De Moritzburg in Halle (Saale), een opvallend gerestaureerde kasteelruïne, staat als een getuigenis van de rijke geschiedenis en architectonische pracht van de stad. Opgericht in 1484, werd dit laatgotische fort oorspronkelijk gebouwd als residentie van de aartsbisschoppen van Maagdenburg. Tegenwoordig is het een van de meest imposante bouwwerken in Halle, en trekt het bezoekers aan met zijn rijke verleden en culturele betekenis.
De geschiedenis van de Moritzburg is nauw verweven met die van Halle. In de 13e eeuw slaagde de machtige zoutindustrie-aristocratie, bekend als de Pfänner, erin om de stad geleidelijk te bevrijden van de invloed van de aartsbisschop van Maagdenburg door verschillende vrijheden en privileges te kopen. Tegen 1263 had Halle praktisch politieke autonomie bereikt. Echter, in de 15e eeuw ontstond er een nieuwe oppositie van de belangrijke ambachtsgilden, die vertegenwoordiging in de stadsraad zochten, die werd gedomineerd door de oude stadsadel, de Pfänner. Deze oppositie sloot zich aan bij de aartsbisschop en opende in 1479 de stadspoorten voor zijn troepen. Na een korte weerstand betrad de 14-jarige aartsbisschop Ernst van Wettin de stad, wat het einde van de stedelijke vrijheid markeerde met de reglementsorde van de Calber Landdag van 1479, die de bouw van een versterkt kasteel in Halle voorschreef om de gehoorzaamheid en rust in de stad te waarborgen.
De bouw van de Moritzburg begon onmiddellijk, met de eerste opmetingen in april 1479. Het vinden van een geschikte locatie bleek een uitdaging vanwege de slechte bodemomstandigheden, maar uiteindelijk werd een plek binnen de stadsmuren gekozen op het voormalige terrein van het Joodse dorp in het noordwesten van de stad. Op 25 mei 1484 legde aartsbisschop Ernst persoonlijk de eerste steen voor zijn nieuwe residentie, die Moritzburg werd genoemd naar de patroonheilige van het land, Sint Mauritius. Ernst van Wettin en zijn opvolger, Albrecht van Brandenburg, ontwikkelden een uniek residentieprogramma met de Moritzburg, waarbij de elementen van een fort en een paleis voor het eerst in Duitsland werden gecombineerd. Het ontwerp van het kasteel vertoont laatgotische vormen, maar de bijna regelmatige vierhoekige indeling, uniforme vloerniveaus en horizontaal geaccentueerde gevels wijzen op een vroegmoderne structuur. De bouw werd aanvankelijk geleid door Peter Hanschke uit Oost-Pruisen en later door Andreas Günther, de hoofdarchitect van de aartsbisdommen Mainz en Maagdenburg.
De indeling van de Moritzburg vormt een bijna regelmatige vierhoek, met afmetingen van ongeveer 72 bij 85 meter. Het kasteel werd voornamelijk gebouwd met puinsteen. Een 20 tot 25 meter brede en 10 meter diepe gracht, ooit moerassig, omringt de zuid-, oost- en noordzijde, terwijl de westzijde wordt beschermd door een trapsgewijs buitenhofsysteem richting de Saale. De ruime binnenplaats, groot genoeg voor festiviteiten, processies of riddertoernooien, is verhoogd tot het niveau van de stadsstraten.
De westvleugel is de belangrijkste en meest indrukwekkende zijde van het kasteel. De bovenverdiepingen waren ooit grote zalen, en de gewelfde bovenkelder wordt nu door het museum gebruikt voor tentoonstellingen. De bovenverdiepingen, grotendeels in ruïneuze staat, huisden de weelderige staatsappartementen van de aartsbisschop. Het noordelijke deel bevatte de woonvertrekken van de prins en de bibliotheek van de aartsbisschop. Opmerkelijk is de centrale trap aan de binnenplaatszijde, een van de vroegste voorbeelden in de Duitstalige wereld van een trap die in het gebouw is geïntegreerd in plaats van extern uit te steken.
De noordvleugel huisvestte oorspronkelijk de hoofdingang, herkenbaar aan een mooie wapenschildfries. Deze ingang werd in 1616 verzegeld. Boven de kelder bevonden zich twee verdiepingen die werden gebruikt als kantoren voor ambtenaren en als archief. In 1894, ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de Universiteit van Halle, werden scherm- en gymnastiekzalen toegevoegd en gebruikt voor lichamelijke opvoeding tot 1990. De kasteelkapel, gewijd aan Maria Magdalena, begon twee jaar na de intrek van de aartsbisschop met de bouw en werd in 1509 ingewijd.
De oostzijde bevat de toegangstoren naar de stad, die een woontoren was met een kapel op de onderste verdieping. De ingang was ontworpen met een lichte bocht om directe aanvallen op de poort te voorkomen. De oorspronkelijke oostvleugel bestond uit een smalle tweeverdiepingen tellende verdedigingsgang met arcadeopeningen en schietgaten. In 1777 werd een barok gebouw, bekend als de Lazarettbau, gebouwd op de fundamenten van de oude verdedigingsgang voor het Pruisische garnizoen. Het zuidoostelijke bastion werd in 1913 uitgebreid voor het museum, en tegenwoordig huisvest de noordoostelijke toren de studentenclub Turm, opgericht in 1972.
Vandaag de dag is de zuidzijde niet meer origineel. Het bevatte ooit nutsgebouwen, de keuken, de vertrekken van de kasteelkapitein en essentiële waterputten. De stallen bevonden zich waarschijnlijk ook hier. Van 1582 tot 1680 was de munt van de aartsbisschop gehuisvest in het hoge gewelf onder het binnenplaatsniveau. Het Talamt, een museumgebouw gebouwd tussen 1901 en 1904 op de fundamenten van het oorspronkelijke vakwerk nutsgebouw, integreert twee grote zalen van het oorspronkelijke Talamt, de gerechts- en banketzalen, die werden verplaatst vanwege straatuitbreidingen in 1881. Het Talamt van de Halloren, gebouwd tussen 1594 en 1607, diende als zetel van de zoutgraaf, het Talgericht, en het gildehuis van de Halloren.
De heerschappij van Ernst van Wettin wordt gekenmerkt door zijn overwinning op Halle in 1479 en zijn uitgebreide bevordering van de nieuwe residentiestad. Zijn opvolger, Albrecht V van Brandenburg, bekleedde talrijke prestigieuze titels en maakte van de Moritzburg zijn favoriete residentie. In 1517 nodigde Albrecht de Dominicaner Johann Tetzel uit naar de Moritzburg, wat een golf van aflatenverkoop veroorzaakte om zijn uitgebreide reliekenverzameling, bekend als de Hallesche Heiltum, te financieren. Deze verzameling, gehuisvest in de kasteelkapel en later verplaatst naar de kathedraal, omvatte 353 reliekhouders met 21.484 individuele relieken, waardoor het de belangrijkste verzameling van zijn soort in Duitsland was. Na de Reformatie in Halle verliet Albrecht de stad en trok zich terug in Mainz.
Tijdens de Dertigjarige Oorlog trokken Halle en de Moritzburg herhaaldelijk troepen aan. In oktober 1625 bezette Wallenstein de stad en het fort. Na de nederlaag bij Breitenfeld trok Tilly zich terug in de Moritzburg, achtervolgd door de Zweden. In september 1631 veroverde de Zweedse koning Gustavus Adolphus Halle en de Moritzburg zonder weerstand. De Vrede van Praag (1635) erkende hertog August van Saksen-Weissenfels als de nieuwe aartsbisschop. Tijdens een ander beleg door de Zweden brak er op 6 januari 1637 een brand uit in het kasteel, die de bovenverdiepingen van de west- en noordzijde en de kapel verwoestte. Het garnizoen gaf zich vervolgens over. Op 19 maart 1639 bliezen Saksische troepen het zuidwestelijke bastion op, waardoor het Zweedse garnizoen zich moest overgeven.
Tegenwoordig staat de Moritzburg als een opmerkelijk historisch en cultureel monument in Halle, en biedt het bezoekers een kijkje in het turbulente verleden en architectonische erfgoed van de stad. De transformatie van het kasteel tot museum in 1904 en de daaropvolgende uitbreidingen hebben het een belangrijke culturele instelling gemaakt, die
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.
Koop cadeaubonnen
