Sint-Aldegondakerk

De St. Aldegundiskerk in Emmerik aan de Rijn, gelegen in het district Kleef in Noordrijn-Westfalen, Duitsland, is een prachtig voorbeeld van gotische architectuur en een symbool van de rijke geschiedenis van de stad. Deze katholieke parochiekerk, gewijd aan St. Aldegundis, staat als een getuigenis van de architectonische vaardigheden en historische betekenis van de regio.

De Geschiedenis van de St. Aldegundiskerk

De oorsprong van de St. Aldegundiskerk gaat terug tot ongeveer 700 na Christus, toen de eerste kerk werd gebouwd onder het patronaat van St. Martin. Deze vroege kerk was sinds 914 verbonden met een kapittel. Een belangrijke verandering vond plaats toen het patronaat verschoof naar St. Aldegundis, na de verplaatsing van het St. Martinuskapittel en de oprichting van een eigen kerk. De parochiekerk bleef tot 1439 opgenomen.

Tussen 1449 en 1514 werd een nieuwe, verlengde, driebeukige pseudobasiliek van baksteen en tufsteen gebouwd om de voorgangerkerk, die door brand was verwoest, te vervangen. De kerk werd ontworpen met drie polygonale koren en een drie verdiepingen tellende toren van tufsteen. Aanvankelijk begon de bouw onder leiding van Johann von Wintern met een plan voor een korter schip en een westtoren. Het koor werd in 1474 ingewijd, wat aangeeft dat de werkzaamheden aan de westkant al aan de gang waren. Het schip werd tussen 1483 en 1514 met twee traveeën verlengd, inclusief de toren. De toren, die in 1651 door brand werd verwoest, werd na 1719 herbouwd en in 1854 gerenoveerd.

Rond 1900 onderging de kerk uitgebreide renovaties. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kerk in 1944 bijna volledig verwoest, waarbij alleen de buitenmuren overeind bleven. Tegen 1955 waren het schip en het koor in hun oorspronkelijke vorm herbouwd. De wederopbouw van de toren begon in 1959, maar werd slechts tot een hoogte van 58 meter voltooid, vergeleken met de oorspronkelijke 91 meter. De torenspitsen werden in 1967 door Waldemar Kuhn gemaakt. De torenhal is open naar het interieur met grote ondersteunende bogen, en de betonnen plaat van het orgelbalkon is opgehangen tussen de pilaren van de hoge torenhal. De iets verlaagde ruimte eronder wordt gebruikt als doopkapel. De muur in het zuidelijke zijkoor is sierlijk betegeld tot op de hoogte van de vensterbank, en een dubbel portaal is geïnstalleerd in de westgevel. De algehele structuur vertegenwoordigt het Cleves-type pseudobasiliek.

Architectonische Wonderen

De St. Aldegundiskerk is een schatkamer vol artistieke en architectonische wonderen. Een opmerkelijk kenmerk is de muurschildering van Friedrich Stummel uit 1888, gelegen op de zuidoostelijke muur van het polygoon. Deze schildering toont de Maagd Maria die wordt vereerd door Dominicanen en werd gemaakt ter herdenking van de oprichting van de Rozenkransbroederschap.

Een ander belangrijk stuk is een paneelschildering uit 1350, toegeschreven aan Duccio di Buoninsegna, die Christus in het graf afbeeldt. Daarnaast is er een drieluik aan de zuidmuur, gemaakt rond 1900 door H. Lamers naar een ontwerp van Rogier van der Weyden, dat de Aanbidding der Wijzen, de Annunciatie en de Opdracht toont.

Beelden en Figuren

De kerk herbergt verschillende prachtige beelden. Op de oostelijke torenzuilen staan beelden van St. Catharina en St. Agnes, daterend uit circa 1470 tot 1480. Agnes is versierd met de wolkenbandketting van de Cleves Antonius Orde. De dubbele Madonna, gemaakt door Dries Holthuys rond 1490, is een ander opmerkelijk stuk, tentoongesteld in een kroonluchter uit 1963.

In de noordelijke zijbeuk staan beelden van St. Thomas van Aquino, St. Christoffel en St. Johannes de Evangelist op consoles. Het beeld van Thomas, daterend uit circa 1480, wordt toegeschreven aan de kring van Meester Arnt, met resten van de oorspronkelijke verf nog zichtbaar. Het beeld van Christoffel, uit circa 1500, wordt toegeschreven aan de kring van Dries Holthuys en is opnieuw geschilderd. Het beeld van Johannes, daterend uit circa 1530, wordt toegeschreven aan H. van Holt. Aan weerszijden van het koorpolygoon staan houten beelden van St. Catharina (circa 1510/20) en St. Jacobus de Oudere (circa 1500), beide nieuw geschilderd. In de zuidelijke zijbeuk staat een ongeschilderd beeld van St. Sebastian uit circa 1480 op een stele.

Het Orgel en de Klokken

Het orgel van de kerk, gebouwd in 1973 door de orgelbouwfirma Romanus Seifert & Zoon uit Kevelaer, werd in 1997 uitgebreid. Dit instrument, met zijn 47 registers op drie manualen en pedaal, heeft elektrische speel- en registertracturen.

De kerktoren herbergt een klokkenspel van drie klokken, waarvan de grootste klok, de Marienglocke, in 1498 werd gegoten door de beroemde Nederlandse klokkengieter Gerhard van Wou. Deze klok, samen met de Viktorglocke in St. Viktor in Xanten, is een van de grootste middeleeuwse kerkklokken in de Nederrijnse regio. Een tweede klok, gegoten in hetzelfde jaar, werd tijdens de Tweede Wereldoorlog vernietigd. Na de oorlog ontving de gemeenschap een leenklok van onbekende herkomst. In 1952 goot de klokkengieterij Feldmann & Marschel in Münster de Angelusklok.

In de jaren negentig ontstond de wens om een beiaard te laten gieten. De eerste 18 klokken werden in 1995 gemaakt door de Koninklijke Klokkengieterij Petit & Fritsen in Aarle-Rixtel, Nederland. In 2000 werden er nog 25 klokken aan toegevoegd, waardoor de beiaard in totaal 43 klokken telt. De beiaard beslaat vier en een halve octaaf van f1, g1 en a1 chromatisch tot cis5. Elke derde zaterdag van de maand worden er concerten gehouden.

De St. Aldegundiskerk is niet alleen een plaats van aanbidding; het is een levend museum van kunst, geschiedenis en architectuur. De muren en zalen weerklinken met eeuwen van toewijding, kunstzinnigheid en veerkracht, wat het een onmisbare bestemming maakt voor iedereen die Emmerik aan de Rijn verkent.