De Sint Walburgiskerk, lokaal bekend als Sint-Walburgiskerk, is een indrukwekkend voorbeeld van de rijke geschiedenis en architectonische pracht van Zutphen, Nederland. Deze inspirerende kerk, gelegen aan het 's-Gravenhof, heeft de tand des tijds doorstaan, met oorsprong die teruggaat tot de 11e eeuw. Het huidige gebouw, voornamelijk uit de eerste helft van de 13e eeuw, is sinds de 16e eeuw grotendeels ongewijzigd gebleven, wat het een fascinerende bestemming maakt voor zowel geschiedenisliefhebbers als toevallige bezoekers.
De wortels van de Sint Walburgiskerk gaan terug tot de 9e eeuw, toen er een kleine stenen kerk stond op de plek van de huidige structuur. Deze vroege kerk was waarschijnlijk gewijd aan Maria, die de patroonheilige van de parochie bleef tot de Reformatie. Tegen 1059 bestond er al een kapittel verbonden aan de kerk, en de kerk was aanvankelijk gewijd aan zowel Sint Pieter als Sint Walburga. Echter, de associatie met Sint Pieter vervaagde tegen de 12e eeuw.
In 1105 wijdde Bisschop Burchard van Utrecht een nieuwe kapittelkerk in, een Romaanse bouw met een hoog koor, crypte en twee zijkoren, in lijn met de traditie van de Utrechtse kapittelkerken. Tussen 1200 en 1270 onderging de kerk aanzienlijke renovaties, waardoor het werd omgevormd tot een Romano-Gotische basiliek. De toren, gebouwd in deze periode, zou later meerdere keren verhoogd worden. Van 1370 tot 1390 werden er een reeks kapellen rondom het koor toegevoegd, gevolgd door de raadszaal in 1393.
Een verwoestende brand in de toren in 1446 leidde tot een verhoging van de toren, en in 1482-84 werd een enorme naaldspits toegevoegd, waardoor de toren een indrukwekkende hoogte van 107,5 meter bereikte. De verlengde transepten werden gebouwd in 1492 en 1499, en de laatste toevoegingen omvatten het Maria-portaal rond 1515 en de Librije in 1563-64. Tot ongeveer 1250 was de Sint Walburgiskerk de enige parochiekerk in Zutphen, totdat de Nieuwstadskerk werd opgericht.
De toren van de Sint Walburgiskerk, oorspronkelijk 107,5 meter hoog, was de hoogste in Nederland tot een blikseminslag in 1600 de hoogte reduceerde tot 76 meter. In 1633 werd de huidige peperbus aan de stenen toren toegevoegd. Deze kroon brandde op 30 maart 1948 af, maar na een langdurig debat over de nieuwe kroon werd deze tussen 1967 en 1970 in de oorspronkelijke vorm herbouwd. De kerk herbergt ook de Librije, een kettingbibliotheek opgericht in 1563, een van de drie overgebleven bibliotheken van dit type in Europa.
Sinds 1591 is de Sint Walburgiskerk een protestantse kerk. Na de protestantse overname werden alle 40 altaren verwijderd, en in 1595 werd het gewelf van de crypte gesloopt en de vloer geëgaliseerd. De kerk onderging haar eerste grote restauratie tussen 1890 en 1919, geleid door B. Peteri en architect H.A. Ezerman, met P.J.H. Cuypers als adviseur. De kerk leed aanzienlijke schade in 1945, die werd hersteld tijdens de restauratie van 1948-1962. De peperbuskroon van de toren, die in 1948 afbrandde, werd in 1970 herbouwd. Een restauratie gericht op het interieur vond plaats van 1979 tot 1998, en het Noordportaal (Maria Portaal) werd in 1992 gerestaureerd.
In 2016 werd het eigendom van de Sint Walburgiskerk overgedragen van de Protestantse Gemeente Zutphen aan de Stichting Oude Gelderse Kerken (SOGK). De Stichting Walburgiskerk Zutphen is nu verantwoordelijk voor de exploitatie. Tijdens de zomer wordt het Bader-orgel bespeeld tijdens zondagse diensten en vele concerten.
Speurtochten in Zutphen
Ontdek Zutphen met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Zutphen op een spannende en interactieve manier!
De Sint Walburgiskerk herbergt verschillende opmerkelijke artefacten en architectonische kenmerken. Deze omvatten een sarcofaagdeksel uit de late 12e of vroege 13e eeuw, een ijzeren kaarsenkroon (tiara) uit de late 14e eeuw, en een bronzen doopvont uit 1527 door Gilles van der Eynde uit Mechelen. De kerk bezit ook een orgel van Hans Henrick Bader uit 1637, een 17e-eeuwse preekstoel, en een uitgebreide collectie grafstenen uit de 15e tot 18e eeuw, evenals verschillende epitafen uit de late 15e eeuw.
De kerk heeft drie orgels, waarvan het hoofdorgel is gebouwd door Hans Henrick Bader in 1639. Het wordt beschouwd als het grootste Nederlandse orgel uit de late Renaissance/vroege Barokperiode. Het instrument is in de loop der jaren aanzienlijk gewijzigd en uitgebreid door orgelbouwers Johannes Wilhelmus Timpe (1813) en Nicolaus Anthony Lohman (1824). In 1976 en 1996 werd het orgel gerestaureerd door de Reil orgelwerkplaats en teruggebracht naar zijn 17e-eeuwse staat. In 2016 werd een virtuele versie (sample set) van het orgel beschikbaar gemaakt voor Hauptwerk. Het instrument heeft 38 registers verdeeld over drie manualen en een zelfstandig pedaal, met mechanische tractuur.
Samenvattend is de Sint Walburgiskerk niet alleen een plaats van aanbidding maar ook een symbool van Zutphens blijvende geschiedenis en architectonisch erfgoed. De imposante aanwezigheid, rijke geschiedenis en verbluffende interieur maken het een must-see bestemming voor iedereen die deze charmante Nederlandse stad verkent.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.