In het pittoreske stadje Heemstede, gelegen in de provincie Noord-Holland, staat de indrukwekkende Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk. Deze rooms-katholieke kerk is een baken van historische betekenis en architectonische pracht, en biedt bezoekers een inkijkje in de rijke geschiedenis van de Nederlandse kerkelijke architectuur.
De oorsprong van deze heilige plek gaat terug tot 1347, toen het eerste katholieke gebouw gewijd aan de Hemelvaart van Maria werd opgericht. Aanvankelijk was het een kapel en kreeg het nooit de status van parochiekerk. Helaas werd het in 1573 verwoest. In 1924 begon een nieuw hoofdstuk met de oprichting van een tweede rooms-katholieke parochie in Heemstede. Pastoor Paulus Johannes Nieuwenhuis kreeg de opdracht om de haalbaarheid van deze nieuwe parochie te onderzoeken, wat leidde tot de vorming van de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartparochie.
De beroemde architect Joseph Cuypers en zijn zoon Pierre Jr. werden aangesteld om de nieuwe kerk te ontwerpen. Ondanks verschillende ontwerpvoorstellen, waaronder een koepelkerk, koos Cuypers uiteindelijk voor een kruiskerk, omdat dit beter paste bij de prominente locatie aan de Heemsteedse Dreef. De bouw begon in 1926, met Thunnissen & Van Sambeek als aannemer voor een bedrag van 192.950 gulden. Ondanks budgettaire beperkingen die tot enkele compromissen leidden, werd de kerk op 7 juli 1927 ingewijd en tegen de winter van dat jaar volledig voltooid.
Hoewel oorspronkelijk bedoeld als een koepelkerk, is het uiteindelijke ontwerp van de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk een kruisvormige structuur. De oriëntatie van de kerk moest enigszins worden aangepast om op het perceel te passen, waardoor de voorgevel naar het Valkenburgerplein gericht is. De hoofdingang bevindt zich in de zuidoosthoek van de gevel, met een extra ingang aan de noordwestzijde.
Het exterieur van de kerk wordt gekenmerkt door een robuuste bakstenen constructie, gelegd in Vlaams verband, met een fundering van Sinvermysteen steen. Het dak is een combinatie van verschillende stijlen, met een piramidevormige sectie boven het kruispunt, doorsneden door zadeldaken van de transepten en een veelhoekig dak boven de apsis.
Speurtochten in Heemstede
Ontdek Heemstede met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Heemstede op een spannende en interactieve manier!
Een van de meest opvallende kenmerken van de kerk is de toren, die trots staat in de noordwesthoek van de gevel, op de kruising van Heemsteedse Dreef en Valkenburgerplein. De toren, met zijn vierkante basis en twee secties, herbergt een klok en klokkengaten in het bovenste gedeelte. Met een indrukwekkende hoogte van 27 meter wordt de toren bekroond met een 8,2 meter hoge spits. Oorspronkelijk waren de vloeren van de toren van hout, maar door waterschade werd in 1934 een betonnen vloer geïnstalleerd, met delen van de houten klokkenstoelen bedekt met lood.
Bij binnenkomst in de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk worden bezoekers verwelkomd door een interieur dat, hoewel het de vorm van een Latijns kruis heeft, is ontworpen met een centrale opzet om onbelemmerde uitzichten op het altaar te bieden. Dit ontwerp sluit aan bij de principes van de Liturgische Beweging, die de verbinding van de gemeente met de liturgische handelingen benadrukt. Het kruispunt van de kerk vormt een achthoek, waarbij de armen van het kruis de lange zijden van deze vorm creëren. Het plafond van het kruispunt is een uniek netgewelf, een zeldzaam kenmerk voor zo'n grote overspanning.
De binnenmuren zijn voornamelijk van steen, met gebruik van verschillende kleuren en vormen, waaronder gele Friese steen en waalklinkers. De ramen zijn ontworpen om het interieur te complementeren, met rechte lateien in gebieden met vlakke plafonds en gebogen lateien in de transepten en gevel.
Joseph Cuypers en zijn zoon droegen ook bij aan het interieurontwerp, inclusief het altaar. De firma Thunnissen & Van Sambeek leverde de kerkbanken, die plaats bieden aan 890 zitplaatsen, en een doopvont. Boven het hoofdaltaar werd in 1945 een schilderij van Han Bijvoet toegevoegd, dat de Hemelvaart van Maria uitbeeldt, ter gelegenheid van het 40-jarig priesterjubileum van Pastoor Van Noort. Bijvoet creëerde ook schilderijen boven de zijaltaren, met scènes zoals de Heilige Familie in een timmerwerkplaats en de Geboorte van Jezus.
Het orgel van de kerk, vervaardigd door T. Vermeulen en de firma L. Ypma & Co., werd in fasen geïnstalleerd, met de orgelkast geplaatst in 1926 en de console opgeslagen tot de voltooiing van het orgel in 1929. Het orgel heeft twee manualen en een pedaal met pneumatische actie.
Aangrenzend aan de kerk staat de pastorie, ook ontworpen door het duo Cuypers, als een traditionalistisch gebouw met twee verdiepingen en een zolder. De pastorie omvat een kelder en is via een gang verbonden met de kerk, die langs de zijkant van het gebouw loopt en toegang biedt tot de zuidelijke transeptarm.
Concluderend is de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk niet alleen een plaats van aanbidding, maar ook een getuigenis van het architectonische en historische erfgoed van Heemstede. De rijke geschiedenis, opvallende architectuur en prachtige interieur maken het een must-see voor iedereen die het culturele erfgoed van Nederland wil verkennen.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.