De Francke Stichtingen (Franckesche Stiftungen) in Halle (Saale), Duitsland, getuigen van het blijvende erfgoed van August Hermann Francke, een theoloog en opvoeder wiens visie het sociale en educatieve landschap van de 18e eeuw heeft getransformeerd. Opgericht in 1698, zijn deze instellingen uitgegroeid tot een breed scala aan culturele, wetenschappelijke, educatieve en sociale entiteiten, waardoor ze een uniek voorbeeld zijn van doelgerichte architectuur en gemeenschapsdienst.
Het verhaal van de Francke Stichtingen begint met de benoeming van August Hermann Francke als predikant van de St. Georgkerk in Glaucha (nu een deel van Halle) in 1691. Geconfronteerd met wijdverspreide onwetendheid en moreel verval in zijn parochie, startte Francke catechismuslessen voor zowel kinderen als volwassenen. Zijn inspanningen om de situatie van arme kinderen te verbeteren, leidden tot de oprichting van een liefdadigheidsschool, gefinancierd door kerkcollectes.
Een belangrijke donatie in 1695 betekende een keerpunt voor Francke's projecten. Met deze financiële steun opende hij een school voor arme kinderen in een kamer van het parochiehuis, die al snel bekendheid verwierf vanwege de kwaliteit van het onderwijs. Naarmate het aantal leerlingen groeide, breidde Francke zijn educatieve initiatieven uit en richtte in 1695 het Pädagogium op voor kinderen uit adellijke en rijke families, en in 1697 een Latijnse school voor jongens uit burgerlijke families. Deze scholen hadden als doel zielen te redden door middel van rigoureus onderwijs, inclusief het leren lezen en schrijven van meisjes, wat destijds vooruitstrevend was.
Francke, zich bewust van de erbarmelijke omstandigheden waarin wezen en behoeftige kinderen buiten de school verkeerden, bedacht het idee van een weeshuis. Met gebruikmaking van electorale privileges en genereuze donaties legde hij in 1698 de basis voor een enorm gebouw. In april 1701 werd het weeshuis, dat ook als hoofdgebouw van de Francke Stichtingen diende, ingehuldigd.
Het weeshuis was niet alleen een opvangcentrum, maar ook een centrum van diverse ondernemingen die zijn werking ondersteunden. Er werden een boekhandel, drukkerij, binderij, apotheek en natuurhistorisch kabinet opgericht, die inkomsten genereerden voor de groei van de stichtingen. In 1708 begon de Hallische Zeitung, een driemaal per week verschijnende krant, met publicatie, wat de invloed van de stichtingen verder versterkte.
Speurtochten in Halle (Saale)
Ontdek Halle (Saale) met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Halle (Saale) op een spannende en interactieve manier!
De 18e eeuw zag een aanzienlijke uitbreiding en impact van de Francke Stichtingen. Nieuwe gebouwen werden opgetrokken, waaronder een drie verdiepingen tellend vakwerkhuis voor weesmeisjes in 1709 en het Engelse Huis voor studenten uit Engeland in 1710. Datzelfde jaar richtte Francke samen met Baron Carl Hildebrand von Canstein het Canstein Bijbelinstituut op, dat miljoenen betaalbare bijbels drukte door de eeuwen heen.
De stichtingen werden een toegangspoort tot de wereld, waarbij piëtistische geestelijken hun invloed uitbreidden naar de Baltische staten, Rusland, Polen, Bohemen, Slovenië, Scandinavië, Engeland, Nederland, India en Noord-Amerika. Er ontstond een wereldwijd correspondentienetwerk dat de uitwisseling van ideeën en steun bevorderde.
De 20e eeuw bracht aanzienlijke uitdagingen voor de Francke Stichtingen. Tijdens het nazi-tijdperk balanceerden de stichtingen tussen aanpassing, steun en verzet tegen de ideologie van het regime. Ondanks de onrust bleef de Latijnse School (Latina) een van de weinige humanistische gymnasia in het land. De Tweede Wereldoorlog veroorzaakte schade aan verschillende gebouwen, waaronder Francke's residentie en de Latina, tijdens een luchtaanval in maart 1945.
De naoorlogse periode onder de Duitse Democratische Republiek (DDR) zag de stichtingen hun autonomie verliezen en in verval raken. Sommige gebouwen werden herbestemd voor educatief gebruik, terwijl andere verwaarloosden. De aanleg van een snelweg door het terrein van de stichting in de jaren 1970 verstoorde de site verder.
De hereniging van Duitsland in 1990 maakte de weg vrij voor de restauratie en revitalisering van de Francke Stichtingen. De historische gebouwen werden gerenoveerd en de stichtingen werden in 1992 heropgericht als een stichting van publiek recht. Erkend als een nationaal cultureel monument, werden de stichtingen in 2001 opgenomen in het Blauwe Boek van belangrijke culturele instellingen in Oost-Duitsland.
Vandaag de dag zijn de Francke Stichtingen een levendige instelling van nationaal belang met talrijke internationale samenwerkingen. Bezoekers kunnen het historische weeshuis verkennen, dat de oudste burgerlijke museumkamer van Duitsland herbergt, het Francke Kabinet, het creatieve kindercentrum Krokoseum en de historische bibliotheek van de stichting met zijn barokke podiummagazijn. De Freylinghausenzaal, ooit een vergaderruimte, herbergt nu diverse evenementen en concerten.
Het blijvende erfgoed van de Francke Stichtingen getuigt van het visionaire werk van August Hermann Francke. Van zijn bescheiden begin als liefdadigheidsschool tot zijn huidige status als veelzijdige culturele en educatieve instelling, blijven de stichtingen de gemeenschap inspireren en dienen, en belichamen ze de geest van filantropie en educatie die Francke's levenswerk definieerde.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.