur en ingewikkelde details.

Een Blik op de Geschiedenis

Het verhaal van de Kreuzeskirche begint in de tijd van snelle industrialisatie aan het eind van de 19e eeuw. Toen de bevolking van Essen toenam door de bloeiende kolen- en staalindustrieën, werd de behoefte aan extra gebedshuizen duidelijk. De bestaande grote kerk van de stad, de Pauluskirche, kon de groeiende protestantse gemeenschap niet langer huisvesten. Daarom werd besloten een nieuwe grote kerk in het stadscentrum te bouwen. De gekozen locatie was historisch belangrijk, omdat het de plek was van de Aschebroch-boerderij, die al in de 14e eeuw in documenten werd genoemd.

De bouw van de Kreuzeskirche begon op 31 oktober 1894, samenvallend met Hervormingsdag. De eerste steen werd met veel ceremonie gelegd, wat het begin markeerde van een project dat een hoeksteen van de gemeenschap zou worden. In oktober 1895 was de innovatieve ijzeren dakconstructie, vervaardigd door het in Essen gevestigde bedrijf August Feldhüsen, voltooid. Dit ontwerp was bijzonder opmerkelijk vanwege de dubbele functie van het ondersteunen van het metselwerk en het tegengaan van de veelvoorkomende grondbewegingen in de regio door mijnbouwactiviteiten.

De kerk werd officieel ingewijd op 1 december 1896 door keizerin Auguste Viktoria, die een bijbel met een persoonlijke opdracht schonk. De bouwkosten bedroegen ongeveer 300.000 mark, een aanzienlijk bedrag in die tijd, grotendeels gefinancierd door donaties van de burgers van Essen en verschillende verenigingen.

Architectonisch Wonder

De Kreuzeskirche is een meesterwerk van neoromaanse architectuur, met een plattegrond in de vorm van een Latijns kruis en een drie verdiepingen tellende toren aan de westkant. De buitenkant is samengesteld uit rode baksteen, afgewisseld met zandsteenelementen uit de Nahe- en Ruhr-regio's. Deze combinatie van materialen geeft de kerk zijn onderscheidende uiterlijk. De smalle zijbeuken en de uitgestrekte centrale beuk creëren een hal-achtig interieur, wat de grootsheid van de ruimte benadrukt.

Binnenin had de kerk oorspronkelijk twee grote blokken rechte banken langs het middenpad, met extra zitplaatsen op een driezijdige galerij. De galerij aan de torenkant was verhoogd om plaats te bieden aan het orgel. De kerk bood plaats aan bijna 1.500 gelovigen, wat haar rol als belangrijk religieus en gemeenschapscentrum weerspiegelde.

De eerste klok van de kerk, gegraveerd met de namen van de donateurs Karl en Katharina Funke, werd in 1896 geïnstalleerd. In 1907 schakelde de kerk over van gas- naar elektrische verlichting, en het orgel kreeg een elektrische stroomvoorziening, wat de faciliteit verder moderniseerde.

Oorlog en Wederopbouw

De Tweede Wereldoorlog bracht aanzienlijke verwoesting aan de Kreuzeskirche. Een bombardement op 28 mei 1943 liet de kerk in puin achter, met alleen de buitenmuren die intact bleven. Ondanks de uitgebreide schade overleefden enkele originele elementen, zoals het hoofdaltaar van hout en het neoromaanse kruis ontworpen door August Orth.

Het wederopbouwproces begon in 1949 en culmineerde in de herinwijding van de kerk op 8 november 1953. De wederopbouw omvatte echter niet het herstel van de zijgalerijen. In 1987 werd de Kreuzeskirche tot historisch monument verklaard, wat verdere renovaties aanmoedigde om aanzienlijke schade aan de zandsteenelementen aan te pakken. Deze inspanningen maakten deel uit van een breder initiatief, bekend als de Essener Konsens, dat gericht was op het behoud en de restauratie van het architectonische erfgoed van de stad.

Een Modern Centrum voor Cultuur en Aanbidding

In de afgelopen jaren heeft de Kreuzeskirche aanzienlijke transformaties ondergaan om aan hedendaagse behoeften te voldoen. In 2013 werd het kerkgebouw voor een symbolische prijs verkocht aan de in Essen gevestigde ondernemer Rainer Alt. Alt leidde een uitgebreide renovatie, deels gefinancierd door de deelstaat Noordrijn-Westfalen, die één miljoen euro bijdroeg. De renovatie, voltooid eind 2014, omvatte de creatie van een multifunctionele evenementenruimte voor kerkdiensten, tentoonstellingen, concerten en andere culturele activiteiten.

Een van de meest opvallende moderne toevoegingen aan de Kreuzeskirche zijn de glas-in-loodramen ontworpen door Pop Art-kunstenaar James Rizzi, onthuld in augustus 2016. Deze levendige en speelse ramen voegen een eigentijdse toets toe aan de historische structuur, waardoor het verleden en heden op een unieke en visueel verbluffende manier worden verbonden.

Het Grote Orgel

De Kreuzeskirche herbergt ook een indrukwekkend orgel, oorspronkelijk gebouwd door Wilhelm Sauer. In 1968 werd een nieuw orgel met 70 registers, vier manualen en een pedaal geïnstalleerd door de Berlijnse orgelbouwer Karl Schuke. Dit instrument, het grootste protestantse kerkorgel in het Ruhrgebied, onderging in 2015 een zes maanden durende restauratie. De restauratie omvatte de toevoeging van een verplaatsbare console, wat de veelzijdigheid van het orgel voor verschillende uitvoeringen en evenementen vergrootte.

Tegenwoordig staat de Kreuzeskirche niet alleen als een plaats van aanbidding, maar ook als een levendige culturele locatie, waar een breed scala aan evenementen plaatsvindt die bezoekers van dichtbij en ver weg aantrekken. Haar rijke geschiedenis, architectonische schoonheid en moderne aanpassingen maken het een must-see bestemming in Essen, die een uniek inzicht biedt in het verleden en heden van de stad.