Kathedraal van Matera

De kathedraal van Matera, officieel bekend als de Kathedraal van de Madonna della Bruna en Sint Eustachius (Cattedrale di Matera), is een indrukwekkend monument dat de rijke geschiedenis en architectonische pracht van Matera, Italië, weerspiegelt. Gelegen op het hoogste punt van de Civita, het oude hart van Matera, domineert deze kathedraal niet alleen de skyline, maar biedt ook een diepgaand inzicht in het verleden van de regio en haar blijvende spirituele erfgoed.

De Historische Weefsel van de Kathedraal van Matera

De oorsprong van de kathedraal van Matera gaat terug tot een tijd waarin deze plek werd ingenomen door een Normandisch kasteel en, nog eerder, een paleo-christelijke plaats van aanbidding. De bouw van de kathedraal begon in 1230 onder keizer Frederik II van Zwaben, die een groot gebouw wilde dat de nieuwe status van de stad als aartsbisdom zou weerspiegelen. In 1270 was de kathedraal voltooid en werd aanvankelijk gewijd aan Sint Maria van Matera. Door de eeuwen heen onderging het verschillende herwijdingen en werd het uiteindelijk in 1627 bekend als de Kathedraal van de Madonna della Bruna en Sint Eustachius, een naam die het tot op de dag van vandaag draagt.

In de loop van zijn geschiedenis heeft de kathedraal van Matera vele belangrijke gebeurtenissen meegemaakt. Paus Urbanus II verbleef op de locatie tussen 1093 en 1094, en in 1962 werd het door Paus Johannes XXIII verheven tot de waardigheid van een basiliek minor. De kathedraal ontving ook Paus Johannes Paulus II tijdens zijn bezoek in 1991. Uitgebreide restauratiewerkzaamheden, met name tussen 2003 en 2006, hebben de grandeur behouden, zodat het blijft inspireren voor alle bezoekers.

Architectonische Wonderen van de Kathedraal van Matera

Het exterieur van de kathedraal van Matera blijft opmerkelijk trouw aan het oorspronkelijke ontwerp, een ongerept voorbeeld van Apulische Romaanse architectuur. De westelijke oriëntatie, vermoedelijk het werk van de astronoom Alano da Matera, zorgt ervoor dat de kathedraal baadt in het gouden licht van de ondergaande zon, wat zijn majestueuze aanwezigheid versterkt.

De gevel wordt gedomineerd door een prachtige roosvenster met zestien stralen, die het goddelijke licht symboliseren. Boven het venster is de aartsengel Michaël afgebeeld die triomfantelijk een draak verplettert, een krachtig symbool van het goede dat het kwade overwint. Naast het roosvenster staan figuren die de vier evangelisten en de twaalf apostelen vertegenwoordigen, ondersteund door telamons. De centrale ingang, versierd met een boog en een standbeeld van de Madonna della Bruna, wordt geflankeerd door beelden van de heiligen Petrus en Paulus, terwijl de hoeken van de gevel hoogreliëfs van de heiligen Eustachius en Theopista bevatten.

Aan de rechterkant van de kathedraal, met uitzicht op Piazza Duomo, zijn twee extra deuren, waarvan de meest opvallende de Porta dei Leoni (Deur van de Leeuwen) is, genoemd naar de twee stenen leeuwen die deze bewaken. De lunet boven de andere deur, bekend als de Porta di Piazza, bevat een bas-reliëf van Abraham, wat de historische religieuze diversiteit van de stad weerspiegelt. De 52 meter hoge campanile, of klokkentoren, met zijn vier lagen en piramidevormige top, staat als een baken van de blijvende aanwezigheid van de kathedraal.

Het Verkennen van het Interieur van de Kathedraal van Matera

Bij binnenkomst in de kathedraal van Matera worden bezoekers verwelkomd door een plattegrond in de vorm van een Latijns kruis met drie beuken, waarbij de centrale beuk hoger is dan de andere. Het interieur heeft sinds 1627 ingrijpende veranderingen ondergaan, met toevoegingen van stucwerk en decoraties, waarvan vele in 1776 verguld werden. De centrale beuk wordt verlicht door tien ramen en heeft een houten cassetteplafond dat in 1719 werd geïnstalleerd en in de 19e eeuw werd versierd met drie schilderijen van de Calabrische kunstenaar Battista Santoro.

Een van de meest gekoesterde kunstwerken van de kathedraal is een Byzantijns fresco uit 1270, dat de Madonna della Bruna met het Kind afbeeldt, die met twee vingers zegent. Dit meesterwerk, toegeschreven aan Rinaldo da Taranto, is te vinden op het eerste altaar van de linkerbeuk. Het tweede altaar is gewijd aan Sint Jan van Matera, wiens relieken in een sarcofaag daar worden bewaard. Het derde altaar, bekend als het Altaar van Sint Anna, heeft een prachtig schilderij van de broeder Francesco da Martina uit 1633.

De Renaissancekapel van de Aankondiging, gemaakt door Giulio Persio, heeft een cassetteplafond en muren versierd met nissen. In het linker transept kunnen bezoekers een kerststal bewonderen, gesneden uit hard steen tussen 1530 en 1534 door Altobello Persio en Sannazzaro di Alessano, die elementen van het unieke landschap van Matera weerspiegelt. Dezelfde kunstenaar maakte ook een rijkelijk versierd stenen altaarstuk in 1539, gelegen aan het einde van het linker transept.

Het hoofdaltaar, gerestaureerd in 1627, wordt bekroond door een groot altaarstuk van Fabrizio Santafede, dat de Maagd omringd door heiligen afbeeldt. Het koor, gemaakt van massief walnotenhout en ingewikkeld gesneden door Giovanni Tantino van Ariano Irpino in 1453, bestaat uit 60 zitplaatsen en is een bewijs van het vakmanschap van die tijd. Aan de rechterkant van het presbyterium bevindt zich een elektrisch pijporgel, gebouwd door de gebroeders Ruffatti, met 35 registers verdeeld over twee manualen en pedalen.

Andere opmerkelijke kunstwerken in de kathedraal zijn een Madonna delle Grazie tussen de heiligen Hilarius en Jan van Matera door Domizio Persio uit 1592, een schilderij van Sint Cajetanus door Carlo Rosa uit 1652, een houten kruisbeeld uit de 17e eeuw en een polyptiek van Vito Antonio Conversi. Aan de rechterkant van de hoofdingang bevindt zich een fresco van het Laatste Oordeel uit de late 13e eeuw, het enige overgebleven voorbeeld van de oorspronkelijke geschilderde decoratie van de kathedraal, ook toegeschreven aan Rinaldo da Taranto.

Tot slot is de kathedraal van Matera niet alleen een plaats van aanbidding; het is een levend museum van kunst, geschiedenis en geloof. Zijn torenhoge aanwezigheid boven de oude stad Matera en zijn ingewikkelde architectonische details maken het een onmisbare bestemming voor iedereen die dit UNESCO-werelderfgoed bezoekt. Of je nu wordt aangetrokken door zijn historische betekenis, zijn artistieke schatten of zijn spirituele sfeer, de kathedraal van Matera belooft een onvergetelijke ervaring.