Sint-Catharinakerk

St. Katharinen, ook wel bekend als St. Katharina en Barbara, is een prachtig bewijs van de rijke geschiedenis en architectonische pracht van Halberstadt, de charmante hoofdstad van het Harz-district in Saksen-Anhalt, Duitsland. Deze rooms-katholieke kerk heeft eeuwen van verandering meegemaakt, vanaf haar oorsprong in de 13e eeuw als een Dominicaanse kloosterkerk tot haar huidige rol als parochiekerk van St. Burchard in het bisdom Magdeburg.

Een Reis Door de Tijd: De Geschiedenis van St. Katharinen

Het verhaal van St. Katharinen begint in 1224, slechts drie jaar na de dood van St. Dominicus, de oprichter van de Dominicaanse Orde. Bisschop Friedrich II van Halberstadt gaf toestemming voor de oprichting van een Dominicaans klooster in Halberstadt. Tegen 1231 hadden de Dominicanen land verworven om hun klooster te bouwen, en de eerste monniken kwamen waarschijnlijk uit de Pauluskirche in Hildesheim. Het klooster werd voltooid in 1240 en in de herfst van 1242 wijdde bisschop Meinhard von Kranichfeld de kloosterkerk in.

Het klooster beleefde zijn eerste gouden tijdperk, maar de Reformatie en de pest maakten abrupt een einde aan de welvaart. Tegen 1550 waren er nog maar twee monniken over, en de pest eiste in 1565 de levens van de laatste monniken. Het jaar daarop nam Heinrich Julius, de eerste protestantse beheerder, de controle over het bisdom over. Het verlaten St. Katharinenklooster werd ondergebracht bij het nu bi-confessionele kapittel en omgevormd tot een school.

De Dertigjarige Oorlog bracht verdere onrust. In 1628 nam Leopold Wilhelm van Oostenrijk, een katholieke bisschop, de controle over en probeerde zijn gebieden te herkerstenen. Het St. Katharinenklooster werd teruggegeven aan de Dominicanen, en twee monniken van het Heilig Kruisklooster in Osnabrück vestigden zich er opnieuw. Ondanks onderbrekingen tijdens de Zweedse bezetting van 1632 tot 1637, bleef het klooster opereren op basis van de regulering van het normale jaar van de Vrede van Westfalen, zelfs tijdens het Pruisische tijdperk. De Dominicanen dienden de lokale rooms-katholieke gemeenschap en de protestantse omgeving tot de secularisatie van het klooster op 1 december 1810 onder Napoleontische heerschappij. De kloostergebouwen werden herbestemd als magazijnen en fabrieken, maar de ingelijfde katholieke parochie bleef bestaan.

In 1867 werd het dekenaat Halberstadt opgericht en werd de parochie St. Katharina en Barbara eraan toegevoegd. In 1910 werden de voormalige kloostergebouwen door de parochiegemeenschap gekocht en tussen 1920 en 1923 verbouwd. Deze gebouwen huisvestten een klooster van de Karmelietessen van het Goddelijk Hart van Jezus, een kinderdagverblijf, een kleuterschool en een tehuis voor kinderen en jongeren met een beperking tot 2024.

De parochie St. Katharina en Barbara werd in 2006 onderdeel van de nieuw gevormde parochievereniging Halberstadt – Adersleben – Gröningen, die ongeveer 440 katholieken omvatte. Op 18 oktober 2009 werd de huidige parochie St. Burchard in Halberstadt opgericht, bestaande uit de St. Katharinenkerk in Halberstadt, de St. Andreaskerk in Halberstadt, de St. Nikolauskerk in Adersleben en de St. Liboriuskkerk in Gröningen. De parochie St. Katharina en Barbara werd in dit proces ontbonden. Tot de ontbinding van de dekenaatstructuren in het bisdom Magdeburg op 31 augustus 2023 behoorde de kerk tot het dekenaat Halberstadt.

Een Architectonisch Wonder: Het Ontwerp van St. Katharinen

De St. Katharinenkerk werd voltooid in 1360 en bevatte oudere elementen. Als een torenloze gotische hallenkerk met een lang koor, is het een voorbeeld van de stijl van bedelorde-kerken. Het driebeukige schip bestaat uit vijf traveeën met vierdelige maaswerkramen. Het drie traveeën tellende koor eindigt in een polygonale sluiting en heeft een slanke dakruiter. De kruisribgewelven zijn alleen in het koor bewaard gebleven; het schip heeft een modern cassetteplafond. De romaanse rondbogen tussen het centrale en de zijbeuken in de oostelijke traveeën van het schip zijn bijzonder opvallend.

In het voorhof van de kerk, bij de zogenaamde Halberstadtse Bisschopsmuur, ontworpen door de Paderbornse dommeester Kurt Matern (1884-1968), staat een buste van paus Clemens II. Clemens wordt hier afgebeeld, evenals op zijn grafbeeld in Bamberg, met een rationale met een borstharnas, een hoogmiddeleeuws insigne van bisschoppelijke waardigheid.

Een Schatkamer van Kunst: Het Interieur van St. Katharinen

In de 18e eeuw kreeg de kerk een rijk barok interieur, dat voor het laatst werd gerestaureerd in de jaren 1980. Het vier verdiepingen hoge altaar is bijzonder opmerkelijk, met uitgebreide houtsnijwerken en talrijke figuren van engelen en heiligen, waaronder Dominicaanse heiligen en de patroonheiligen van de kerk, St. Katharina en St. Barbara.

Het Majestueuze Orgel

Het orgel, waarschijnlijk gebouwd door orgelbouwer Wilhelm Bergen uit Halberstadt rond 1873, is gehuisvest in een barok orgelkas van het vorige orgel. Het instrument heeft 26 registers op twee manualen en een pedaal, met mechanische speel- en registertracturen.

St. Katharinen in Halberstadt is niet zomaar een kerk; het is een levend monument voor de rijke geschiedenis en het culturele erfgoed van de stad. Of je nu een geschiedenisliefhebber bent, een architectuurliefhebber of gewoon een nieuwsgierige reiziger, een bezoek aan deze opmerkelijke kerk zal je ongetwijfeld een diepere waardering geven voor de blijvende erfenis van deze heilige plaats.