De onderzeebootbasis van Saint-Nazaire, lokaal bekend als Base sous-marine de Saint-Nazaire, is een indrukwekkend overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog. Gelegen in de havenstad Saint-Nazaire aan de Franse Atlantische kust, getuigt deze enorme structuur van de vindingrijkheid en vastberadenheid van de oorlogsingenieurs. Tegenwoordig dient het niet alleen als een historisch monument, maar ook als een bruisend cultureel en toeristisch centrum, dat bezoekers van over de hele wereld aantrekt.
Voor de Tweede Wereldoorlog was Saint-Nazaire al een belangrijke haven aan de Atlantische kust van Frankrijk. De transformatie naar een onderzeebootbasis begon echter pas echt in juni 1940, toen Duitse troepen de stad bezetten. De basis werd gebouwd om Duitse U-boten te beschermen tegen geallieerde luchtaanvallen, en de eerste Duitse onderzeeboot, U-46, arriveerde in september 1940. De bouw, onder toezicht van de Duitse ingenieur Probst en uitgevoerd door de Organisation Todt, begon in februari 1941 en ging door in verschillende fasen tot december 1943.
De basis werd gebouwd op de locatie van het draaibekken van de Compagnie Générale Transatlantique, en de bouw vereiste de sloop van bestaande dokken en gebouwen. Materialen werden van de La Roche Ballue-steengroeve in Bouguenais naar Saint-Nazaire vervoerd via de rivier. De bouw van de basis was een gigantische inspanning, waarbij op het hoogtepunt meer dan 4.600 arbeiders betrokken waren. Het resulterende bouwwerk is immens, met een lengte van 300 meter, een breedte van 130 meter en een hoogte van 18 meter, en een betonnen volume van ongeveer 460.000 kubieke meter.
De onderzeebootbasis van Saint-Nazaire is een wonder van oorlogsarchitectuur. Het dak, ontworpen om zware bombardementen te weerstaan, is een gelaagd meesterwerk. Het bestaat uit vier verschillende lagen: een 3,5 meter dikke laag gewapend beton, een 35 centimeter dikke laag beton en graniet, een 1,7 meter dikke laag gewapend beton, en de Fangrost-laag, bestaande uit in elkaar grijpende balken. Dit formidabele dak heeft ook geschutsopstellingen, een observatieklok en een bunker voor een automatische mortier.
De basis bevat 14 onderzeebootpennen, genummerd van 1 tot 14 van noord naar zuid. Pennen 1 tot 8 zijn droogdokken, elk 92 meter lang en 11 meter breed, ontworpen om een enkele onderzeeboot te huisvesten. Pennen 9 tot 14 zijn natte dokken, elk 62 meter lang en 17 meter breed, en kunnen twee onderzeeboten huisvesten. De basis bevat ook talloze technische werkplaatsen, opslagfaciliteiten, kantoren, bemanningsverblijven, keukens, bakkerijen, elektriciteitscentrales en zelfs een ziekenhuis.
Speurtochten in Saint-Nazaire
Ontdek Saint-Nazaire met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Saint-Nazaire op een spannende en interactieve manier!
Tijdens de oorlog was de onderzeebootbasis van Saint-Nazaire de thuisbasis van de 6e en 7e Duitse U-bootflottieljes. Het 7e Flottielje, oorspronkelijk gevestigd in Kiel, begon in september 1940 vanuit Saint-Nazaire te opereren, en het 6e Flottielje uit Danzig arriveerde in februari 1942. De basis werd een cruciaal knooppunt voor U-bootoperaties in de Atlantische Oceaan, en bood onderhoud, reparaties en bevoorradingsdiensten.
Toen de geallieerden in 1944 oprukten, werd het 7e Flottielje overgeplaatst naar Noorwegen. In september 1944 verklaarde Hitler de basis tot Festung (vesting), en deze bleef onder Duitse controle tot het einde van de oorlog. De laatste U-boot die Saint-Nazaire verliet was de U-255 op 8 mei 1945, terwijl de U-510 werd gevangengenomen door de geallieerden en later dienst deed in de Franse marine als de Bouan.
Na de oorlog werd de onderzeebootbasis van Saint-Nazaire en het omliggende gebied grotendeels verlaten voor meerdere decennia. In 1994 lanceerde de stad het Ville-Port project om het gebied nieuw leven in te blazen. De eerste fase, Ville-Port 1, zag de ontwikkeling van toeristische en culturele faciliteiten in en rond de basis. Twee onderzeebootpennen werden omgevormd tot een nagebootste trans-Atlantische lijnervaring, en er werden woningen in de buurt gebouwd. In 1997 werden vier pennen opengesteld voor de haven, en het dak werd toegankelijk voor het publiek, met een prachtig uitzicht op de Loire-estuarium, de Saint-Nazaire-brug en de Atlantische scheepswerven.
In 2000 opende Escal'Atlantic, een interpretatief centrum gewijd aan de geschiedenis van trans-Atlantische lijnschepen, binnen de basis. De tweede fase, Ville-Port 2, zette de transformatie voort, met de oprichting van de LiFE (Lieu International des Formes Emergentes) en de VIP (een muziekpodium) in pennen 13 en 14. In 2007 werd een radome van een voormalig NAVO-radarstation in Berlijn op het dak geïnstalleerd, een geschenk van het Duitse Ministerie van Defensie.
Tegenwoordig herbergt de basis ook de Tiers Paysage tuinen, ontworpen door landschapsarchitect Gilles Clément, en het trainingscentrum van de Nationale Zee Reddingsmaatschappij. In 2018 werd een gemeenschapszaal ingewijd in pennen 12 en 13. De oorlogsverleden van de basis wordt minder prominent belicht, maar het blijft een krachtig symbool van veerkracht en transformatie.
Een bezoek aan de onderzeebootbasis van Saint-Nazaire biedt een unieke kijk op een cruciale periode in de geschiedenis en de kans om getuige te zijn van de opmerkelijke aanpassing van een oorlogsrelikwie tot een levendig cultureel monument. Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een architectuurenthousiasteling, of gewoon nieuwsgierig, de basis is een must-see bestemming in Saint-Nazaire.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.