Chiesa di San Francesco

De San Francesco Kerk, lokaal bekend als Chiesa di San Francesco, is een van de meest fascinerende historische bezienswaardigheden in de charmante stad Fano, Italië. Dit oude monument, dat dateert uit de tweede helft van de 13e eeuw, getuigt van de rijke geschiedenis en architectonische evolutie van de stad. Gelegen in het hart van Fano, vlakbij Piazza XX Settembre, is de San Francesco Kerk een boeiende mix van verschillende artistieke stijlen die de diverse historische periodes weerspiegelen die het heeft meegemaakt.

De Beginjaren van de San Francesco Kerk

Het verhaal van de San Francesco Kerk begint met een pauselijke bul uitgegeven door Paus Alexander IV op 26 april 1255, die de komst van de Franciscaner orde in Fano markeerde en het begin van de bouw van de kerk inluidde. De bul beloofde volledige aflaat aan degenen die de bouw financierden. Deze vroege bouwfase duurde voort tot 1323, zoals blijkt uit een testament van Margherita da Peruzzo, waarin werd vermeld dat de broeders tegen die tijd al rituelen uitvoerden in de kerk. In 1336 werd de kerk ingewijd door de bisschop van Fano, Iacopo II, samen met broeder Pietro van Pesaro en de bisschop van Senigallia, zoals vermeld in een inscriptie uit 1498.

Het Malatesta Tijdperk

Van 1336 tot 1498 stond Fano onder de heerschappij van de Malatesta familie, oorspronkelijk afkomstig uit Rimini. Deze periode bracht welvaart en vooruitgang naar de San Francesco Kerk. De Malatestas lieten hun stempel achter op de kerk, waaronder hun familiewapen gegraveerd op de sleutels van een Franciscaner portiek. De kerk werd ook een begraafplaats voor verschillende leden van de Malatesta familie, waaronder Sigismondo Pandolfo III Malatesta, zijn eerste vrouw Paola Bianca, en hun arts Bonetto da Castelfranco. Bovendien kozen veel andere adellijke families de San Francesco Kerk als hun laatste rustplaats, wat bijdroeg aan de historische betekenis ervan.

Veranderingen en Uitdagingen

In de tweede helft van de 15e eeuw ontstonden er conflicten tussen de rijke families van Fano over het bezit van altaren binnen de kerk. Deze altaren dienden zowel praktische als herdenkingsdoeleinden, waarbij families ze gebruikten om hun overledenen te begraven en hun afkomst te verheerlijken. Tegen 1606 waren veel van deze altaren in verval geraakt, wat de voogd-vader ertoe bracht de meeste ervan te slopen. Desondanks beleefde de kerk een nieuwe periode van pracht van 1498 tot 1657, waarin talrijke transformaties plaatsvonden.

De kerk kreeg te maken met aanzienlijke uitdagingen in de late 17e eeuw. Een verwoestende aardbeving in 1672 vernietigde de klokkentoren, die in de 14e eeuw was gebouwd. In 1696 veroorzaakte een brand in de sacristie ernstige schade, waardoor de kerk onveilig werd voor de broeders.

Van de 18e Eeuw tot de Italiaanse Eenwording

In 1763 onderging het klooster een volledige renovatie, gefinancierd door Paus Clemens XIV, die een diepe interesse had in de Franciscaner orde in Fano, waar hij zijn vroege religieuze studies had gevolgd. De renovatie werd voltooid in 1774. Echter, politieke onrust aan het einde van de 18e eeuw, waaronder de Franse Revolutie, verhinderde dat de broeders de kerk konden herstellen. Van 1802 tot 1840 werden de broeders gedwongen hun rituelen te verplaatsen naar de refter van het klooster, waarbij ze de kerk verlieten en deze gebruikten als magazijn en stal.

Herstelwerkzaamheden werden hervat in 1840 onder leiding van vader Francesco Maria Zamponi, die architect Arcangelo Innocenzi inhuurde om de klokkentoren te herbouwen, hoewel deze in 1874 opnieuw werd gesloopt. Deze inspanningen, voltooid op 13 juni 1850, resulteerden in het verlies van bijna alle inscripties en de resterende altaren. De annexatie van de Pauselijke Staten bij het Koninkrijk Italië rond 1870 leidde tot de onderdrukking van veel kleinere ordes, waaronder die in Fano.

De 20e Eeuw en Verder

Tot 1912 diende het klooster als militaire kazerne, die later werd verlaten. In 1924 waren er voorstellen om de kerk te slopen, die was beschadigd door aardbevingen in 1916 en 1924. Echter, deze voorstellen werden afgewezen door de superintendent. Het dak van de kerk werd gesloopt om veiligheidsredenen na de aardbeving van 1930, en in 1932 waren er plannen om de kerk om te bouwen tot een nationale gymnastiekzaal voor de Opera Nazionale Balilla. Talrijke voorstellen voor de sloop van delen van het klooster, inclusief de kerk, werden gedaan door de lokale autoriteiten, maar uiteindelijk afgewezen ten gunste van interne restauratie.

In 1950 keurde de gemeenteraad van Fano een nieuw algemeen stedenbouwkundig plan goed voor de reconstructie van de kerk. Echter, na talrijke wijzigingen werd het project verlaten, waardoor de kerk en het klooster in verval raakten door blootstelling aan de elementen en de verkoop van enkele interieurstukken, zoals het orgel, het koor en het altaar.

Het Architectonische Wonder

Het klooster van de San Francesco Kerk heeft een vierhoekig plan met drie vrije zijden en een vierde zijde gesloten door de kerk. De gebouwen beslaan een heel blok, centraal gelegen binnen het stedelijke centrum. Het klooster strekt zich uit over vier niveaus: de kelder, de begane grond, de tussenverdieping en de eerste verdieping. De buitenarchitectuur is eenvoudig, gekenmerkt door het gebruik van bakstenen en klassieke motieven, resulterend in een sobere maar niet-monumentale structuur zonder overmatige decoratieve elementen. De gevel is versierd met bakstenen kroonlijsten rond de ramen en ingangen, die een halfrond patroon volgen en een cordonlijst hebben. De ramen zijn verbonden door een doorlopende borstwering, licht vooruitstekend, en geflankeerd door pilasters die doorlopen tot aan de grond. De hele structuur is omgeven door een gevormde terracotta kroonlijst. De hoofdingang heeft een stenen deur met een klassiek hoofdgestel, architraaf, fries en kroonlijst. De andere twee zijden van het gebouw hebben grote ramen op de eerste verdieping, die verlichting bieden aan de elliptische zaal, die nu dienst doet als raadszaal van de stad. Deze zaal, oorspronkelijk gebruikt als refter, wordt gekenmerkt door een koepelvormig plafond met lunetten en vier paar ribben rustend op een discontinue kroonlijst, ondersteund door pilasters. De voorgevel heeft verschillende dichtgemetselde ingangen die zijn omgevormd tot ramen.

De ingang kijkt uit op Via San Francesco, terwijl de tongewelfde gang leidt naar een grote binnenplaats omgeven door verschillende kamers. De binnenplaats, op de begane grond, heeft vier centrale bogen en een reeks Toscaanse zuilen aan de gevel. De achterwand van de binnenplaats, uitgelijnd met de gevel, heeft een tympaan en een Serliaans raam, wat wijst op een architectonische invloed van Vanvitelli. Het vierde raam, naar buiten gericht, creëert een grote opening aan de kant van Via Nolfi.

Op de begane grond bevindt zich een kamer die dateert uit de tijd van de Minderbroeders, die dienst deed als sacristie. Deze rechthoekige kamer heeft een centrale pilaar die vier kruisgewelven ondersteunt. Een zijde van de kamer heeft een gebogen vorm vanwege de 19e-eeuwse reconstructie van de apsis van de kerk. De achterwand van de binnenplaats heeft een korte gang die leidt naar een keizerlijke trap met een centrale helling en twee zijhellingen die naar de bovenverdieping leiden. De structuur bestaat uit de trap en het voorportaal, beide met een vierkant plan. Elke zijde heeft openingen geflankeerd door kolommen, met blindramen aan de zijkanten en een open raam aan de achterkant, met uitzicht op de trap en het voorportaal.

De San Francesco Kerk is niet alleen een historisch monument; het is een levend getuigenis van het rijke en turbulente verleden van Fano. De muren, verweerd door de tijd en de elementen, weerklinken verhalen van geloof, macht en veerkracht. Een bezoek aan deze oude kerk biedt een unieke blik in de geschiedenis en architecturale evolutie van een van de oudste steden van Italië.