De stadswallen van Menen, lokaal bekend als de Vestingwerken van Menen, zijn een indrukwekkend bewijs van de historische en strategische betekenis van deze Belgische stad. Gelegen aan de oevers van de Leie, hebben deze verdedigingswerken de tand des tijds doorstaan en fungeren ze als stille getuigen van eeuwenlange conflicten en veranderingen. Of je nu een geschiedenisliefhebber bent of een toevallige reiziger, de stadswallen van Menen bieden een fascinerende blik in het verleden, waarbij historische intriges en architectonische wonderen samenkomen.
De oorsprong van de stadswallen van Menen gaat terug tot het einde van de 16e eeuw, midden in de roerige Tachtigjarige Oorlog. In 1578 erkende de Staten-Generaal van de Nederlanden het strategische belang van Menen en begonnen ze met de bouw van de eerste versterkte omheining. Deze vroege verdedigingswerken bestonden voornamelijk uit aarden wallen, versterkt met palissaden en grachten die werden gevuld door de Leie en de Geluwebeek. Vier poorten gaven toegang tot de stad: de Brugse Poort in het noorden, de Kortrijkse Poort in het oosten, de Rijselpoort in het zuiden en de Ieperse Poort in het westen. De bouw was echter niet voltooid, waardoor de stad kwetsbaar bleef voor aanvallen.
In oktober 1578 veroverde Emmanuel de Lalaing, baron van Montigny, Menen en ging door met het versterken ervan, waardoor het een bolwerk werd. De stad wisselde meerdere keren van eigenaar voordat de Staten-Generaal in oktober 1579 eindelijk de controle terugkregen. De versterkingsinspanningen gingen sporadisch door tot de eeuwwisseling, met belangrijke verbeteringen in de jaren 1640, waaronder de toevoeging van verdedigingen op de rechteroever van de Leie.
Speurtochten in Menen
Ontdek Menen met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Menen op een spannende en interactieve manier!
Na het Verdrag van Aken in 1668 werd Menen een Frans bezit. De daaropvolgende Frans-Nederlandse Oorlog onderbrak deze regeling tijdelijk, maar het Verdrag van Nijmegen in 1679 bevestigde opnieuw de Franse controle. Lodewijk XIV gaf vervolgens de beroemde militaire ingenieur Sébastien Le Prestre de Vauban de opdracht om de vestingwerken opnieuw te ontwerpen. Vaubans werk van 1679 tot 1689 transformeerde Menen in een formidabele vesting, wat zijn innovatieve benadering van militaire architectuur weerspiegelde.
Het noordelijke front van de vestingwerken is een uitstekend voorbeeld van Vaubans eerste systeem, gekenmerkt door zijn regelmatige lay-out. Het heeft drie bastions met orillons, bekroond met cavaliers: het Wervicq Bastion, het Ieperse Bastion en het Brugse Bastion. Daarnaast flankeert een demi-bastion, bekend als het Capucins Bastion, de Leie aan de westkant. De bastions zijn onderling verbonden door courtines en beschermd door een tenaille en een demi-lune met een redoute. Het noordelijke front omvat ook drie poorten: de Ieperse Poort, de Brugse Poort en de Kortrijkse Poort, waarbij de laatste dubbel gelaagd is voor extra veiligheid.
Het zuidelijke front heeft een meer onregelmatig ontwerp, aangepast aan het natuurlijke landschap van de Leie en omliggende wetlands. Het omvat het Blancheries Bastion en het Morte Lys Bastion, die een moerassig gebied omsluiten. Het Rijsel Hornwerk, dat de oude Rijselpoort vervangt, verbindt met het Camu Bastion aan het noordelijke front. Het zuidelijke front wordt verder beschermd door een glacis en een extra hornwerk, bekend als het Halluin Hornwerk.
In 1744, na het Beleg van Menen, beval Lodewijk XV de sloop van de vestingwerken. De wallen en kazematten werden afgebroken en de grachten werden gevuld, hoewel de funderingen intact bleven. In 1814 werd Menen onderdeel van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, dat besloot de vestingwerken te herbouwen. De heropbouw begon in 1817, inclusief nieuwe bastions met rechte flanken en kazematten ontworpen om de vooruitgang in artillerietechnologie te weerstaan. De werken bleven echter onvoltooid toen België in 1830 onafhankelijk werd.
Vandaag de dag staan er nog steeds resten van de stadswallen van Menen, die een tastbare verbinding bieden met het rijke verleden van de stad. Bezoekers kunnen delen van de Brugse en Kortrijkse bastions verkennen, evenals de toegangspoort van de Geluwebeek in het Ter Walle Park. De kazemat die ooit de ingang van de Leie flankeerde, bevindt zich nu aan de Oude Leielaan. Deze overblijfselen dienen als een aangrijpende herinnering aan de historische betekenis van Menen en de blijvende erfenis van zijn vestingwerken.
Of je nu langs de oude wallen wandelt, je verdiept in de militaire geschiedenis van de stad, of gewoon geniet van de schilderachtige schoonheid van de Leie, de stadswallen van Menen bieden een rijke en meeslepende ervaring. Deze opmerkelijke site staat als een getuigenis van de veerkracht en vindingrijkheid van degenen die het hebben gebouwd en verdedigd, en is een must-see bestemming voor iedereen die het historische hart van België verkent.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.